Levo unhas semanas entre polémicas antigas sobre cuestións teolóxicas e literarias. Lendo o texto orixinal e a súa diatriba e a censura desta diatriba e o resultado desta censura da diatriba, e a invectiva contra esta diatriba do resultado da censura da primeira diatriba, nun proceso inesgotable de réplicas e contrarréplicas. Leo con atención cada frase porque non alcanzo a comprender a razón da polémica. O que aprezan os lectores antigos non axuda porque acuden á lea con espíritu tamén belixerante, como azuzadores ou espectadores activos da controversia. O lector algo menos antigo, algo máis imparcial (non moito) por forza do tempo xa pasado, argúe malicia, notoriedade, vinganzas. E queda dito. Busca ás veces nas anécdotas, apócrifas, inventadas ou verosimilmente mentireiras, algún instante xustificador, unha pequena cita, esa fenda inamistosa entre os autores principais do combate dialéctico. Supóñense agravios, desaires, informalidades. Sempre algún momento inoportuno, un cruce explosivo entre eles. Tales especulacións prenden, gustan ao que procura explicación rápida. A ira e o arrebato, case xenéticos, definen para sempre o por qué da loita: un dó de capa e espada, un amorío compartido, unha débeda impagada, un soneto desprezado. Unha pasaxeira tolemia de escritor furibundo alcanza para explicalo todo, pero con matices. Importantes matices. O célebre escritor metido nesa lea resulta espléndido no seu vituperio cruel; o rival, de segunda categoría segundo os cánones (sempre do lado da celebridade), non só cae na trampa do espilido autor de enxeño senón que de forma natural amosa a súa impericia e o seu estilo dialéctico claramente paupérrimo.
Estou niso agora, algo perdido con estas confortables explicacións de andar por casa. A min nunca me convencen e teño a repetida sensación de que ás veces a polémica non é máis ca un extraordinario motor para a propia polémica. Claro que iso neutraliza a trascendencia das cousas. E iso, téñoo comprobado, nunca parece gustar aos solemnizadores oficiais das historias da literatura.
A ilustración non ten nada que ver co asunto.
Nessun commento:
Posta un commento