Caxigalines nella Reguera'l Campizu

31 agosto 2007

LA CASTA, DE RIZZO-STELLA


Para meu amigo a. p.-c., agora Apicultor

Case vinte impresións en apenas dous meses. Número un de ventas en Italia en libros de ficción e non ficción. E iso con andeis cheos de novelas premiadísimas e de libros que resaltan, con énfase sensacionalista, a crise política do país italián (outro día falarei das librerías). O libro en cuestión, traducido como A casta: así chegaron a ser intocables os políticos italiáns, é un repertorio abraiante de cómo os políticos italiáns constitúen un grupo apartado dos cidadáns, empeñados en gastar, de modo absolutamente indecente, os cartos públicos. Os autores, Sergio Rizzo e Gian Antonio Stella son xornalistas do Corriere della sera, expertos en información económica e editorialista o segundo do propio xornal. Apoiados en datos sacados non moi doadamente das contas italiáns, repasan un por un os distintos niveis da administración italiana, desde a Presidencia da República ata os alcaldes pasando por Presidente de Goberno, Ministros, Parlamentarios, Senadores, financiamento de partidos, gobernadores das rexións, parlamentarios rexionais e toda a corte de funcionarios, asesores, amigos e demáis persoal adscrito á calquera desas instancias. Todos, pois, con soldos e con indennità (o que aquí chamamos consolidación ou paga a perpetuidade por ocupar tales postos).

O resultado da investigación, tal é o nome que lle adxudican ao libro, é demoledor. Resulta, sen embargo, imposible facer un resumo de todo o libro porque se presenta como un catálogo dos escándalos máis eminentes. Unha pequena introducción no primeiro capítulo de escasa entidade teórica pero sólida presentación coloca a todos os grupos políticos, sen excepción aínda que con matices, nunha especie de limbo social que eles chaman sen dubidar casta. Termo que agora mesmo en Italia aparece por todos os lados como resultado e consecuencia do éxito indudable do libro. Os autores teñen o cuidado ademáis de evitar calquera tentación demagóxica co emprego dunha ironía por momentos vitriólica, que resulta nalgúns casos insuficiente diante da magnitude da denuncia. O libro está cheo de anécdotas insólitas que permiten, de forma exemplar, adquirir unha idea cabal das dimensións das barbaridades políticas do país. Ao final un apéndice, que fotografiarei para ensinárvolo, resulta moi ilustrativo.

A conclusión do libro é inquedante: a pregunta que formula calquera lector é sempre a mesma: cómo pode sobrevivir un país a este roubo manifesto á cara, sen vergonza nin disimulos, de todo o mundo? Eu, desde logo, non teño respostas. O único que teño é unha escolma de textos que puiden traducir para dar conta do fenómeno. Vaia aquí os primeiros exemplos. Para tomar nota, Gaiás e sobresoldos:

1. Vós de Estado.

Tomade cinco Boeing 737 coma eses da Ryanair de 150 pasaxeiros e facedeos voar de Roma a Londres ida e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. Ou alugade oito jet privados de envergadura coma os Gulfstream V de 18 pasaxeiros na ruta Roma-Madrid e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. Ou collede en aluguer trece aerotaxis de nove pasaxeiros e mandádeos de Roma a París e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. E facede en suma todas as hipoteses que queirades pero as contas non teñen volta: como carallo fixo Palazzo Chigi, no último ano da era berlusconiana, para gastar 179.452 euros ao día en vós de estado? Como fixo para acumular 37 horas de vó ao día? Por curiosidade, quen viaxaba naqueles avións de Estado? Secreto. Confirmado, mesmo despois da entrada de Prodi: secreto.

2. Viaxes varios.


O máximo foi o da Rexión Sicilia que, tendo que preparar un campeonato mundial de ciclismo, organizou un viaxe a Oslo para ver coma o montaban os noregueses. Foron 120, incluidos os músicos dunha orquestina folk, as mulleres (foi espectacular a explicación do asesor Sebastiano Spoto Puleo: “que íamos facer? Despois ían dicir que erabamos os únicos homes de Sicilia que deixabamos en casa as mulleres” (no orixinal en siciliano: “fimmini”), 30 xornalistas e 4 cociñeiros. Os cales viñan precedidos por un trailer de despensa con todos os ben de deus: pomodorini secchi alla bottarga (tomates secos con mojama), berenxenas ao fiuncho silvestre, e viño de Donnafugata.
Outra vez, tendo que preparar unha universiada, decidiron ir ver como organizaban os xaponeses en Fukuoka. E montaron unha viaxe que, se non fora bloqueado pola apertura dunha investigación, prevía unha excursión ao país do sol nacente de 231 persoas: deputados, funcionarios, amigos. Máis o necesario para darlles aos hóspedes xaponeses un simpático espectaculiño durante a cerimonia de apertura: 30 abandeirados de Siena, 30 trapecistas da Emila Romagna, 30 gondolieros veneciáns, dez cantantes románs e 30 Pulcinella napolitáns. Todos con reserva en el Hyatt Residence: 500.000 liras (uns 300 euros) ao día. Caro? "Non, non", explicou o asesor de turismo Luciano Ordile: “Dinme que o café costa 10000 liras!”. E preguntáronlle: Non bastaba, por exemplo, levar só os traxes de Pulcinella e usar figurantes xaponeses? Resposta: “Non entendo todas estas polémicas. Non estamos organizado unha festa de aldea.”

Continuará.

Nota: Hoxe o amigo Marcos S. Pérez tivo a ben publicarme un artigo no xornal Gznación (Gazetta della Nazione ;) dunha serie sobre Italia. Desde eiquí, moitas gracias.

30 agosto 2007

O ROUBO NA BNE


O roubo dos mapas da Biblioteca Nacional é un feito grave. Pero tamén debo engadir que moi pouco común. En honor do funcionamento da Biblioteca Nacional, que frecuento con certa asiduidade, debo dicir que o control é o habitual nestes casos. Considero que se deben depurar responsabilidades, non sei se ao nivel da directora, pero, desde logo, hai algo que non funcionou. Pero detesto, nestes casos, o intento de facer leña da arbre caída, sempre habitual entre os xornalistas. E para mostra a reportaxe de EL PAÍS (por certo, a foto da portada é un insulto á sensibilidade dun lector devoto do diario independiente de la mañana) de hoxe. Unha xornalista (Lola Galán, que cubre a información cultural) di ter entrado no lugar onde foron roubados os mapas. Ten razón ao dicir que en poucos minutos un pode conseguir o carné de investigador, pero sempre que acredite non só a súa identidade, senón outro número de datos, entre os que figura sempre un aval (no especifican cal concretamente, pero un certificado de ser profesor dunha universidade ou probablemente un carné de xornalista que procura datos concretos poden resultar válidos). En calquera biblioteca moderna, cinco minutos son suficientes para obter o carné, con foto ipso facto incluida. A British Library tiña hai case dez anos a mesma estratexia. Que un poda obter o carné fácilmente é un signo de modernidade que hai que gabar.

Unha vez dentro, hai un par de guardias de seguridade que procuran que entres co imprescindible, cunha etiqueta ben visible no peito e cos materiales incluidos nunha bolsa transparente tal e coma o reportaxe apunta. Pero unha vez que un entra na Sala Cervantes, non é certo que a xente poda coller libremente os libros, se ao que se refire a xornalista é aos libros cos catálogos (moi ben encadernados) que se consultan na sala de entrada. Nas salas correspondientes a investigadores é imposible ou moi difícil facer calquera das cousas descritas no roubo, ao menos que o suposto investigador veña coa intención (case profisional) de levarse algo, que obviamente debe ser arrincado do volume cunha habilidade notoria. Os investigadores solicitan o libro aos bibliotecarios que traballan nesa sala (que son moitos) e son estes os que o levan ao posto da mesa que ocupa o investigador. Unha biblioteca coma a nacional non pode nin debe confiar na boa vontade dos investigadores que van alí a traballar, pero, desde logo, polo que eu puiden observar ben que sen ánimo policial, os funcionarios extreman o cuidado na vixianza de calquera anomalía. Unha páxina dun libro pode ser roubada con máis facilidade, pero non acho a utilidade de tamaña travesura. Ao final da consulta, os seguratas revisan todos os documentos que levan.

Se falaramos da Biblioteca da Real Academia da Historia, non poñería eu unha man no lume nin de coña (na da BN, polo que se ve tampouco, pero hai un control) e ademáis tendo en conta as súas increíbles e insultantes normas polas que o investigador de "provincias" (sic) precisa de máis avais ca un que viva en Madrid, non me extrañaría nada que un día descubriran (algo que sí detectan na BNE) que lles falta case todo.

En fin, que César Antonio Molina xa ten a primeira papeleta: nomear a un/ha director/a que, lonxe de ter un perfil político-cultural, poida saber do que se trae entre mans, porque o que alí teñen é de todos e é deber do goberno procurar que estea todo ao servicio dos cidadáns coa máxima garantía e a máxima eficacia. Eu, desde logo, a pesar da miña defensa (non encendida, como poden comprobar), creo que á BNE lle falta moito por modernizarse.

29 agosto 2007

A VOLTA Á NORMALIDADE

Rouban uns mapas dun incunable; padece o Gaiás de fendas con formas de barcos afundidos; adornan agosto as palabras dos xefes da tribu con proclamas á patria e cousas do estilo; non queiman porque chove os penedos que aínda quedan en pe. Non sei por que relaciono todo esto cando contemplo as fotografías da miñas vacacións.

28 agosto 2007

GALIZIA EN ITALIA

Por dúas semáns consecutivas e no apartado de Il piatto etnico, a cargo do chef Kumalé, no semanal do diario La Repubblica, Il venerdì, lidísimo suplemento, aparecen estas dúas recetas:
Cozze profumate alla galiziana
La cucina galiziana è apprezzata in tutta la Spagna per i suoi frutti di mare che vengono cucinati in mille maniere e spesso serviti nelle taverne (Tascas) come aperitivo, accompagnati da salse appetitose. Provate questa semplice ma squisita ricetta di cozze. Pulite le cozze, sistematele sulla fiamma in una padella senz'acqua finché si saranno aperte. Tritate l'aglio con la cipolla, sbuccitae i pomodori e schiacciateli con un forchetta in purè, prima di farli saltare in padella con aglio e cipolla nell'olio d'oliva ben caldo. Fate cuocere per una ventina di minuti e passate al setaccio per raffinare la salsa: va servita ben calda sulle cozze, sistemate nel loro guscio o su stecchini di legno.
Polpo al pimenton, Madrid è servita.
Lavate e pulite il polipo, asciugatelo e sistematelo nel freezer per una notte, in modo che risulti tenero per la cottura. Portate quindi ad ebollizione l'acqua e sistematevi a cuocere il polipo intero ancora congelato con le patate intere e con la buccia, senza aggiunger sale. Dopo 45 minuti prelevate il polipo e le patate, che sbuccerete e tagliarette a rondelle. Con una forbice tagliate i tentacoli del polipo a grosse rondelle che sistemerete ancora calde su un piatto di legno. Spolverate con la miscela di paprica e pereroncino, sale grosso e completate con un filo d'olio extra vergine d'oliva.

No segundo caso, é chamativa a ausencia de calquera referencia a Galizia. Aínda que non hai que estranarse xa que a súa presencia en case todos os bares de tapas de toda España fai que pareza plato étnico hispánico ou panpeninsular, tipo paella, fabada ou asimilados. Sen embargo, días despois, noutras páxinas do xornal italián, nunha reportaxe sobre o polbo si que aparece destacada a forma "alla gallega" de preparar o que para os italiáns é a comida típica (en insalata máis ben) de verán.

27 agosto 2007

FALAR DE LIBROS QUE UN NUNCA LEU

Non sei se hai xa traducción ao español ou ao galego, pero o novo libro de Pierre Bayard, profesor de literatura francesa, Cómo falar de libros que non liche nunca, ou algo así, é un divertido ensaio sobre cómo pode un ser culto a partir da non lectura de libros. O concepto de non lectura abrangue non só os libros que non coñecemos, senón tamén aqueles dos que algunha vez escoitamos algo, aqueles que manexamos e mesmo folleamos, aqueles dos que miramos o índice, ou, como no caso dos bibliotecarios moi especializados, aqueles dos que sabemos a súa existencia, incluso a súa ubicación na biblioteca (real ou mental), pero que descoñecemos de forma material. Todos eses libros forman parte da nosa cultura, aínda que conformen ese universo da non lectura. Bayard dá no seu libro un paso adiante e escribe páxinas moi interesantes sobre cómo o esquecemento fai que algúns libros lidos hai tempo poden pasar a ese concepto de non lidos ou poden ocupar o mesmo espacio na cultura persoal porque deles nada queda, ou polo menos o mesmo que pode quedar dun que non lemos. Bayard admite (non sabemos se de forma verdadeira) que nunca leu o Ulises, pero que pode falar del sen ningún xénero de problemas. Cómo? Nos derradeiros capítulos, quizáis os máis divertidos, Bayard ofrece consellos varios para falar, con toda dignidade e coñecemento, de libros que un xamáis leu.
Cheguei a el gracias a dous fermosos artigos que Umberto Eco escribe en L'espresso, probablemente porque aparece citada a súa novela No nome da rosa como exponente dese concepto, xa que se fala do segundo libro da Poética de Aristóteles, sen coñecelo siquera. Un libro moi, pero moi recomendable este de Bayard.

25 agosto 2007

CIAO A TUTTI: DUE CANZONI D'ESTATE


De retorno da miña Italia unha mistura de entusiasmo e nostalxia sempre fecundas. Dúas cancións de verán para explicarme. E as dúas adicadas a todos e todas os/as que len as miñas verbas. Pero deixademe que a segunda, de sabor porteño, caboverdián e brasileiro, vaia para torredebabel a quen non saudei na súa visita a Santiago. En datas vindeiras acomodarei as miñas moitas impresións ás ringleiras disciplinadas do blog, pero aínda sigo baixo o nivel das aguas do mar Tirreno.

A primeira canción é de Tiziano Ferro, adicada á grande Rafaella, a historia mesma da televisión. E a segunda de Biagio Antonacci. Comecemos, pois, con música bella a volta. Un bacione per tutti/e.