Caxigalines nella Reguera'l Campizu

29 dicembre 2007

A BLOGONOVELA DOS ANOS 2007 E 2008

Co regreso á casa, regresa a historia de A doble morte de Carina Mourela. Que lle pasará a Longinos Oliveira? E Fiodor o asasiño? O pizzaiolo Ercole conseguirá o amor da inspectora Contrueces? Non pode competir a curmá da miña nai cun título como Sin tetas no hay paraíso, pero ela ten como motto o de no surrender. E abofé que o vai conseguir: o de crear a blogonovela galega por capítulos.

28 dicembre 2007

DÍAS DE INOCENTES


Sigo desde lonxe as liortas preaprobación do PXOM vigués.

1. O PSOE que non quería ver o PXOM nin pintado de verde, agora preséntase como firme defensor. O PXOM, segundo o alcalde, está mellorado por incrementar un 40% para vivenda pública, aspecto que os anteriores concelleiros non manexaban siquera porque estaban decididos por unha redacción completamente nova do plano de Porro, co que estaban sustancialmente en contra. Ou sexa, un cambio radical fácilmente explicable porque Caballero non ten entre as súas virtudes políticas a consecuencia.

2. O PP que exaltaba o PXOM do ano pasado agora anuncia o voto en contra. Alega inseguridade xurídica, aínda que admite, coa finalidade de negar a reforma do PSOE, que o plano é igual ao anterior, que os cambios son mínimos. Acusan ao bipartito da Xunta de impedir a aprobación do plano presentado antes das eleccións municipais por razóns políticas, xa que o presentado na actualidade apenas muda o esencial do anterior. Pero ao tempo cre que o cambiado crea dificultades insalvables de orde xurídica. Ou sexa, un galimatías fácilmente explicable porque hai que saír na foto como sexa.

3. O BNG impulsou a primeira redacción con Castrillo de alcalde, apoiou a segunda redacción con Porro de alcaldesa e volve apoiar a terceira redacción con Caballero de alcalde. Unha coherencia completa, se non fora porque durante este tempo veñen decindo que cada nova redacción é diferente.

4. O Faro de Vigo é tan coherente (ou máis) có BNG: todos os planos son bós, excelentes, os mellores, consideración baseada na premisa de Plinio sobre os libros que afirma que todo PXOM por moi malo que sexa sempre ten algo bó. Nesa concepción busca debaixo das pedras esa idea de que a sociedade civil (como se os demáis foran militares) apoia maioritaria (cando non masivamente) o novo PXOM. E un día si e outro tamén lembra aos seus lectores que o PXOM vai vento en popa por moito desalmado que ande tocando o nariz.

5. La voz de Galicia algo mudou, desde a súa posición próxima ao PSOE anterior á actual máis proclive aos novos cambios. Sempre, por suposto, co engrandecemento das oposicións ao PXOM, entrevistas aos detractores incluidas. En contra, pero tampouco tanto que poda quedar fóra do reparto. Desapareceron da publicación as infografías sobre a altura dos edificios. Cuestión, por certo, totalmente esquecida en todo este proceso de outono. Ninguén explica se van continuar eses planos. No pene drive ese debe estar todo, pero a mín non me chega.

6. As asociacións veciñais mudaron tan radicalmente, tendo en conta o escaso cambio que elas mesmas admiten no PXOM, que van ter difícil durante o resto do ano convencer aos seus asociados da bondade da súa posición. De ser aliados fidelísimos da anterior alcaldesa (con mobilizacións non moi numerosas pero ben representativas do poder dalgunhas asociacións contrarias) pasaron a hostís opositores do plano. As razóns, dúas: por inseguridade xurídica (cuestión que aprenderon no último ano de boca doutros) e porque tantos cartos a vivendas sociais parece que desbarata as perspectivas de negocio de pequenos terratenentes que xa vían erectos os edificios nas súas fincas co correspondiente lucro lucrante. E non o digo eu, que foron eles o que razoaron tal oposición.

7. Os promotores, antes a favor, pero moi a favor, e agora en contra, pero moi en contra. O PXOM do ano pasado era a panacea para todos os males urbanísticos da cidade e agora resulta un inferno, unha ruina. Ao tempo, como o PP, falan de escasas novidades: de feito, insisten en que se quitan ese 40% o plano é o mesmo. Por tan pouco, tanto?

En fin, que, con tantas mudanzas, o habitante de Vigo está confuso (e dividido) sobre a posición dos seus representantes e, sobre todo, sobre o alcance definitivo do plano. Ese grao de confusión, esa intencionada falta de transparencia e de claridade expositiva, leva a unha calella sen saída, a calella á que o propio alcalde levou a toda a corporación co obxectivo de que antes de que remate o ano, un sábado pola mañán, o concello non teña outro remedio que dar para adiante un plano que poucos coñecen na súa dimensión definitiva. Non é este xeito de ordenar unha cidade.


Mentres esto sucede, o presidente da Xunta desaparece dunha votación para non votar o que o seu propio partido defendía. Hai que buscar nos anais de moitos parlamentos, de hoxe e de sempre, para atopar cousa tan extraordinaria, insólita e inaceptable.


A Cuiña, sic transit gloria mundi.
Fotografía: Parma, 2005. IPP

O BOMBILLA


Engalana a rúa Galera no cruce con Torreiro e alimenta a cidade desde o ano 1932. Ateigado sempre (amplía o negocio á mesma rúa) e atendido cunha amabilidade mítica, ofrece ao visitante croquetas, bisté con patacas e pementos, tortilla, chourizos, empanadiñas polo módico prezo de 1 euro por tapa. Sempre que vou a Coruña, non podo deixar de visitalo. É o meu bar favorito e, gracias á sua inigualable fasquía, engrandece e ilumina a cidade máis ca calquera novidade arquitectónica. Mirar para os servilleteiros feitos con botes de colacao resulta máis emocionante e grandioso que agardar cola (un dicir) para ver a última exposición da Barrié ou da Fundación Seoane. Longa vida á barra onde latexa a máis poderosa vida desta cidade. Se non pasas polo Bombilla, non coñeces A Coruña.

26 dicembre 2007

PRAZA DE LUGO

Pasei o luns ás 9 da noite, cando todos os comercios e bebercios da cidade herculina pechaban e o ministro Molina paseaba do ganchete cun par de gardahomes detrás, pola zona cero do pijerío galaico: rúa Padre Feijoo. A tope. As beirarrúas amosaban o brilo e o esplendor dunha clase social única, que fai dos arredores da praza de Lugo o seu territorio acoutado. Non é finca privada; calquera pode pasar por esa zona (aparcar non, porque é para residentes), pero enseguida o paseante sinte entrar en terra estraña. Os bares son vinotecas; as cafeterías son lounge-bars; as boutiques son show-rooms. Agora, coa remodelación (ao meu gusto, fantástica polo que significa de vitalización do lugar) da praza de Abastos, cos engadidos inditex e fnac, a exhibición desa categoría da sociedade (que agora asume fachendosa a outrora aldraxe de pijo) atopa un marco incomparable para os seus pavoneos, mil veces ensaiados desde antigo.

A mín o que máis me gusta é cheirar a peixe podre ou a marisco reseso por entre os escaparates fastuosos desa nova catedral do aristocratismo pijeril de La Coruña. Coma se o arrecendo que fundou esta fermosa cidade (a miña veciñanza viguesa refórzase con esta concesión) resistise o falso esquisitismo desta clase social que pousou os seus reais no ensanche modernista da península coruñesa.


Escribo esto cun par de viños tomados en Casa Rita e outros dous no Prada a Tope de enfrente. Os pinchos que poñen son ademáis de xenerosos, ben ricos. Seica algún poeta famoso (ou dous) tamén toma as cervexas por algún irlandés da zona cero.

24 dicembre 2007

ANTES DE NOITEBOA


Subimos onte ao mirador de san Pedro en b/volandas. Mirabamos para o porto exterior de Ferrol e para a torre de Hércules mentres ascendiamos gratuitamente ata nova orde. Comprobamos o gusto entre anglo e xaponillo dos ilustradores de xardíns coruñeses, cun cespede máis que mol e unhas penas sobresaíntes coma único ornamento. Entramos no labirinto vexetal sen saber (eu) que a claustrofobia tamén vale para estes casos por moito buxo que lle poñamos. Baixamos despois por uns camiños entre arcolitos cara os Rosais, onde os edificios están case metidos entre o bosque, privados de calquera raiola de sol.

Pola tarde, fomos ver en plan familiar La búsqueda, cun Nicolas Cage aconsellado por un esteticién hostil que lle matou as patillas e un ortodoncista cabroncete que lle apilou os dentos baixo o beizos para favorecerlle a impostura. Conseguiu unha persoaxe de videoxogo, postizo e falso, lonxe daquel que namoraba en Rumble fish. En calquera caso, a peli ben merita un aluguer de sábado noite por dúas razóns: a trama aventureira, semellante á anterior entrega, e a presencia inesquecible de Diane Kruger, unha beleza xermana, chea de elegancia e sexualidade desbordantes. Días de nadal, familiares, tranquilos, perfectos para repousar a dixestión das casadielles de mamma Tere, unha institución a proba de calquera dúbida. Unha casadiella, pois, para celebrarmos as festas.

21 dicembre 2007

UNIVERSIADA 2007

Fun hoxe á presentación dun libro. A presentación foi o de menos, aínda que foi breve e, nos tempos que corren, é de agradecer. Familiar, máis ben. Foi nesa nave nodriza da Universidade, coñecida por Edificio Miralles. Antes fomos tomar un café naquelas covachas, chamadas centro comercial, de cemento acementado. Corría unha friaxe por todos os locais que aínda permanecen abertos ou que aínda non pecharon ben corrosiva. Ninguén parecía desprenderse dos seus abrigos, agás as camareiras que, tocadas cun gorrito papanoeleiro, ían en camisetas de mangas curtas. O inhóspito do lugar, pouco iluminado (non me estraña que poñan pubs en troques de bares ou cafeterías e que o teatro serva para ensaio de grupos afeitos á escuridade dos antros de perdición onde a música pode cortarse), invitaba a liscar dalí o máis axiña posible.

Cruzamos a grande praza, noutrora sede de macrobotellóns, días eufóricos de santeleco, agora aínda sen limpar de todo, con anacos estrados de vasos de plástico por entre as fendas do chan, rabiosamente modernizado por variedades impertinentes de granito. Como eu son forofo da modernidade, quixen atender ás novidades: non hai baixantes, o material gris que contornea o edificio está xa indeleblemente marcado polas pegadas da choiva (aceda?), as escaleiras de cemento mal armado están quebradas, e cada chanzo, de distinto tamaño e material, impide levar (para qué?, preguntaranse) un ritmo de subida.

Xa dentro, a cousa cambia (non sei se para peor): fai calor e a vista desde dentro e, a través duns paus de madeira cruzados que someten a paisaxe a unha visión cuadriculada, é fotográfica. As cadeiras, feitas cun respaldo que concorda coa sinuosidade dos planos do edificio, están soltas, pero vense perfectamente os furados onde algunha vez, por carpinteiros inexpertos en modernidades, ancoraron as fermosas pezas únicas. Todo semellaba tranquilo, pero as ganas de mexar abriron en mín un mundo de posibilidades. Busquei os aseos (agora así chamados). A modernidade desapareceu de súpeto. Ou non, segundo se mire. Os carteis de homes/mulleres estaban feitos en times new roman, tamaño catorce, maiúsculas, plastificados e pegados con celo no limiar das portas. As luces por riba dos lavabos non melloraban as das gasolineiras, cos cables á vista nun zigzag ao meu ver arbitrario; igual non e era premeditado desde o taller de arquitectura no Dorsoduro de Venezia. O sistema de mexadeiros xa no interior do aseo (dame vergonza escribilo) fomentaba a intimidade: esa cousa comunitaria de aliviarse cara unha parede debe parecer estravagancia nos modernos edificios. Pero o sistema de peche metía medo. Eu deixei a porta aberta porque aquelo semellaba ferrollo de fechar castelos ou mazmorras para sempre. Cunha perna retraida, fixen o que puiden. Para rematar faltoulle o detalle crucial da corda pendurada da cisterna (máis suxa por abaixo que por arriba), pero o de meter o dedo con forza no chumufluio chegou. Cando saía, mirei ben por se entrara noutra dimensión do tempo, nunha cápsula feita ad hoc pola intelixencia do arquitecto, pero decateime de que non: os garabatos na parede sen a última man de pintura daban mostras de verosimilitude demasiado contemporánea. A excesiva arquitectura nega espacio e comodidade para as necesidades máis íntimas.

E logo queren facer a Universiada. A mín non me collen nesas. Só pido (e por pedir que non quede) que dentro de catro anos non teñamos que constituir unha comisión de control para coñecer onde foron parar os cartos empregados en organizar semellante simulacro descafeinado e disminuido de xogos olímpicos.

20 dicembre 2007

UNHA VOLTA POR SANTIAGO


Había case medio ano que non ía por Santiago. Cheguei ben cedo e rematei axiña o traballo. Como tiña toda a mañán por diante, decidín aproveitala cun paseo lento e demorado polas rúas da memoria aínda encesa dos anos de estudante. Case sen folgos, despois de subir a Costa vella, e xa en Loureiros, comecei a miña ruta. Baixei pola rúa da Porta da Pena, coma sempre case baleira, case en silencio, ata chegar a san Martín Pinario. As elipses e os triángulos da portada invitáronme a entrar, pero descubrín que xa non había culto, que era museu polo que había que pagar. Declinei a oferta e voltei sobre os pasos que levaba. O bar Los sobrinos del padre e o bar Atlántico franqueaban a rúa de Troia e as ruelas da Moeda Vella ou das campás de san Xoan. Xirei á dereita ao chegar a Acibechería e despois á dereita cara a vía Sacra, cun resorte automático, ata me ver entrar por san Paio de antealtares e contemplar aquela arquitectura prodixiosa, elevada cara ao ceo cunha cúpula imitadora de san Pedro desde un curruncho mínimo, nun extremo agochado da rúa estreita que da á Quintana.

Saín cara ao espazo aberto. Ondeaban (e entorpecían) as bandeiras na casa da Parra. Mirei para abaixo. Ninguén pasaba. Escoitábase a Galicia de Maeloc, a banda sonora de Compostela que desde hai máis de vintecinco anos Milladoiro compuxo sen sabelo. Virei pola Conga e despois pola rúa Nova. Entrei nos soportais de Sargadelos e collín, uns metros máis adiante, a rúa por detrás de Salomé. Sen pensalo. Toquei Calderería por un momento e fun atraido cara Historia, Mazarelos para voltar de novo como un autómata a Calderería.

Alí vin Santiago, a xente de Santiago. Andivera por territorio de turistas, polo parque temático que os santiagueses evitan, mesmo en inverno cando as atraccións están baleiras e convidan ao tránsito. Os santiagueses recorren Algalias, Casas Reais, cruzan Cervantes, baixan Preguntoiro, Calderería, Orfas. Eluden as rúas de recordos, de restaurantes, de postais. Prefiren as mercerías e as papelerías antigas. E as panaderías cheas de empanadas e cruces de Sant Iago.

Comprei, por nostalxia, o xornal no kiosko da rúa Nova e fun tomar o café ao Azul. Lin no Correo un artigo demasiado familiar de Manolo Fraga, coñecido de lonxe nas aulas de Mazarelos. E cando marchaba, saudei ao vedraño camareiro que servía detrás da barra. Contoume que Moncho xubilárase e entregara a propiedade do bar a unha franquicia (ou algo así) que tiña outros locais en Compostela (a Alameda e o Yunque, entre outros sete). Confesoume que levaba traballando alí desde o ano 1969, desde os dezaséis anos, e que lle faltaba pouco para aínda prexubilarse (55 anos). O Azul leva aberto desde o 1941 e, coa súa fasquía actual, desde o ano 1962, con moi ocasionais retoques. Relatoume todo isto porque o Azul vai facer serias reformas. Ha cambiar mobiliario, servicios, paredes e chan. Xa cambiaron as tazas e o propio café, aínda que sen perder moito o nivel coñecido: agora ademáis engaden corno de cruasán e churro algo duro e frío. Non poderán mudar o lugar da barra por non sei que escrúpulos históricos. Se cambiar o Azul, o Concello de Santiago terá que facer placa en honor ás miles de xeracións que queceron as súas almas e os seus corazóns con aquel café adubado con fórmula incógnita de chiculate de estraperlo. Eu dinlle a man ao camareiro e el colleuna coas dúas súas con agarimo afectuoso, como quen despide non só a un amigo de anos, senón a un recordo ligado a ese bar que axiña quedará só na memoria.

Marchei do bar e enfiei, case noqueado, Toural, Praza de Galicia e Hórreo abaixo cara ao tren. Sentei ao lado da xanela e, mentres vía pasar os prados por onde Santiago foi medrando nos últimos anos, ía facendo memoria de todo o paseo. E dixen: teño que voltar máis a miudo para que non me coma a nostalxia, para ter outro Santiago no recordo.
Fotografía: esa fiestra verde aberta e o balcón que dá a rúa pertencían ao cuarto onde eu vivín en Santiago durante cinco anos.

19 dicembre 2007

DON QUIXOTE MIRA DON QUIXOTE

Don Quixote mira Don Quixote. Está ben atento ás súas propias aventuras, que suceden diante dos seus ollos sen apartarse un milímetro do patio de butacas. Esta, a de contemplar a pantalla cos ollos ben despertos, é a fermosa forma de aventuras do noso século.

18 dicembre 2007

IL SORPASSO

España sorpassa a Italia en renta per capita.

A primeira vez que fun a Italia foi no ano 1986: celebrabamos os primeiros cartos no peto e fomos cuns amigos nun Seat Ibiza bermello por todo aquel país. Metímoslle unha boa trabada daquela, desde Ventimiglia ata as ruinas de Roma, pasando por Milano, Lago di Garda, Vicenza, Venezia, Asisi, Spoleto, Roma e volta por Firenze, Pisa e san Remo. Aquel viaxe foi definitivo nas nosas vidas.

Despois voltamos de lúa de mel a Roma, con visitas a Napoli, Sorrento, Pompeia e unha mítica subida ao cumio de Villa Tiberio en Capri. Alí, contemplando a rocha desde onde o emperador romano empurraba a xente mentres estes admiraban na caída os fermosos farallóns, decidimos, diante dun elemental prato de spaghetti alla napolitana, regresar, regresar, vivir alí sempre, sempre.

A partir do ano 1992, sen pretendelo ao comezo, fomos pasando as vacacións de verán. Primeiro no Lago di Garda, despois en Castiglion Fiorentino, en Firenze, no Lago Bracciano (ao lado de Roma), en Rapallo, en Parma, en Sardegna, con repeticións nalgúns destes lugares e unha esporádica visita invernal a Ferrara. Coñecemos, sobre todo, a metade norte do país. Canto máis ao norte, o nivel de vida aumenta, aínda que a calidade de vida fica, como unha lei interna nas nosas memorias, na Emilia-Romagna, pero, sobre todo, na Toscana, esa obra inigualable do home coa natureza.

Pero a nosa devoción por aquel país nunca nos impediu mirar como nestes anos a distancia entre os nosos países, que admirabamos no ano 1986, íase disipando, como aos poucos aquel país parecía ancorado mentres o noso ía adquirindo pouso cada vez máis moderno. Nos últimos anos, a nosa percepción (refrendada por visitantes que acudían, eso si, á súa venerada Barcelona e quedaban impresionados da eficacia dos transportes, da puntualidade, da limpeza daquela cidade e tamén doutras partes do país, por que non decilo) apuntaba a unha cada vez máis minguada diferencia e, en moitos aspectos, unha clara vantaxe a favor noso.

A miña viaxe o ano pasado a Ferrara serviume para traballar nunha fermosa facultade (do século XVI) completamente abandonada e decrépita, con paredes sen pintar, baños porquísimos, inaceptables aquí (e menos en edificios públicos ou de ensino), despachos compartidos con moitos profesores, cun par de ordenadores para os que precisaban turno. Os colegas italianos admitían, con esa indiferencia con que miran a decadente ineficacia do seu país, o seu deprimido estado. E iso que estabamos a falar do norte. O sul, segundo eles mesmos confesaban, aínda estaba peor.

Por iso, non é de estrañar esta noticia. Síntoo por aquel fermoso, encantador e fascinante país, pero pásalle como a eses antigos patricios ou aristócratas que herdan un patrimonio fabuloso e non teñen cartos, nin gañas, nin medios con que mantelo. A pesar de todo, reservádenos unha pequena terraza na Tufa en Cortona para contemplar desde alí o solpor sobre o lago Trasimeno.
HOXE SECONDA PUNTATA DE A DOBLE MORTE DE CARINA MOURELA

17 dicembre 2007

MATILDE ESPINARDO


Matilde Espinardo, unha curmá da miña nai, lectora voraz e escritora nos ratos libres que lle deixa o bar e as ocasionais galas en bautizos e festas de xubilatas na Capela, mandoume unha noveliña para que lle dixera que me parecía. Pediume que lle corrixira algunhas grallas e, sobre todo, que lle comentara o estilo. Nin o seu marido sabe da súa afección, pero tamén é verdade que o seu marido non sabe nada dela. Gústanlle os cabalos e está tolo por ir ver o Grand National o ano que ven. O seu fillo Santiago é o único da familia que coñece os seus andazos de escritora, pero ao rapaz non lle gusta ler. Así que estou obrigado eu a facerlle caso. Con gusto, porque un non se pode negar cando ela fala con eses ollos iluminados pola ilusión.
Xa llo corrixín (non moito a verdade), pero que non saiba ela que llo publico. Querería que foran vostedes os que lle dixeran algo. Vou colocar o relato por entregas nun blog aparte: tres capítulos por día de A doble morte de Carina Mourela. Non sei que lles ha parecer. Xa me dirán.

16 dicembre 2007

VIDA E MORTE: UN DOMINGO EN CAMBADOS

O preludio foi unha nota tráxica, terrible. Suso, que viña de correr por Tragove, comentounos que un garda civil matara a primeira hora da mañán a unha muller (coa que mantiña, por dicirmos algo, unha relación) dun disparo no mesmo cuartel de Cambados. Logo soubemos que ela mesma, cunha amiga, achegárase alí para presentar unha denuncia por malos tratos. A mala fortuna quixo que tamén andivera por alí o besta, que baixou para pegarlle un tiro na cabeza. Menos mal que os compañeiros o retiveron porque se non mataba tamén á amiga que viñera acompañala. A noticia era comentada con horror á hora do vermú, na Ribeira de Fefiñáns, cun sol fermosísimo que quentaba docemente. Quedaramos cuns amigos nun bar ateigado de xente a esas horas do mediodía. Logo fomos xantar ao lado mesmo, nun restaurante tamén cheo de xente. Cando saímos, era xa case noite; as nubes escurecían o horizonte, o mar de Frades, entre Castrelo e a illa da Toxa. Pensei na delicada liña entre o día e a noite, entre a celebración entusiasta daquel gozoso e limpo domingo de decembro e a dor escura e íntima de tres orfos noutro lugar daquela mesma vila, enfrontados ao cadáver dunha nai aniquilada por un asesino demente. A fina liña entre a vida e a morte.

14 dicembre 2007

O SABIO DON ANTONIO AZAUSTRE

Coñecémonos desde cativos: compartimos escola, aínda que el é máis novo ca mín. Xa daquela era famoso o seu talento descomunal e a súa capacidade envexable de traballo. Despois coincidimos por mazarelos varios e en pensións concurridas da rúa compostelana de Loureiros. Nada máis rematar a carreira seguimos pasos distintos: el continuou amazarelado (con viaxes heroicos a unha galería do Preguntoiro onde fixo a tese e desde onde se vía a Berenguela) e eu andiven por terras do salnés adestrando bachilleres por un tempo. Volvimos a coincidir co meu regreso ao útero da alma mater e desde aquela os pasos seus e meus vagan por espacios semellantes. A fortuna quixo ademáis que a súa casa diste da miña apenas cinco metros, os que separan o segundo onde eu vivo do cuarto onde el habita. Tomamos o café xuntos case todos os días, levamos aos fillos á mesma escola e disfrutamos de cando en vez de veladas divertidísimas con outros amigos.


Digo esto para suliñar que somos, pois, moi moi bós amigos e que, por iso, tal vez soe a propaganda amistosa o que vou dicir. Todo o contrario: se admito esta proximidade e relación persoal moi profunda é porque, despois de recibir hoxe a súa edición da obra burlesca de Quevedo, teño que recoñecer que a miña admiración por el (xa altísima) sube aínda máis ata a reverencia. E para que non se vexa que é paixón de amigo, invítovos a que leades a portentosa publicación deses dificilísimos textos quevedianos resoltos cun rigor e cunha intelixencia fóra do común. Souben dos seus titánicos traballos, pero descoñecía o alcance verdadeiramente exemplar do resultado. É un luxo para a Universidade de Santiago, para a Universidade galega ter a Antonio Azaustre entre os seus profesores. Parabéns, amigo Antonio. E agora a descansar. Que non paras, ostias.

12 dicembre 2007

CORTANDO O PELO ENTRE MULLERES

Fun cortar o pelo o outro día. O meu barbeiro da peluquería Siglo XX pechou hai un par de anos. E desde aquela vou a Rochus, perto da miña casa, unha pelu de mulleres, aínda que ten pretensións de ser unisex. Sen moito éxito, porque sempre que vou séntome diante do espello eu só rodeado de mulleres. Non vou negar que un pouco cortado sempre vou, sobre todo cando lle fan as pedicuras alí á vista de todo o mundo ou entran para facer a cera nun cuarto que fica xusto detrás de mín e que podo ver con total indiscreción polo espello. As peluqueiras son moi amables e falan cunha prudencia moi de agradecer, sobre todo comparada con aquel Alberto que narraba punto por punto as súas (pérfidas) intimidades, as súas (arbitrarias) reflexións sobre como debía gobernarse Vigo ou as súas (aprendidas) queixas sobre funcionarios, profesores e xente de semellante mal vivir que eu, teño que recoñecer, alentaba.

Pero o que máis me gusta é mirar as clientas mirarse nos espellos mentres lamentan a cor demasiado bermella do tinte ou as enrugas que difícilmente agocha o corte irregular sobre a fronte cunha naturalidade fantástica, fermosa, con ese franco sorriso do que coñece as súas limitacións e os engaños e disimulos fabricados para evitalas. Gústame escoitar os seus relatos cotiáns con detalles completamente innecesarios, referidos cunha mistura de indiferencia e consistencia dramática. Non reparan en nada: falan cunha libertade absoluta. Non confesan secretos familiares, pero ao cabo os ouvintes involuntarios coñecen as cousas máis ínfimas de cada día: as (infinitas) chamadas que fixeron, a roupa (delicada ou suxa) que puxeron na lavadora, a comida que elixiron para contentar a esa (probe) filla que sempre lle deixa ao neto (malvado). Mentres falan con orgullo, a súa cabeza terma dunha coroa extendida de papel de aluminio durante horas, encapotada dun pano de raso fucsia e cun Lecturas do mes pasado nas mans. Eu, despois dun tempo na peluquería co correspondente Diez Minutos, síntome un privilexiado, porque contemplo un mundo que os homes (case todos) descoñecen, que ignoran por completo. Mágoa que o corte de pelo sexa tan breve e non poida quedarme para asistir a máis novas e máis fascinantes narracións.

11 dicembre 2007

A INCONSTANCIA

Ando con varios libros á vez e non remato ningún. Téñoos na mesiña de noite un ao lado do outro por ver cal collo. Cando eles venme achegar, semella que murmuran solícitos e sedúcenme agarimosos, case en saloucos. Son catro, pero moito receo que van aumentar co paso do tempo. Terei que ir rematando algún deles, pero dá pena despedilos. Tres deles están contados en primeira persoa: dúas memorias (os Diarios de guerra de Azaña, do que falarei máis adiante nun post porque descubrín que é un dos mellores escritores en lingua española, as de José Ribas, Los 70 a destajo) e un relato seica inventado (Las benevolentes, de Jonathan Littell, cuxas primeiras 100 páxinas lidas son tremendas, asfixiantes, desalentadoras). E o outro comenceino onte co arrecendo que despide, gracias a don Xohan da Coba, ese cabaleiro, da Sicilia settecentesca: Dacia Maraini e a súa La lunga vita di Marianna Ucrìa. Teño que recoñecelo: son un inconstante. Io, definitivamente, sono mobile, qual piuma al vento.


Cadro: Henriette Browne, Nena lendo. Victoria and Albert Museum, London.

10 dicembre 2007

O VESUVIO

Un novo ristorante foi rexistrado no meu padal de sapori italianos. Fronte á factoría xa case abandonada de Miau en Bouzas, na rúa Tomás Alonso, O Vesuvio, así en napolitán. Fomos mellorar a nosa constitución o día 6 a base de tagliatelle allo scoglio, linguine ai gamberi e pizza prosciutto e funghi. Cun Nero d'Avola que quitaba er sentío. Un tiramisú clásico e un café para repetir redondearon este pequeno pracer festivo, de non excesivos prezos e cun servizo excelente. O cociñeiros saiu a despedirse cun emotivo arrivederci e una buona giornata. Voltaremos de seguro. Abofé que si.
Fotografía: o fillo do panadeiro de Módena, un tal Luciano.

6 dicembre 2007

AZZURRO IL POMERIGGIO CO CDG


Twelfth night ou What you will é unha comedia non moi longa de enredos e enganos, cun ar indiscutible a farsa e a entremés. Concebida por Shakespeare como divertimento cortesán para a noite de epifanía (non estrictamente dos Reis Magos) e representada varias veces pola Candelaria (debía de ser festa de disfraces próxima ao entroido pero tamén ás saturnalia antigas), a peza xoga con todos os resortes característicos da representación cómica e da novellesca italiana e humanista: xemelgos separados nun naufraxio, disfraces transexuais (e amores homosexuais como consecuencia), descubrementos sorprendentes (eso que chamamos á pedantesca anagnórese), liadas amorosas (cun puntiño sempre sexual) entre distintas clases sociais, aristócratas vidos a menos e cretinos ricoshomes, fools (ou graciosos ou bufóns ou bobos, como prefire a versión galega) de fonda intelixencia, deuses ex machina de corte burlesco, todos nun esceario mediterráneo (ese litoral balcánico -a Iliria- ou adriático) de lixeiras e simples dimensións.

O Will escribiuna seica polo 1601 para disfrute coxuntural e festivo, como entretemento da corte. Catrocentos anos despois, sen reis nen coroas que divertir, conserva todo o seu esplendor lingüístico, a súa traza perfecta de nós e viravoltas, o seu ápice de humor e brincadeira. Grazas, neste caso, á espléndida versión de Quico Cadaval e aos excelentes actores e actrices do Centro Dramático Galego. Resolta con particular gracia, cunha posta en escea vertixinosa (aínda que con pausas festivas para colleren folgos espectadores e cómicos), Noite de Reis ou como queirades preséntase nun esceario diáfano, dunha luminosidade soleada, propia do mundo de praia e mar onde se desenvolven as esceas. A proposta de Cadaval require unha novidade: a música italiana dos anos 50 e 60 que invade, coa súa fragancia inconfundible, toda a acción. Os músicos (unha guitarra envolvente que suliña o ambiente de rotonda sul mare sobresae sobre os ritmos de baile melódico) permanecen cos seus instrumentos no mesmo taboado coma nun palco e envolven a historia de forma case máxica, como demanda un texto farsesco como o de WS.

As interpretacións son, en xeral, de grande mérito, pero destacan, ao meu xuízo, o inesquecible bufo Víctor Mosqueira, un arlechino que honra á commedia dell'arte a quen tanto debe esta montaxe, un Malvolio ridículo en mans ou en meias amarelas a cargo dun excelente Marcos Orsi, de sotaque brasileiro, e uns soberbios e eficaces Xan Cejudo e Xosé Manuel Olveira "Pico" .

O teatro non estaba cheo; o público foise quentando aos poucos e rematou levantado dos seus asentos en homenaxe a unha das montaxes máis entretidas e primorosas dos últimos tempos no teatro galego. A escenografía limpa e brilante, a elección dunha farsa dese autor impagable que sempre salva cunha soa frase unha enteira literatura dramática, uns cómicos e cómicas en fervor permanente, e un ritmo livián pero veloz promovido pola leda e excelsa canzone italiana (o Renato Carosone da miña infancia) parecéronme sinais inequívocas de que algo cheira a saúde e ben rexa no teatro galego. Da víscera do teatro que eu teño aloxada en non sei que lugar do corpo saíume, como poucas veces mentres me erguía, un entusiasta e espontáneo Bravo!

4 dicembre 2007

FIU DE MINERU


Hoxe é Santa Bárbara. En tal día, meu pai quita corbata de (máis) luxo, encende as galas con traxe novo e vai celebralo cos compañeiros de traballo. Desde que tiña uso de razón, desde os 16 anos en que comezou a entrar na mina de guaje ata hoxe mesmo en que, xa xubilado, foi despedirse, con outras 90 persoas, da mina a ceo aberto de As Pontes, por onde moran agora corzos e xabaríns á espera de que enchan de auga o grande furado que escureceu a paisaxe. Case 60 anos, co horizonte de carbón, travesas polas trincheras do monte, canxilóns, cintas transportadoras, vagóns, postes, lámparas, grisú, apiladoras. Todo negro, salvo eses ollos azuis que resaltaban nas fotografías que non conservo. Hoxe é Santa Bárbara e meu pai está a celebralo.

TEMPO DE CONTRASTE

Outra Italia. Atopan os restos dun Gonzaga nunha chiesa di Mantova, pero sobre todo amosan un novo ritratto, restaurado de forma virtual, da Dama con ermelino de Leonardo. Mentres esto ocurre, os Savoia reclaman ao estado danos e perxuízos por 57 anos de exilio e por bens confiscados polo Estado.

Foto: Alfredo Camisa, La falce toscana.

3 dicembre 2007

TEMPO DE SCAMPIA

Nápoles comeza en Scampia, un dos barrios periféricos comidos pola faida e pola miseria. Teño esta imaxe gardada nunha carpeta de fotos de Italia. Esta levaba tempo pedindo ser amosada. Hoxe é tempo.

2 dicembre 2007

POP PODEROSO EN GALEGO

Onte fomos ver a The Homens. Chegamos máis tarde do anunciado e aínda así chegamos de cuartos, xusto antes cós músicos que viñan detrás con aceno serio. O local estaba case baleiro. Acerqueime a saúdar ao meu querido Xocas que estaba arranxando un pouco o pequeno esceario que apenas dá para entusiasmos ou delirios. Falamos un rato alí sobre o que estaba a facer e alégroume saber que conserva unha ilusión e unha enerxía vital naturalmente herdada dos seus pais, compañeiros e amigos de infancia que souberon escapar dunha existencia un tanto rutinaria para convertirense en dous coñecidos persoeiros da farándula.

Antes de comezar puiden distinguir entre a escuridade da sala o perfil inequívoco do insigne blogueiro Zero Vacas a quen non coñecía in person. Por suposto, fíxome unha ilusión enorme atoparme alí con el. Andaba cerca tamén outra blogueira que visitara hai tempo esta casa, A Alba Passionaria, que leva con paixón a Lonxa Literaria de Moaña.

Uns minutos despois comezou a descarga dos tres homens raiados en branco e negro. O seu pop poderoso ensarillou cancións breves, de tensión e enerxía imparables. Eu fixeime, claro está, na rotundidade baqueteril do Xocas, pero o ritmo do baixo (Roi), dunha sinxeleza clásica do pop británico, e a ardente electricidade da guitarra de Martin Wu non deixou moito tempo para a contemplación reflexiva. Caña popeira de principio ao fin. Paseino moi ben. Quizáis unha voz máis potente ao fronte do grupo gañaría en presencia a súa máis que atractiva música. Sandra Dee ou Calamar xa tiñan que estar no repertorio sentimental da música galega de todos os tempos. Onte soaron ben elocuentes, pero advertín ao final do concerto que hai música para rato se eses tres homens ensanchan horizontes con innovacións que ao final víanse vir. Estaremos, pois, á expectativa. Foi mágoa, con todo, a escasa audiencia: unha desastrosa propaganda, por case inexistente, afeou a súa presentación en Vigo. Creo que para o 5 de abril voltan á sala Breogain. Non os perdan de vista.

O concerto rematou pero eu aínda quedei por alí saudando a un vello coñecido e a outro blogueiro que me foi presentado, o funambulista coxo. Seguimos troula rúa abaixo noutros antros de aprendizaxe (que non mencionarei para non perxudicar a súa imaxe) ata a sobada final.

Foi festa ben rachada para celebrármonos todo.

29 novembre 2007

O ANIMAL GRAZIOSO E BENIGNO!


Acabo de presenciar un feito insólito: nunha canle de televisión, á hora de máxima audiencia, un cómico comenta unha pasaxe do Canto V do Inferno de Dante e a continuación recita íntegro tal canto de memoria, cunha emoción e intensidade únicas. Insólito é ver hoxe ás 10 da noite a Roberto Benigni na Raiuno, nun esceario completamente limpo, cun atril onde repousaban as terzinas de Dante, suspenderse sobre as súas propias palabras e acadar un instante de plena felicidade na delectación lenta, paseniña, dun par de versos: "la bocca mi basciò tutto tremante", "e caddi come corpo morto cade". Para o vindeiro mércores 12 voltará o grande Benigni, nacido en Manciano, a poucos kilómetros de Castiglion Fiorentino, onde o tempo sempre se detén para contemplar as estrelas.
ACTUALIZACIÓN: Aquí podedes ver o seu recital.

27 novembre 2007

O CHOU DA UNHA EN PUNTO


Hoxe veu á nosa casa unha conselleira para presentar un show, máis concretamente un road show. Polos saúdas que recibín no meu caixón de correos era, ao parecer, unha novidosa forma de alertar aos xoves dos riscos terribles da conducción automovilística. Non sei en que consistiu a novidade porque non entrei no salón de actos, pero a montaxe tiña un lixeiro ar a dejà vu. Un grupo numeroso de mozos agardaba no vestíbulo a chegada das autoridades; non sei de onde o sacaron (ou trouxeron: parecían de atrezzo), pero eran todos uns mazos de cuidado (o petisuis e agora o actimel fan longueiróns), case todos ou todos homes, un pouco estraños nun centro onde abundan as cativas. Notei o funcionamento das hormonas a revolucións insospeitadas e pensei neles metidos de a cinco nun clío turbo azul cobalto un sábado ás sete e no que lles podían dicir dentro para avisalos. Pero o que viron sobre todo eses rapaces foi unha caravana interminable de cargos políticos e técnicos, en forma de amenaza: directores xerais da DGT, da policía, a conselleira, asesores da conselleira, non sei se delegados de goberno, nun número non menor de vinte persoas, sen contar protocolos varios, gabinetes de prensa e advenedizos rondantes. Para que todo isto tivera a efectividade necesaria (ou sexa saír nos xornais), unha harka incansable de xornalistas (máis de media ducia de fotógrafos, outros tantos cámaras e uns cantos amarrados á típica cebola de esponxa con siglas de cores) recubría o acto. Os rapaces aprenderon unha lección extraordinaria, aparte da de dentro do salón de actos: a da saída, no aparcamento, cando contemplaron de forma prístina e evidente que os Audis8 negros con chófer incluido (por certo, por que se parecen tanto a porteiros de discoteca?) non son para xoves impulsivos. Que, en realidade, os coches oficiais están para o chou (sexa road ou non) da unha en punto, inmaculados e listos para traer, brillantes e case perfectos, aos seus ocupantes cargados dunha tenda de campaña (electoral) permanente para o telexornal das dúas e media da tarde.

LEMBRANZA DA FELICIDADE

Esta foto fermosísima, que forma parte dunha antoloxía exposta en Roma estes días, tráeme lembranzas do que nunca será.
Nostalxia do mar Tirreno, cálido e luminoso.

25 novembre 2007

VISITA A MONDARIZ-BALNEARIO


Había máis de dez anos que non ía por Mondariz. Hoxe, un día luminoso deste outono, coas follas caídas das arbres amoreadas ás beiras das rúas, fomos xantar alí. Vimos por primeira vez o Gran Hotel restaurado, cos xardíns e vieiros aínda non arranxados da parte de atrás, con ese perdido esplendor aínda por agromar despois da limpeza. Baixamos á fermosa e elegante fonte da Gándara a tomarmos un grolo de auga e visitamos o hall do hotel para comprendermos a arquitectura de imponentes liñas rectas e cúpulas altas, de formas circulares para dar lustre falsamente romano á entrada e impactar coa profundidade ao visitante. Antonio Palacios fixo grande ao máis pequeno dos concellos con eses edificios que sobrancean sobre o val do Tea. Demos unha volta xunto ao río que baixaba paseniño por entre as ponlas espidas dos bidueiros. E xantamos no Restaurante Atalaya, unha casa de comidas das de antes pero cunha excelente carta. Cervo con setas, jarrete estofado, chuleta de ternera, flan da casa e un condado friísimo (Piñeiral) moi notable. Todo en xeral moi recomendable, aínda que un pouco caro (126 euros para 5), cun servicio magnífico e un comedor luminoso, agradable e quentiño, que nos tempos que corren xa é moito pedir. Culminou a xornada cunha visita ao reconstruido castelo de Sobroso, unha pequena xoia (non moi medieval segundo os sabios, pero parece ben trovato) que merece o paseo. Á volta fixen de capataz de obras, coa visita aos barrios periféricos de Vigo por mirar cómo os sucesivos alcaldes van deixando aqueles espacios (Cabral, Madroa) ao abandono e á vontade case supervivinte dos seus habitantes. Pero desto falarei outro día.

CÓMICOS, CÓMICAS




A morte de Fernando Fernán-Gómez e a asistencia ao velorio de actores como López Vázquez ou Manuel Alexandre que forman parte fundamental da miña formación sentimental, trouxo a mín o catálogo das vellas facianas que foron construindo ese espacio mítico do mundo dos cómicos desde pequeno. Comecei polo propio López Vázquez, que aínda vemos aterrorizado nunha cabina, pero que aparece na miña memoria nas mellores películas do cinema español: Plácido, El verdugo, Vivan los novios, Mi querida señorita, ou naquel inesquecible padriño de La gran familia ou no lobishome en El bosque del lobo, entre nada menos que 250 películas, en máis de cincuenta anos de traballo. Manuel Alexandre, segundo os datos biográficos, leva no cine desde o ano 1947, ou sexa 60 anos na profesión e seguro que hase despedir ou nos escearios ou nun plató de cine ou de televisión. Hai pouco abandonou o teatro para sempre Agustín González, outra lenda incomparable, e a incombustible Aurora Bautista: os dous nas propias táboas, mentres preparaban unha obra para representaren. Rafaela Aparicio, Pepe Isbert, Elvira Quintillá, Ismael Merlo, José María Rodero, Juan Diego, Pepe Sacristán, Carlos Larrañaga, Irene Gutiérrez Caba, Luis Varela (a quen lle deron o premio aínda hai pouco), Jaime Blanch, José Bódalo, Adolfo Marsillach ou a grande Lola Herrera. Eu que sei cantos máis, de estirpes de cómicos moitos deles, coma nunha roda imparable. Vaia esta entrada 280 como homenaxe especial para esta caste que engarza xeneración con xeneración co primeiro que se puxo a imitar alá nas cavernas para felicidade e pracer dos que miraban e escoitaban. Vaia pois para os comediantes que nunca deixaron nin deixan de honrar á súa especie.

Ilustración: Pablo de Valladolid, representante do século XVII, nun cadro de Velázquez, admirado e imitado por Manet en Pífano.

22 novembre 2007

EU, HÉLENO O TRISTE


Eu, Héleno o triste, o que nin ser rei podo,
adiviño son dos sen futuro,
alcalde dos cenotafios.
Aproveito o agasallo para a miña filla, o novo libro de Agustín Fernández Paz, para mercar un libro de poemas ao que lle tiña ganas e non sei por que: Vigo, de Helena de Carlos. Entretiven algunhas tardes coa lectura, case sucesiva, de dous poemarios fermosos de dúas mulleres novas, Oriana Méndez e María do Cebreiro: vin nelas versos luminosos, ambición poética. Gustei moitísimo da fluída e densa sintaxe de Oriana e da contención xa sabia de María do Cebreiro. E andaba na procura doutras voces que acompañaran o ánimo melancólico que temos todos os vitalistas viscerais. E busquei Vigo e lino baixo este sol outonizo e radiante da cidade. Elexín mesmo o bar, lonxe da casa, para demorar o momento. E lino nunha emocionante media hora, sen despegar os ollos das páxinas, dos versos. Volvino ler agora mesmo, en casa, coa mesma intensidade de antes. Mentres ía paseando pensaba que Helena de Carlos escribira eses versos por mín. Eu non os faría así, tan fermosos, tan limpos. Pero asinaríaos un por un. Non sei se iso é bó ou malo para o libro, pero para mín foron reconfortantes.

O libro ten un ar elexíaco ou todo o ar elexíaco que todo gran poemario debe ter. A pegada clasicista, advertida cunha levedade admirable nos nomes, na xeografía, nas referencias librescas, nótase sobre todo nesa pousada forma de evocar o tempo fuxido. Creo ver, pero non acredito a miña perspicacia, reminiscencias da poesía de Propercio, de Tibulo, sobre todo naqueles versos nos que o latinos escapaban da erudición engaiolante. Esas breves composicións familiares, case domésticas, nas que os recordos, a lembranza de antigos acenos constitúen o fondo da linguaxe. Helena de Carlos, con ese Vigo de infancia e mocidade (sempre aludida de forma indirecta), recrea unha atmósfera perdida. A palabra morte aparece varias veces, como eco constante dos versos. Algúns poemas, como o penúltimo, son epitafios, escritos xa non diante da sepultura de mármol senón diante do mar de Vigo onde as cinzas se funden coas ondas. Esa morte, presente ao longo do poemario, como sombra permanente ou como sinal extrema do tempo, aviva a propia vida, que aparece como recobrada a través das propias palabras. Ao escribir, ao pronuncialas, as verbas restitúen esa lembranza e semellan server de consolo (fermosísimo e profundo) á melancolía. Cun estilo sinxelo, de escasísima erudición a pesar dese arrecendo clásico, Helena de Carlos escribe para mín un dos libros de poesía máis fermosos que teño eu lido na miña vida.

De todos os seus preciosos poemas, elixo este que fago meu desde agora mesmo:


ENCHO os pulmóns de noite, e sinto
que dentro de min trem alto o alcipreste
na gaiola. É o momento
no que os estorniños soñan,
xusto a raia entre a luz cos agoiros
que acolléramos entre bágoas de esperanza
e o intre de non se sabe, mentres a humidade
sobe como sangue, firme no interior.
Ás veces penso na lúa en Italia,
nas noites coma esas
era fácil confiar, como se a parte
imprecisa, como se a adega
non tivese que ser visitada. Era unha moeda
acuñada en San Marco, ou diante de nós
na estrada en curva da Toscana,
e nós como unha mariposa
de luz discontinua. Nós
como unha muxia en bicicleta.
Agora non sei se nós quedamos:
a sensación de ser semella
tan casual como a música na radio,
como aquel bar a carón dun lago
antes de comezalo todo, e unha princesa
cantaba.

20 novembre 2007

VIAXE A NINGURES


Comezo as clases, nunha das miñas materias e a modo de presentación, coa proxección da película Viaje a ninguna parte. Non polo título en forma de advertencia, senón por render homenaxe a tantas cousas que deben ser honradas. Aos cómicos ambulantes, da legua, dell'arte, que van de vila en aldea, de aldea en cidade, amosando o poder absoluto da palabra. Aos actores e ás actrices que encarnan no século XX a todos os comediantes da historia (Sacristán, María Luisa Ponte, Juan Diego, Laura del Sol, Gabino Diego, Agustín González, Carlos Lemos, Enma Cohen). Ao cinema español, que acada con este filme un dos seus cumios máis indiscutibles. Á lingua española, rendida á riqueza duns diálogos sinxelamente prodixiosos. Á historia dun país pobre, miserable, famento, que alivia os días do inverno coas grises imaxes de cartón e mentira que os cómicos fracasados montan nuns taboados infames. A tantas cousas.

Entre elas, ou por riba delas, un homenaxe á personalidade fascinante e única do director, do escritor e do actor, figura artística e intelectual (esto xa non lle faría demasiada gracia) eminente da segunda metade do século XX neste país, o anarquista sublime e inigualable, o profesor da lingua da bolboreta, que hoxe padece da idade, don FERNANDO FERNÁN-GÓMEZ. Unha lembranza para el nestos tempos de inquedanza, mentres proclamo a de Sancho: "No se muera vuesa merced, señor mío, sino tome mi consejo, y viva muchos años, porque la mayor locura que puede hacer un hombre en esta vida es dejarse morir, sin más ni más, sin que nadie le mate, ni otras manos le acaben que las de la melancolía."
Triste actualización: Fernando Fernán Gómez fica con nós para sempre. Moitísimas gracias.

19 novembre 2007

PIOGGIA


And what did you hear, my blue-eyed son?
And what did you hear, my darling young one?
I heard the sound of a thunder, it roared out a warnin',
Heard the roar of a wave that could drown the whole world,
Heard one hundred drummers whose hands were a-blazin',
Heard ten thousand whisperin' and nobody listenin',
Heard one person starve, I heard many people laughin',
Heard the song of a poet who died in the gutter,
Heard the sound of a clown who cried in the alley,
And it's a hard, and it's a hard, it's a hard, it's a hard,
And it's a hard rain's a-gonna fall.

17 novembre 2007

TOM WAITS


As mañáns de sábado sempre foron para escoitar música na lentísima e morna demora antes de facer a comida ou de xantar. Nesas horas mestúranse sons procedentes do que sexa, case ao arbitrio de cada minuto. Hoxe deume por Tom Waits, a quen había tempo que non escoitaba. A súa voz chea de bourbon e trombón de varas aparece como deitada ao longo dun canellón escuro e suxo. Pero ascende suavemente polas escaleiras de ferro que están detrás da miña casa, coa forza dunha tormenta queda, dun vendaval visto tras as fiestras dun vagón de metro, lento, lento, camiño da nada. E a música pousa paseniña no meu xionllo que move co bebop o meu pe sobre o frío chan desta casa hoxe chea tamén de Bourbon, por suposto sen xeo.


Nota: un amigo ex-concursante recomendoume http://www.radioblogclub.com/ e alí escoito estas marabillas que encenden este corazón un pouco malferido.

16 novembre 2007

CAMIÑO DE MUXÍA E DELIRIUM EISENMENS


O xoves bruxuleaba o goberno xunteiro en pleno por Muxía e por Santiago atrapallaba o Eisenman. A liña imaxinaria que une Compostela coa Costa da Morte foi apatrullada por varios coches oficiais e motoristas da guardia civil. Porque había que facer alí a reunión e, sobre todo, a foto sobre un taboado forrado de moqueta cos nomes de Presi, Vice e Conse nun papeliño no chan de complicada lectura para os miopes (e os iletrados). E iso que eran doce. Pero para alí que se foron Touriño e os seus mariachis en giras por provincias. Disque non para conmemorar o do Prestige, senón para acordar. E logo non podían acordar en Santiago, que tiveron que facer todo o gasto para ir para alá toda a caravana de funcionarios, auxiliares, axudantes, asesores e demáis familia?
Debeu de ser para non atoparense co jetas. Coa megalomanía precisa para fantasear, ensoñar e escribir na auga con tinta transparente os seus proxectos, o Eisenman amosou a faciana actual de boa parte da arquitectura: unha representación icónica da nada. En torno ao baleiro alcumado cidade e resolto cos aparatos coñecidos da vella da dramaturxia (tramoias e panos fulgurantes que encegan aos espectadores, como debe ser), Eisenman construiu un Eisenman. Construiuse a sí mesmo coa apariencia dun tellado sumerxido. Agochouno por baixo das abas do Gaiás para que non se vira a nada. E agora ven dicir que el era o capitán (supoño que dunha nao fondeada en mitade dun bosque sulagado de moedas perdidas), pero non o dono deste catamarán de caolín. Como as pirámides, dixo o arquitecto do rostro ebúrneo, tal vez inconsciente de que esas construccións exipcias eran ostentosos monumentos funerarios. Ou sexa formidables sepulcros para as poucas cinzas dun emperador coxo e pequerrecho.

12 novembre 2007

EDIFI CANTE


Probes vós todos os que non vivides en Vigo e non podedes escoitar pola radio nin mirar nos xornais os anuncios de Aproín, unha seica organización non gubernamental adicada a salvar á cidade do desastre. Aproín presenta a cidade de Vigo como unha urbe encamiñada á destrucción, á crise absoluta se non se aproba un plan xeral xa. Pero ao parecer non un plan xeral calquera senón o plan xeral, ese que levan varios anos poñendo por riba da mesa para que asine o alcalde ou alcaldesa de turno pero xa, de xa. A aparente avidez, lonxe do que pensan os malvados retrasadores de plans, débese ao seu interese filantrópico: o de procurar o Ben Común Olívico. E, para conseguilo, non reparan en gastos de publicidade para que o pobo caritativo de Vigo poda compracerse en ter veciños tan celosos do seu benestar. O que non entendín moi ben é por que non desenrolan as abreviaturas do seu precioso nome: Asociación de Promotores Inmobiliarios. Tal vez así saberiamos a quen estar sumamente agradecidos.

11 novembre 2007

MOITÍSIMAS GRACIAS, SIR DACOBA

Sen palabras.

MONOPOLY


Laiábase o outro día Suso de Toro de que a súa última novela non acadara ubicación no chamado sistema literario galego. Noutro foro apuntábase unha certa desilusión ou desencanto por non obter resposta aos seus esforzos e mesmo unha posible (e pouco disimulada) molestia ou ofensa pola falta de agarimo dos lectores e dos críticos. Un dos participantes formulaba unha cuestión ao meu xuízo difícilmente rebatible: a da (omni)presencia de SdT na vida pública galega e non tan galega.
Hoxe podo comprobar que non é omnipresencia: é case monopolio. Abre un EL PAÍS e sae a conmemoración do Prestige: alí aparecen as opinións de Rivas e de Suso de Toro, como se en Galicia non houbera máis persoas capaces de opinar sobre o seu propio país. Días atrás SdT escribiu un artigo sobre a política nacional, unha longa diatriba (resumible en dúas liñas, pero en fin) contra o PP; unha entrevista sobre o novo libro adicado ao presidente Rodríguez Zapatero; hoxe, outro artigo nas páxinas de Galicia sobre o anuncio de Gadis. Pero a sorpresa e, por que non dicilo, a gargallada irónica xurdiu cando vexo a portada do Magazine do Faro de Vigo cunha imaxe das costas galegas e pregunto en alto, mentres paso as páxinas para comprobalo: non escribirá tamén Suso de Toro sobre esto? En efecto, alí o está.
Non teño nada, por supostísimo, contra Suso de Toro (á marxe do que eu pense sobre a súa calidade literaria ou sobre as súas posturas cívicas), pero, desde logo, a ocupación que fai, probablemente sen pretendelo, da opinión pública é monopolística e crea fóra do país (xa non digo dentro onde o cansancio comeza a ser crónico) a impresión inxusta de que en Galicia só saben escribir dúas persoas: Rivas e de Toro. Por favor, que alguén máis escriba, por favor. Aquí hai máis xente.

10 novembre 2007

A VENUS NO ESPELLO DO PRADO

A Venus do espello velazqueña leva boa parte da súa vida na National Gallery de Londres. Vela ao solpor londinense os mércores, cando a xente regresa ás súas casas e deixan baleiras as salas os turistas, é unha experiencia emocionante. Agora ven a Madrid pasar uns días ao Prado. Non sei se lle sentará ben tanto balbordo, tanto movemento. Máis agora que a ampliación, co buxo toscano de estrela (velaí o paradoxo da "intervención" de Moneo, por outro lado para mín convincente), atrae aos cidadáns de forma masiva. Será a conmoción para este outono. Como case sempre que viaxa un velázquez polo mundo adiante. Cando está alí, na Gallery, tranquila, poucos, desde aquí, lle facemos caso. O servidume da fama.

9 novembre 2007

CASSANDRA'S DREAM

Cassandra's Dream é o nome dun barco, principio e fin da derradeira película de Woody Allen do mesmo título. A figura mitolóxica de Casandra representa a posibilidade de adivinar o futuro, sempre terrible, pero tamén a frustración de non poder evitalo. O fermoso veleiro funciona, pois, coma unha admonición desde o comezo do filme, coma unha advertencia tráxica. O espectador, afeito ao ton de comedia de Allen, atopa inquedanzas ao arranque da película, que a aparente disposición lixeira da trama agudiza a medida que vai transcurrindo o tempo. Os límites entre traxedia e comedia, que Allen formulara con especial claridade argumental en Melinda e Melinda, aparecen de novo nesta nova demostración do maxisterio do director neoiorquino, agora amante das paisaxes da clase media londinense (desta vez vida un pouco a menos: debe ser unha das películas de WA nas que a clase social que aparece é máis baixa).

As historias de dous irmáns, con pequenos problemas económicos pero ilusionados con cambiar de vida, están contadas cunha morosidade certamente notable. Na primeira parte, Allen conta os pormenores das súas vidas, nunha clásica fórmula de presentación de persoaxes: un, destinado a seguir o negocio familiar, outro, empregado dun taller e entregado aos xogos de azar. Na segunda parte, a correspondiente ao enredo, é precisamente o azar (por suposto, adverso) o que provoca un cambio radical no filme, que empeza por adquirir tintes de suspense e, sobre todo, por proporcionar intensas doses de conflicto e dilema morais. Desde Delitos e faltas, a miña película favorita, os problemas extremos causados pola confrontación entre principios éticos e circunstancias coxunturais, que obrigan a vulnerar tales principios, constitúen a esencia de boa parte das películas allenianas. O debate moral dos individuos, interior, en primeiro termo, pero tamén cos demáis nuns diálogos asombrosos conduce a película cara un final (que non vou desvelar por suposto) dunha complexidade entre poética e literaria nada comúns.

Mantén, por suposto, moi fortes vencellos con Match Point, polo que ten de xogo co incertidume, co azar e coa fortuna, pero adopta unha máis ca evidente nota gris, reforzada na fotografía cunha color mortecina sobre a luz sempre outonal, de ceos neboentos, da capital londinense. Os actores, Ewan McGregor e Collin Farrell, dúas figuras xoves de Hollywood, bordan os seus papeis, acompañados por unha pouco coñecida pero moi prometedora Hailey Atwell. Unha película moi, pero que moi recomendable de Woody Allen. Vaian especialmente os que aínda cren que WA fai pelis obsesivas sobre sexo (quen non o está?), siquiatras, relixión, ou neuras varias.

8 novembre 2007

PRADO-GARCÍA, DE PROFUNDIS


Hoxe poño nomes. Pero en letras maiúsculas. MIGUELANXO PRADO E NANI GARCÍA. Vin onte a tarde esa marabilla titulada DE PROFUNDIS (tamén en letras capitais) e despois asistín a unha desas experiencias únicas que consiste en escoitar por parte dos dous xenios galegos os miudos desa peza inesquecible. Se a película foi excelente, non menos foi a parella explicando como fixeron a catro mans o que eles chaman unha pintura animada. Cunha sinxeleza e cunha xenerosidade que só as persoas cun inmenso talento para a arte poden acubillar, foron proporcionando lentamente aos asistentes unha das máis fascinantes recreacións intelectuais que eu puiden ver na miña vida. Feliciteinos por iso e por todo o traballo que levan feito que é desde logo un motivo de orgullo para o país onde viven. Despois da tertulia, presentada por unha Loli Vilavedra que deu o ton distendido e ao tempo rigoroso que precisaba, fomos cear á Curuxa. Alí amosaron unha vez máis por que a xenialidade non pode (nin debe, pero ese é outro cantar) estar rifada coa simpatía e a bondade. A Miguelanxo xa o coñecía de Santiago dos anos universitarios, pero a Nani García (a quen nunca agradeceremos o suficiente que amenizara as viaxes coas nosas fillas no coche coa voz de Uxía López Meirama, casualmente muller de Miguelanxo, nun libro-disco imprescindible de cancións populares, Vente vindo, ven cantando: desde aquí, sabendo da súa case descatalogación, pido a reedición inmediata) non. Pero ámbolos dous, de camiño a Espinho a participaren nun festival de cinema, son agora mesmo un luxo encantador e tanxible da cultura de Galicia. Moitas gracias e sorte, amigos.

7 novembre 2007

DE CATARSE


Ando estes días de congreso académico. Canso xa de tantas horas adicadas á organización das ponencias, comunicacións, xantares e ceas de conferencistas. E iso que aínda falta a tarde de hoxe e todo o día de mañán. O peor, con todo, é termar desta caste convidada por méritos da escrita, claro está, que quedan radicalmente desmentidos cos disparates da súa vida máis doméstica. Porque hai que ter un valor, só equivalente á senvergonza que manexan algúns, para aturalos máis do necesario. Avaros por natureza, soberbios por tradición, envexosos dos demáis, golosos cando non pagan, luxuriosos se se tercia a ocasión que sempre, por suposto, buscan, preguiceiros á hora de ver e escoitar aos colegas, e airados cando algún ousa a decirlles co bo gusto do que carecen que o rei vai espido. Son o compendio dos vicios segundo a vella categoría cristián que non sempre ten que ser cumprida. Pero se algún dos que os admiran puidesen contemplalos na intimidade das conversas á hora do xantar ou de cear, quedarían abraiados da altura moral dalgúns tipos: unha auténtica miseria hominis. E perdoen o desafogo.

3 novembre 2007

PARABENS, XESÚS FRAGA


Arthur e George, libro aquí comentado e loubado con entusiasmo total, está hoxe de número un no ranking de libros de ficción en galego. Desde aquí, a miña noraboa a Xesús Fraga, traductor desta obra mestra, destinada a pasar á historia da literatura.

30 ottobre 2007

AS OITO. QUE PASEN

Non entendo moi ben a mecánica do meme en cuestión, pero, sendo invitación de Besbelliña e tendo en conta que eu nunca entendo ningunha mecánica, procurarei afinar as 8 cousas que se me piden que parece deben constituir a parte máis importante da miña vida. Aló van:

1. A familia, para todos os lados da arbre xenealóxica. As fillas, Sabe, meus pais, meu irmán. Eu que sei. Cando me din ven, lo dejo todo.

2. A literatura, pero a poesía. Ou mellor un poema. Ou mellor un verso. Ou unha verba. Calquera cousa, menos o silencio. No he de callar por más que con el dedo.

3. A música. Tocar un instrumento, esa guitarra a media mañán de domingo, malamente rasgada, coa voz tomada polos churros recén feitos por mín, ollo. So sweetly.

4. O sexo. Que non sei porque poño de cuarto.

5. O cinema. Nada de misticismos de cuarto escuro e silencio absoluto. Unha pantalla, calquera vale. Mesmo esta que teño diante e que agora é a miña compañeira de horas.

6. Viaxes. Cambiar de paisaxes. Ser de moitos sitios a un tempo. Non ser de ningures. Pero desembocar en Italia, en Toscana, perto de Arezzo na val di Chiana. Un día enteiro na auga entre as rochas de santa Margherita Ligure é o máis próximo ao paraíso. Con permiso de Nova Iork en primavera. Vivir como un noble, pero non arruinado, entre las ruinas de mi inteligencia.

7. Os amigos. Non sei por que os vexo sempre arredor dunha enchenta cordiale. Risas a tutiplén. Pero tamén comezo a pensar en todos os que viven neses blogs que visito e que non coñezo. Faiseme extraordinario. E emocionante.

8. Unha noite de estío, baixo as estrelas e o ceo de san Lorenzo, coas oliveiras recortadas no resplandor da lúa. Unha cháchara ebria, sen sentido, tumbados na pouca herba dunha casa en Castiglion Fiorentino.

Son 8, pero podían ser moitas máis. Pero o mellor é pasarlles a bola, sen obrigas, oigan, a Occam, Alicia crece, As uvas na solaina, Alfaias, Bouzafría, Lula Fortune, Fragmentos da Galaxia, Anabande.


29 ottobre 2007

THE VALETOR: THE QUEEN MOTHER


O Valedor do Cidadán de Vigo foi reelixido por outros cinco anos máis, coa insólita unanimidade de todos os grupos. Por qué? Porque o que fai non vale para nada. Así de claro. El mesmo, na súa nova toma de posesión, reitera a incapacidade de resolución do concello: ou sexa que non lle fan nin fucking caso. Eso si: cando presenta o seu balance os alcaldes e alcaldesa están alí para a foto. Espada é teimudo na súa denuncia do ruido e do tráfico, afea sempre á administración, pero non obtén resultado algún. Por qué carallo sigue? Gústalle, sen dúbida, o cargo e como é gratuito para o concello (?) ninguén di nada: pásanlle a man polo lombo e todos moi contentos. Uns porque teñen ao tío amonestador que lles bota a bronca cara a galería un día (a cuota autoxustificatoria) ao ano pero déixaos en paz durante o resto do tempo, e el porque ese día síntese como a queen mother: non vale para nada pero dá pompa e circunstancia a un concello, fachendoso de ter un cargo tan fascinante como exquisitamente baleiro.

28 ottobre 2007

SANTIAGO NO CORAZÓN


Onte, nunha reunión de vellos amigos na que eu era un convidado un tanto alleo, falouse e moito da política nacional. Pero tamén da intelligentsia galega. Saíron nomes, que non podo reproducir, e apelidos de moita xente. A máis dun caeulle un bó traxe, con argumentos de peso ("bó rapaz, pero corto"), pero o máis interesante xurdiu cando falabamos de medios de comunicación.

O que propiciou o debate foi a consideración dun dos intervintes de que en Santiago mirábanse o embigo (a chamada onfaloscopia) e tiñan unha visión non curta, senón curtísima da vida política galega. A súa impresión baseábase no escaso roce coa chamada "realidade real" de moitos dos escritores e intelectuais (ou simplemente colaboradores columnistas de xornais), que adoitan moverse entre apenas dous espacios: o centro educativo onde como funcionarios soen traballar e a cafetería onde atopan a outros da súa mesma caste ou no mellor/peor dos casos a xente que recorre as covachas de san Caetano.

O aludido, que non negaba tal cousa, argumentaba que ese tal mundiño compostelán non existe e que, en todo caso, non era nada comparado co poderío fáctico emanado desde Coruña co seu buque insignia La voz de Galicia. A partir daí desatouse unha diatriba brutal, procedente de todos os lados, contra La voz ("a cidade da cultura, se estivera na cidade de Paco, xa estaría máis ca feita, con Santiago Rey inaugurándoa ao lado do rei," asentiron todos), contra o Faro, con menos saña por falta de tempo, aínda que un lembrou que o xornal non era galego, senón mallorquín; contra La Región e contra todo o que se puxera por diante. Sobre El correo gallego tamén se lanzaron acusacións (ou admiracións, nunca se sabe), encol do seu espíritu lampedusián que permite canchas para todo deus, pero sobre todo para os máis próximos ao poder, agora pois para o bipartito. Falaron de cuotas nos xornais para cada un dos partidos e falaron tamén das cuotas na tvg e na rg entre os dous partidos do goberno. Cuotas, subvencións, maniobras, intrigas. A Corte no seu esplendor.

Funme coa sensación de que efectivamente eso que motivou a discusión, o mundiño intelectual compostelán e a súa curtedade de miras, existe, malia o noso amigo, que, sinalando para o norte poderoso, aceptaba implícitamente que ese mundo de tertulia cafeteira trasladada aos xornais non era máis ca cháchara improductiva, pouco acaída coas cousas que acontecen na rúa.

Polo que puiden logo saber, este noso amigo incombustible levaba unha leve melanconía para a capital xa pola noite.

NON, MORATINOS, NON

Aproveito esta entrada en número primo para falar da similitude desta ilustración, un auto de fe na praza Mayor de Madrid, coa exaltación de mártires hoxe en san Peter. E aínda temos que aguantar que o ministro da ponla correspondiente (ou sexa Moratinos) asista por se os do PP monopolizan a cousa. Valente excusa. Que PV vaia porque lle cadra pertiño e ademáis lle van a pompa e as circunstancias xa lle ronca, pero que por riba o ministro empregue tempo e cartos en vaixar a Fiumicino parece o colmo.

27 ottobre 2007

PARA XOAN DA COBA

Leo a Xoan da Coba, un dos mellores escritores en galego do momento; leo a súa estampa dun neno abraiado diante dun cadro con fórmulas matemáticas, o desprecio dos alemáns frente ao seu perfil de emigrante suxo e a súa rabia de hoxe, cabrós, coas ecuacións de Maxwell exhibidas como triunfo incontestable. Agora mesmo, na rede atópase a mellor literatura de Galicia. Para celebralo, vou poñer ao lume uns spaghetti neri e ornalos coas mellores gambas que María, a miña pescadeira da rúa Serafín Avendaño, seleccionou das que traen desde Andalucía. Ao alliño, o aceite impregnará os fíos negros de pasta e todo será o pracer máximo. Un sábado limpo e gozoso. Tras a morte, a plena vida.

24 ottobre 2007

ELVIRINA

Elvirina vivía nunha modesta casa nos Pontones, a un paso de Mieres. Desde a súa porta vía un bosque de castiñeiros e carballos, pero tamén as vellas vías do tren de carbón que en tempos transportaba miles de homes para traballar nas minas. Ela vivía de aluguer, porque non sabía o que era a propiedade, os luxos, os gustos máis ou menos caros da xente. Tiña unha bilbaina, cun quentador de auga arriba que tapaba cun pano para que o "hollín" do carbón non engrasara o metal e ennegrecera de máis aquela cociña. Cando iamos visitala, ás 12 ou á 1 da mañán, tiña unha pequena pota con arbeyos, fréjoles y una patatina fervendo paseniño nun rincón da prancha, queimada co carbón que aínda recibía. Botaba ás agochadas un pouco de pimentón picante para darlle un pouco de sabor a esa comida suficiente para a súa idade. Padecía da circulación desde hacía varios anos, pero eso non lle impedía moverse pola súa casa coa ledicia dunha nena encantadora e marabillosa. Era pequeniña, apenas metro e medio, e tiña un sorriso inigualable, unha ledicia na faciana que nunca esquecerei mentras viva. E iso que, como moitas mulleres da súa idade, 96 anos, a vida non foi con elas doada. Cuidou sucesivamente dos seus irmáns cando pequenos, do seu marido ata que a guerra o matou, do seu pai, outra vez dos seus irmáns, homes xa maiores, un, Avelino, un pouco retrasado, a quen recordo agora co seu pano limpando a súa boca torta e o seu sorriso tamén perenne, o outro, Herminio, un mineiro, vello comunista coma seu pai, case fundador do partido en Asturies, pero ao parecer un pouco baldreu para as cousas de casa. Toda unha vida de traballo para os demáis, pero sempre co sorriso, a preciosa ledicia e a xenerosidade abraiante nos seus labios.

Ía a todos os enterros da bisbarra: coñecía a todo o mundo e todo o mundo a coñecía a ela. Pero nos últimos tempos receaba de que non quedara xente para o seu enterro: todos ían ficando nel camín. Mañán non poderá ir ao seu. Ou si. Nunca se sabe. Porque Elvira nunca morrerá: o seu sorriso, con aqueles ollos azuis, transparentes como as augas da fonte de Pocacosa, a nosa casa aló no medio e medio do monte, mentres exhibe unha pota xigantesca de fabada, non se me quitarán nunca, pero nunca, nunca, da miña memoria.

Adeus, Elvirina, adeus. Mañán irei aos Pontones a verte: alí estarás seguro, con les perres en los bolsillos siempre preparaes pa les nenes. Seguro que me dirás: pa caxigalines. Pa caxigalines nela reguera'l Campizu, onde todos vamos estando. Un besu.

23 ottobre 2007

NORABOA RUBÉN


Rubén Ruibal gaña o Nacional de Teatro. Desde esta casa que é a súa, unha aperta enorme e unha ledicia moi grande. Como lle dixen no seu blog, está apalabrada a quedada birrística no Galician Star de Four Ways en Coruña. Agardando pola data e a hora, bicos de nait bilons tulovers.
Repito ilustración, pero a ocasión píntana calva. Outro día falo disto.

22 ottobre 2007

VIÑOS E TAPAS

Os bares do Casco Vello vigués volven organizar un concurso de tapas: o terceiro. O do maio pasado non estivo mal, aínda que faltou algún entusiasmo de máis. A Curuxa, A Meiga, A Pita Tola, Axóuxere, Bahía, Cabernet, Casa Amura, Dona Branca, Reconquista, El Pescador, Gril's, La Comidilla, La Mari e Trastévere foron os da primavera, pero neste aínda estou perdido. Pasamos o outro día por cesteiros por palparmos o ambiente. A cousa, tal vez polo bó tempo, andaba frouxa. Pero agardo que estes días ata novembro sexan de cheo a rebentar. E a ver se algún prepara a gran tapa do ano. Por alí andaremos, que boa falta lle fai ao Casco.

DÚAS DESFEITAS VIGUESAS E UN AMOR CONFESADO


Un paseo pola mañán do domingo por Vigo levoume a varias reflexións.

1. O paso pola pedra, polos postos de ostras e polas terrazas ateigadas de xente foránea (e non tanto) sempre atrai. Pero onte pensei nos cartos gastados naquela instalación férrea, con cristais rexos e falsos velóns. Non sei a cifra, pero foi hai pouco, non moito máis dun ano. Hoxe pretenden reformalo porque non está ben rematado e porque, no fondo, aos propietarios das casas de por alí e dos propios restaurantes non lle chistou moito no seu momento ou despois que tanto ten. O caso é que, de novo, cos cartos de todo o veciñato vigués queren reforma. Conclusión: como non son seus os euros gastados e por gastar, o Concello (en xeral, sen adxectivos partidarios), ledicia infinita: aí vai outra partida. Total: a identidade dunha cidade como Vigo pasa pola pedra. Pola Pedra, quixen dicir. Outro día falarei do feito insólito que supón ter o Concello en réxime de concesión varias tendas que, de cando en vez, son requisadas por vender productos non moi legais, por empregar un termo ben suave.

2. As pedras do paseo do Náutico están feitas un desastre. O material non debe de ser moi alá, pero o tránsito de vehículos por aquela zona é indecente. Aínda recordo, durante un tempo de polémica, o xusto para vender máis xornais, que a decisión do Náutico de exercer os seus dereitos e privilexios de párking levantou indignación entre a cidadanía. Coa demagoxia habitual neses casos, a opinión pública pedía pouco menos que o asalto ao Náutico e o restablecemento dun paseo libre de automóvis. Durante un tempo, por prudencia, houbo un retraimento dos propietarios dos coches que pretendían acceder aos pantaláns. Pero agora, transcurrido ese tempo de axitación, a ocupación daquel espacio é sinxelamente insoportable. Pero o grave é que agora mesmo o chan daquel fermoso paseo está totalmente destrozado. Algún dirán que se o botellón, que se a volta a España, que se ocurrencias varias: o certo é que día tras día afunden máis o chan. Hoxe hai crónica en EL PAÍS das convulsións internas no clube máis famoso do mundo vigués, despois do Celta: sería interesante que a súa aposta por vencellarse á cidade fora máis alá dun anuncio e decidiran dunha vez por todas adecentar, arranxar e deixar ceibe o lugar para paseo de todos os vigueses. Con baranda, ou non, como quería Ferrín.

3. Sempre nos quedará Prada a Tope. Qué botillo, botelo, butieyu! E non digo máis.

20 ottobre 2007

O NOVA IORK DE ALFONSO ARMADA


Hoxe presentaba en Vigo o seu libro Nueva York, el deseo y la quimera o xornalista vigués Alfonso Armada. Na Casa do Libro, xunto ao seu amigo pintor Din Matamoro. A xornalista do Faro, Amaia Mauleón plantexou a presentación como unha charla a dúas voces entre os dous artistas sobre as súas respectivas estancias, co lóxico protagonismo para Alfonso Armada.

O corresponsal do ABC durante sete anos na Gran Mazá contou, entre outras cousas, a súa impresión sobre a cidade: unha mistura de enerxía alimentadora e de animal devorador que require o sacrificio cotián de moita xente. Relatou cunha envexable elocuencia os principais rasgos da fascinación que causa, sobre todo, Manhattan, e, por suposto, con gran tensión narrativa, os momentos precisos do derrumbe das torres xemelgas. Din completou a súa visión con pinceladas (nunca mellor dito no seu caso) sobre a súa experiencia enriquecedora cun entusiasmo que denotaba nostalxia e lembranza demasiado próxima. Nun momento determinado, a efusión pareceulle excesiva e tivo que admitir certa fartura de Nova Iork: eu intuín que necesitaba colocar algo noutro lado da balanza porque a súa percepción daquela cidade prometía dañalo máis da conta.

En todo caso, as verbas encendidas de Alfonso Armada encantáronme e, aínda que xa lle dera un par de trabadas ao libro nos andeis da librería (axudado por un útil índice de nomes que me permitía ir exactamente ao que quería ver), decidín compralo un día destes, cando a miña nostalxia de Nova Iork non sexa tan dorosa como advirto cando escoito o nome das rúas, a doce pronunciación de Man-ha-ttan.

Escribo todo esto e aínda teño por ler New York, New York de Inma López Silva. Besbelliña ten moita culpa, pero admito prevención para evitar as bágoas.