Caxigalines nella Reguera'l Campizu

31 marzo 2009

FRATERNIDADE COMPULSADA

A medida que vai pasando o tempo vou comprobando a miña incapacidade de someterme a unha especie de convivencia social artellada sobre consensos miles e sobre renuncias aínda máis numerosas. Teño a teórica aprobada nestes casos e mesmo teño feitos varios másteres en acordos, tolerancias e compromisos a varias bandas. Tamén é verdade que fixen prácticas en negociacións e concordancias, e sempre que puiden alonguei brazos para acadar tratos e achegar digamos posturas sen temor ao chiste doado. 
Pero duns anos a esta parte, toda intemperancia é pouca, a piques case sempre da irritación aínda que sexa íntima. Non acepto con facilidade o cambalache do nothing for money, a farsa autoenganada do insolente secolacolou, o teatriño agochado do quehaidomeu, a solemnidade didáctica da miñaleiriñaquenonmatoquen e ao cabo a indecente palinodia de tesrazónpero.
Ás veces, a irritación non é tan íntima e ouveo. Ouveo coa (que creo eu que é) ironía que non impido que morda, co indisimulado desdén evitable que me perde (xa sei) soberbio. 
Non me arrepinto, pero hai algo que xa non me entra, que non estou eu xa para estas pamemas de amor universal e de fraternidade compulsada.       

28 marzo 2009

BARES DE VIGO: FOLLAS NOVAS



Teño abandonada a serie de recoñecementos ao mundo baril de Vigo. Hoxe toca ao clasiquísimo Follas Novas, lugar que coñecín ao principio de chegarmos á cidade branca. Intentara non menos de media ducia de veces voltar (sen previa reserva) e nunca conseguira nin siquera amorrar na barra. Tomara un aperitivo un día, pero nunca era quen de poder xantar na mesa. O sábado pasado logramos por fin entrar e sentármonos a carón da xanela. Pedimos dous entrantes (as clásicas croquetas e unha ensalada de ventresca de bonito afrodisíacas) e dous pratos: a miña acompañante deu conta dunha tamén famosa brocheta de rape e langostinos e eu unha pescada á bilbaina dunha frescura excepcional. O viño tirou polo seguro nunha carta breve pero intensa cun Abadía de san Campio nunca decepcionante. O café foi magnífico. Alguén preguntará polo postre, pero polo que vimos pasar por alí outro día falarei. 
O servizo sempre atento, os cociñeiros á vista e o local cheo e cálido, co balbordo único que proporciona a felicidade de xantar deliciosamente. 

Hoxe iremos a Casa Marco, a sucursal fetén deste local, a uns cen metros dalí en García Barbón.
A delicia case asegurada. 

27 marzo 2009

XERACIÓN NÓS E PIÑEIRISMO

Someto á súa consideración o que Bender pregunta nun comentario dun fío anterior e o texto de Ferrín hoxe no Faro de Vigo que vai no primeiro comentario deste fío: 
Que se esta facendo hoxe que sexa parangonabel coa esixencia e valor intelectual da xeración Nós? 
É a xeración Nós unha louxa sobre a producción cultural de hoxe, ou algo xa superado, no sentido de que é xa comprensivel dende un horizonte de lectura mais próximo no tempo a nós?.
Mollémonos! 
A foto máxica e marabillosa é de don Rubén Ruibal, que espero non me persiga nos tribunais.

26 marzo 2009

SAN OBAMA


Recoñecidas as particularidades dun presidente dos EEUU, resulta poco comprensible o grao de adoración que a figura de Obama rexistra nestes días. Que era un fito histórico que un negro ocupara a Casa Branca tampouco ninguén o dubida, pero que cada cousa que faga adquira dimensións heroicas xa parece moito. 
Se anuncia un plan neokeynesiano de investimentos públicos por unha cantidade impronunciable, os comentaristas compiten por ver quen é o máis veloz no encomio e na diatriba dos outros gobernantes que, aínda que poidan estar a facer o mesmo, por suposto non se enteran. Se anuncia que os sobresoldos van ser controlados, os eséxetas corren a propagar a boa nova e de paso lembrar que os demáis líderes deben estar na verza porque non fan o que deben. Se anuncia que o país vai saír da crise e que van ver moi axiña o final do túnel (que teima case mística con esta metáfora!) porque o diga el, os articulistas se apresuran a certificar que en efecto unha palabra súa vale máis ca toda esa faragulla por suposto insípida e inútil que escoitan pronunciar nos miles de parlamentos democráticos que hai no mundo. Se, finalmente, anuncia que vai anunciar as cousas vía internet, vía blog ou vía feisbu, en contacto online coa cidadanía, o contertulio das mañáns ou das tardes ou das noites sae coma un raio a proclamar que un novo mundo de relacións mediático-histórico-culturais esta abríndose e que os demáis líderes occidentales transmiten as súas inquedanzas con sistemas por suposto obsoletos e antediluvianos.
Eu, que aprecio moito o nivel da retórica predicatoria obamiana, aprendida na sólida tradición protestante, teño que recoñecer que comenzo a estar farto desta devoción fervorosa, desta manifestación de papanatismo irreflexivo, desta crecente conversión do presidente dos Estados Unidos nunha especie de chamán, gurú o santón a cuxa voz sistemas financeiros mundiais, industrias automobilísticas e corporacións empresariais respostan de forma inequívocamente favorable. 
Este obamanismo mental vai facer estragos.   

24 marzo 2009

CESARÓN


Cesarín ía para solista de coro infantil, pero preferiu a Bob (Dylan ou Marley). Ía para licenciado en Xeografía e Historia e preferiu doutorarse nun bispo de Chaves. Preparouse para bibliotecar pero entendeu que tocar a guitarra eléctrica era moito máis entretido. Cría que coma fóra da casa, con preferencia de barras e botellíns a morro, non se estaba en ningures e tivo tempo doméstico para argallar unha historia de boxeador mil veces derrotado, con internet polo medio, co encantador Rubén de Oza dos Ríos. Ía para o traballo en Ferrol e decidiu mudar de destino e rematar en Santiago para escoitar que gañaba o III Premio de Teatro Radiofónico da Radio Galega
Escoiteino entre bágoas. Os que vimos doutro país ou de ningures sabemos amar esta lingua coa parsimoniosa xuntanza de letras e acordes. 
O meu irmán fala por nós (os catro) e dá as gracias.   

23 marzo 2009

VINTE DÍAS DESPOIS DUNHA DERROTA

Marzo vai pasando entre variadas e interesantes reflexións sobre os resultados electorais. Entre todas elas vai callando un relato máis ou menos lexitimador de todo o proceso. Eu vou transcribir as miñas, que xogan coa vantaxe, a 23 de marzo, de contar coas declaracións últimas dos principais actores da película que rematou o outro día. 
1. O exercicio da política de coalición non funcionou. E a percepción de que había dous gobernos foi inmediata, e nunca corrixida (por unha teimuda e mesmo irrespetuosa falta de recepción das mensaxes que se extendían por todos os lugares: lembrar pasaxes onde foi exposta a denuncia de tales disparates xa hai case tres anos non sirve nin de consolo). O que si pode pedirse agora é que nos aforren a narración noxenta das miserentas contas non pagadas, dos silencios interesados ou das liortas sancaetanas dos últimos meses. Ou se cadra que as conten todas para que a xente saiba o que nos esperaría de gañar eles as eleccións. Se era para "tuer le père", podían evitar que o sangue non salpicase.  
2. O exercicio do poder mantiña un retrogusto fraguista nalgunhas accións. O voto do 2005 tiña unha compoñente renovadora que comprometía ao bipartito a mudar certas paisaxes. Pero se ise electorado (e mesmo o máis afeito ás anteriores kermesses, máis por inercia ca por convicción) seguía a contemplar o mesmo panorama con outros actores, o desequilibrio de forzas non podía resultar efectivo. Con ese modo, ao meu xuízo conservador, de exercer o poder, a visibilidade do cambio era inútil, por moitas leis, normas ou directrices que un puidera amosar como resultado do labor de goberno. Deixo os exemplos a gusto do pacente elector, pero os bailes, por se alguén o pensa, non foron o máis sobranceiro.
3. Faltou valentía, como froito desa parálise interna que xorde da desconfianza mutua ou de non dar pasos que puideran incomodar ao socio. Faltou tamén iniciativa ou no seu defecto a necesaria ocupación do centro mediático con constantes explicacións, coa oportuna transmisión do que pensaba o goberno, do que quería facer. Faltou unha decidida política non de propaganda (que é o que saben facer e malamente) senón de presencia pedagóxica nos medios para librar certas leas de gravidade. O asunto do galego foi proverbial: necesitábase unha voz clara e contundente que dixera con claridade o que se estaba a facer e o que se pretendía conseguir. Deixouse comer o terreo neste aspecto dunha forma implacable. 
4. As campañas contra os gastos suntuarios teñen unha longa tradición na historia deste país. En xeral os relatos (construidos noutros periodos históricos) da decadencia, da crise levan aparellado sempre episodios de luxos innecesarios ou de dispendios incomprensibles. E, polo tanto, se non eran verdade (aínda que fosen medias verdades), debían saír a desmentilas. E se eran verdade (e temo que así sexa), tiñan que reaccionar con enerxía abandoando toda veleidade nese terreo. O argumento empregado de que antes era igual é o pior de todos. Neste aspecto, que moitos consideran o chiculate do loro, non valen medias tintas: e sempre é a sepultura onde rematan os gobernos chamados progresistas. Decepcionan aos seus e dan alimento ás campañas da dereita de sempre, que por ser de sempre debían coñecer para non lamentar despois a súa perversa eficacia.
5. Eu tiven a sensación de que a lexislatura estaba rematada hai case un ano (pouco despois de que o grande balbordo polo estatuto quedara en fume). Escribín aquí unha pequena nota na que solicitaba un adianto de eleccións en función da parálise (resultado dun conformismo explicable) que advertía (moitas leis e importantes xa se aprobaran) e da crise económica que xa tiñamos encima e que requería unha consulta cos cidadáns. Os últimos meses, pasados entre frecuentes rumores de adianto electoral e correspondientes desmentidos coa nave ao pairo, foron tempo perdido para a gobernación, se por iso entendemos algo máis ca inauguracións adiantadas para non incurrir no flagrante delicto de organizalas en campaña ou decisións incompletas de última hora difíciles de desenrolar con todas as consecuencias por mor dunha posible derrota electoral como así foi.   
6. Esta inacción, advertible no ton escasamente entusiasta do presidente (a demoledora confesión "Estou canso" iluminou moitos días o muro do seu feisbu días antes de comezar a campaña), foi terreo fértil para as esperables campañas contrarias. As sucesivas noticias, graduadas con implacable intención destructora, nunca foron contestadas, máis por falta de vontade gañadora ca por unha incisiva ferida ocasionada polos inquisidores de sempre. Eu non admito fácilmente o argumento do xogo suxo ou da campaña infame para explicar derrotas con factores endóxenos de comprobada evidencia. A porcallada (pre)lectoral forma parte (e non pretendo ser un cínico nestes casos) das estratexias: non creo que funcionen máis alá dunha tempada, alén dese paréntese que os contendentes conveñen en chamar campaña e que adoita ter unha estudada sacudida sísmica para non dar sensación de rutina e aborrecemento.   

A demisión de Touriño e a anunciada retirada (cun punto de ambigüidade propio de quen recea do incertidume) de Quintana son resultados naturais deste proceso. Parece obrigado non contar con eles para renovadas empresas. Pero non deben ser os únicos en abandonar a guía dos seus respectivos partidos. Parece estraño que persoas significadas no goberno (de acreditada belicosidade política e polo tanto nada alleas á perda do poder) e castigadas do mesmo xeito có presidente encabecen agora o PSdG. E aínda máis con palabras de censura e revelacións de desamores, nunha indigna mostra de inelegancia política e de mínimo respeto aos votantes que ignoraban case todo sobre a intensidade deses odios intestinos. 
No BNG, a proposta de demisión colectiva dun sobreactuado Beiras, que semella non ser membro do Consello e que asume o pepitogrillismo do frente nacionalista, parece necesaria, pero a reflexión subseguinte debe contar cunha análise máis acaída da sociedade galega, refractaria nun gran porcentaxe (un 85% nestes casos) ás iniciativas políticas do nacionalismo. A fidelidade do voto bloquista (en calquera circunstancia e con calquera postura ideolóxica) debe ser completada coa seducción dun electorado alleo, alonxado (ás veces radicalmente alonxado, como amosan as enquisas) dos planteamentos do BNG. O de "facer país" ou a conxuntural aposta por seren decisivos en Madrid (ese implícito sucursalismo que denostan) non resultaron moi convincentes.   
Creo que deixo cousas sen comentar: en vindeiros posts. Que hai tempo dabondo.

17 marzo 2009

VIGO MON AMOUR


Hai tres cousas que me gustan de Vigo e que non sei se son aprezadas polos seus habitantes. 
1. A luz esplendorosa, que alcanza unha beleza insólita e inigualable cando chega a primavera e os solpores pintan de cores cárdenos o reflexo do horizonte. Non a cor da típica posta do sol senón o brilo violeta no ceo entre os edificios.
2. A morna temperatura das noites, que convidan á conversa ou ao plácido silencio. Todo para desfrutar do lento proceder da primavera.
3. As casas de pedra robusta que ornan a rúa de Policarpo Sanz ou a alameda da praza de Compostela, modernistas, neogóticas, racionalistas, iluminadas polo nocturno matiz das sombras ou pola ocasional luz cálida dunha lámpara.
Cando un día coma o de hoxe camiño do ganchete do meu amor baixo os castaños de indias, sinto que esta cidade pode ser a máis fermosa do mundo.  

15 marzo 2009

LONXE DA TERRA QUEIMADA


Charlize Theron mira espida desde unha fiestra. Unha pátina azulada vela o fotograma. Na cama aparece deitado un home. A ollada semella perdida. As primeiras imaxes, en breves cinco minutos, compoñen un retrato case completo da súa personaxe. Un oceano de escuma, coma nun cadro romántico, explora o seu desacougo. Unhas pequenas notas superficiais culminan nun rostro impávido contra as sabas, mentres un tipo por detrás semella divertirse.
O plano seguinte amosa un deserto. Unha luz cenital, sen filtros, presenta outras personaxes, que evocan unha morte nunha casa de metal perdida na nada. Uns amantes perecen queimados e os fillos del, con aparente frialdade, recorren o lugar do accidente. Un enterro en silencio, unhas poucas palabras que apenas transparentan. 
A cámara volve ao poallento Portland e devolve os ollos tristes de Charlize. A cámara segue os seus pasos con parsimonia. Móvese nun silencio que preludia misterio. De novo, regresa a Nuevo México para desvelar os quebracabezas. Desta volta aparece Kim Basinger, outro novo rostro coa mesma insatisfacción esencial na procura dun momento de felicidade. E así ata o final. 
As pezas que vai deixando Guillermo Arriaga, o guionista de Amores perros ou de Babel, nun lento ir e vir desde o presente ao pasado, e desde as paisaxes de terrario dun sul abandonado e case inhóspito ás de auga do noroeste rico e abigarrado, son reconstruidas coa memoria dos espectadores, moi esixida pola deliberada intención de usurpar con intelixencia as chaves da historia ata case o final. Afeitos á kaleidoscópica maneira das películas citadas, esta película parece máis sinxela, pero a complexidade procede da ausencia, afortunadamente, de toda concesión ao azar, que non permite os fáciles (e para min sempre impertinentes en relatos  modernos) recursos ex machina. 
A escaseza de diálogos (exemplares e medidos) e a omnipresencia da ollada das principais protagonistas (excelsas nas súas interpretacións) incrementan a densidade do filme, sen desbotar as recurrencias visuais (a xanela, como leit motiv) que engrandecen por momentos o tono da película. A música (de still guitar rasgada, coma un Ry Cooder derrotado), a fotografía (queimada e neboenta, segundo os casos, case como un estado de ánimo) e a montaxe (demorada, pero dinámica) resultan exquisitos. A dirección de actores sobresae (algúns mesmo poderán afirmar que resulta meticulosa) nun guión perfecto, onde apenas hai lugar para a gralla ou para o plano innecesario. 
Das películas que vin ultimamente é unha das que máis desfrutei. É posible que guste eu da forma non moi convencional de contar de Arriaga, onde a cronoloxía lineal é case un paso prohibido. Non sei se é rasgo inequívoco de postmodernidade. Pero entendo que hoxe non se pode contar mellor unha historia do que o fai este guionista metido a director con esperable longo recorrido.        

14 marzo 2009

SUSANA MOO: O PORNOMILLO STRIKES AGAIN

Mentres Quintana e toda a executiva están demitindo agora en Santiago, eu entro (con perdón) nun dos espazos máis atractivos e seductores da rede. Susana Moo abre o seu blog ás erototeimas e a outras cousas máis prosaicas que enchen (máis ben baleiran segundo os casos) os miolos e outros depósitos vitais. Escrebe en Certo, o diario do Barbanza, relatos imos poñer pornos, e andivo en campaña electoral medindo temperaturas e trempuras
Un gozoso xeito de encetar, seguir ou rematar calquera día.
Longa vida á Moo.

12 marzo 2009

COROLLA DI TENEBRE


Questa è la mia nostalgia

Che in ognuno

Mi traspare

Ora ch’è notte

Che la mia vita mi pare

Una corolla

Di tenebre.

Ungaretti

  

Cando regresas a este leito espido

tras arrebatar á torre o perfil

inclinado ao que pertences,

lembras o lique da fraga

no que pousabas o corpo

de ollos pechados

e longas fontes

de escuma.

e pronuncias en alto,

mentres bicas os mesmos labios de antonte,

ise rumor coñecido

de ondas e velas.

     

11 marzo 2009

CAUSAS DUNHA DERROTA


Apupados polos micrófonos inquisidores ou animados pola vontade de confesar culpas, os perdedores refiren as causas da derrota:
1. O campeiro estaba enlamado. Ás veces, regan de máis o céspede mol e outras aumentan o tamaño do campo un par de metros ao ancho. 
2. O árbitro e en ocasións o xuíz (sempre o xuíz) de liña mira mal: concede (concede, non dá) penalti por un roce, un mínimo aloumiño dentro da área. 
3. O público do rival non para en todo o partido de animar. Cando non hai partido, quecen as súas gorxas con bufandas agasalladas polo clube. E cando se desprazan a campos visitantes, son carrexados en buses con bandeirías e signos de confraternidade. 
4.  O equipo contrario vai por todas as pelotas divididas: morde e traba, non solta a peza. Corre e abafa. Cheira o sangue e presinte o machado final.
5. O equipo remata un ciclo. Hai xogadores dedicados ao dolce far niente. Outros á contemplación da herba verde do campo. Hainos que corren coma tolos dun lado para outro perseguindo sombras. Hai xogadores que levan tanto tempo nisto que ignoran que xa non son o que eran. Hainos que sinten as cores (isa pamema) e desprezan o balón e tamén os hai que rexeitan a fidelidade ao escudo (isa pamema) e canean para a cámara. 
6. Non hai equipo. As figuras figuran. O campo semella dividido sempre en dúas partes. Un abismo separa as liñas. Están moi avisados: o novo entrenador, unha fera, cómeos vivos nos entrenos. Pero eles abanean no escaparate. 
7. Os presidentes ocupan palco o día do partido.   
8. A afeción é esixente. Quere jogo bonito. Prefire gañar, pero con alta escola, con elegancia e fermosura de estilo. Tras varias victorias pola mínima, quita os panos brancos para solicitar beleza, tiraliñas, espectáculo. Con este público (exceptuados os que estiran o brazo e a man para exhibir rojigualdas), imposible tirar de manual de supervivencia.
9. A "presión mediática" resulta insoportable. Suxire (e impón) entrenadores; compara (e humilla) xogadores; pide (e logra) novos directivos; saca (e mete) trapos (que non sempre son) suxos. Para xogar neste clube non fai falta deitarse cos medios, pero algún revolcón pode merecer a pena. Por pouco tempo. Sempre rematas saíndo pola parte de atrás.

As dúas primeiras e as dúas últimas adoitan ser as preferidas. Sobre todo as daqueles que se manifestan o día que van recoller definitivamente as súas pertenencias dos vestiarios.     

8 marzo 2009

VIGO 1809-2009


Hai que agradecer á casualidade que estes días non coincidira con algunha desas celebracións que agora alcalde e tenente alcalde (xuntiños, da man: non sei que será mellor?) teñen a ben promover e nonainar. Seica os nostálxicos das baionetas e das casacas imperiais (eses que van en peregrinación á librería Arenas no istmo herculino) van ter motivo para a evocación e a emoción íntima. Os
amateurs da imaxinaria bélica poden atopar estes días refuxio balsámico, coa contemplación da espada do xeneral Soult (o nome do primeiro can de palleiro que eu coñecín na vida) ou co disimulado e tremante aloumiño á cureña do cañón do mariscal Xey. Asociacións de Amantes de Napoleón ou Confrarías de Siareiros de Cachamuiña teñen que estar encantadiñas de satisfaceren de vello as infantís arelas de librar batallas inventadas. 
Nada debo obxectar a tan noble pulsión: as imaxes deses homes metendo o atacador na ánima do cañón con fruición digna de análise lacaniana avalan esa miña suposición, así coma as archirrepetidas fotografías dos xornais, nas que coñecidos meus, de inmaculado cruzado gabacho, aparecen furiosos, coa convicción teatreira necesaria, contra as masas que, vestidas coas mesmas roupas coas que saen en feiras medievais de chourizo ao viño e gaita infinita, lles reparten estopa ata botalos ao mar alí no Media Markt. 
Así creo (receo) que van estar durante este ano ou alomenos durante este polo que se albisca terrorífico mes de marzo ata o día d ou r (o carallo 28) da celebérrima reconquista (négome a darlle maiúsculas), este ano bicentenaria. 
Aconséllanme familiares e amigos que me reprima, que me conteña. Que non diga nada sobre tal efeméride. Que para que? Que se a xente o pasa ben, se se divirte. Vale. Estou conforme, pero cada vez que vexo iso de Vigo 1809, un gran pobo. Vigo 2009, unha gran cidade, danme ganas ubérrimas de renunciar á promesa. 
Desta vez vouno conseguir: creo que desta vez paso súa. 

6 marzo 2009

LUME



Arso tutto ha l’estate

Ma torni un dito d’ombra,

Ritrova il rosolaccio sangue

E di luna la voce che si sgrana

I canneti propaga

Ungaretti

 

A miudo regreso 

a esa casa do Canareggio

baixo a chuvia

que lava as pontes;

descalzo, piso a pedra e o lenzo

que escribe o río;

ascendo por mapas sen rúas

e aprendo que é noite,

e mar en lide de ondas

e lume.

Entón comprendo eses banzos

de leño e liñas mouras

como comprendo tardes

de xuño

en praias sen tempo

e ti e máis eu

deitados na herba

e a auga está morna

lista para o baño.  

5 marzo 2009

NOTTE


Quanto silenzio sotto questa luna
U. Saba

 

Entendo que, a pesar deste dosel de branco tul

e estas fiestras de peneira e aire calmo,

traes mans de edra quentes e indagas

sobre o incendio chan de sabas

o rito de repasar lapas, lume.

Atopas o verán que sempre amaches:

ese resplandor que vén da dogana.


4 marzo 2009

SLUMDOG MILLIONAIRE: UNHA CURSILADA CON FRENESÍ INXUSTIFICADO


Slumdog Millionaire engaña. Semella unha película e resulta outra. Axiña pode advertirse a trampa, pero o espectador se deixa levar un rato, seducido polo impacto dunha montaxe espídica, ata comprobar que en efecto aquilo non era o que agardaba desde o comezo. As imaxes dun Bombai inmundo, tomadas desde todos os ángulos posibles (eso si, cunha vértixe que impide deterse na reflexión da miseria), promete un drama social, con protagonistas abandonados a unha sorte infame. Mais a rixidez matemática dun guión preciso, sometido a unha precisión causal demasiado inverosímil, desvela aos poucos que o relato vai directo a outros xéneros máis idealistas, torpemente convencionais de triunfos e victorias de héroes de acción nun maniqueismo digno dunha novela de caballerías do século XV. A acumulación de tomas sobre a inmundicia, a violencia, o horror da periferia dunha cidade miserenta vai dando paso a unha narración veloz de peripecias, presentadas con habelencia por un director que ama o encadre, a música, a escenografía, pero detesta, ao meu xuízo, a complexidade e a ambigüidade que unha acaída imitación do mundo xeneran. Se iso se pode detectar en certos lances do principio, a medida que vai avanzando a película estes elementos van aparecendo de forma máis nítida ata chegaren, na última media hora, a un estado de delirio impensable coas primeiras secuencias do filme. O que comeza como un espello deformado e agónico da vida paupérrima dunha megalópole remata como o rosario da aurora, coa apoteose da cursilada máis intragable dos últimos tempos, que nin un baile boolywoodense, mal rodado e peor coreografiado salva. 

Se vale para que coñezamos os mortais á deusa Pinto, dou por ben empregados os meus seis euros.

EXTRACTO DUN BOSQUEXO DEFINITIVO: MEMORIAS DE CIDADES SEN LUZ

Memoria de cidades sen luz, Inma López Silva

Esta é a historia dunha fuxida. As cidades convértense en hospedaxes, pousadas que demoran o regreso. Un perpetuo hospital de orfos e viudedades (os protagonistas nacen cando se atopan: carecen de familia), que intenta recobrar o primeiro acto. É un retorno que, coma o propio protagonista narrador dirá, constitúe unha parte máis da fuxida, da negación do que puido ser. Para contar ese camiño de ida e volta, o libro obedece a estructura clásica dos relatos de aventuras: circularidade aberta por un lance violento que motiva a escapada, peripecias variadas en lugares distintos, sempre coa ollada posta nese punto de arranque. Non desvelo nada se digo que esa primeira escea do neno anicado en silencio baixo a cama (con algo ou moito de freudiano) determina por completo o que representa a idea de retorno, de volta ao útero (a imaxe de Lucía, a súa nova nai, a súa nai, arrastrándoo polo pé semella un novo parto do que ela é nai e comadrona). Os actos, as cidades son os fitos desa escapada.

Primeiro Acto. Lucía. A Coruña. A luz de Coruña, a luz do día da República, a luz de verán. Pero tamén a evasión: o Savoy (o cine) ou a praia do Orzán convertida en Troia (teatro). Nesa infancia brevísima en Coruña advírtense claves: o enmascaramento, a necesidade de ser outros, o triángulo amoroso, e tamén os amores libres, a culpa, a morte, coma nun cadro resumido e proxectado cara o futuro. Lendo o primeiro acto, albíscanse todos os demáis: por iso remata o primeiro capítulo: “Aí rematou todo, e o de despois xa forma parte do segundo acto das nosas vidas”.

Segundo Acto. A cidade dos tristes. Tras unha viaxe accidentada polo norte de España na primeira liña de batalla, contada con sabor cinematográfico en homenaxe probable ás películas de acción da resistencia, os protagonistas pasan unha tempada en Barcelona. A descrición da cidade, “un fervedoiro de xente, de ideas, de movementos”, da axitación republicana, vista case como telón de fondo, serve para dramatizar a presencia do azar. Barcelona é a cidade en que comeza a aprender a xogar as cartas (é dicir, a deixar a súa vida nas mans do incerto). A escena con Isabel, a lectora de cartas, amante de Buenaventura (xustamente) Durruti, é proverbial: alí, co “maxín completamente absorbido”, o protagonista experimenta a enésima forma de evasión, de inevitable fuxida cara adiante. 

Terceiro Acto. A dama e o unicornio. Paris, rue de la Felicité. Os nomes propios desta novela conversan. Unha rúa estreita, pequena, ocupada pouco tempo para escapar da propia ocupación da cidade: a cité lumiére, coa imaxe dos nazis na Tour Eiffel como turistas, e despois a cité lumiére como centro do escenario dunha Europa exilada. Lucía convértese en Marie Royal-Benhamou (de novo un calambur que agocha e amosa); disfrázase entre os cafés do París ocupado: viaxa a Toscana e escribe novelas sentimentais, “ese mundo ao revés” que se evade do mundo.

Cuarto acto. Os reloxos brandos. O París de postguerra reproduce o antigo doble triángulo: se na Coruña, era a escuridade do Savoy a que unía aos nenos, Samuel, María (Vitola) e o protagonista; en París, serán as sabas dunha mesma cama compartida con Armelle e René, ese menage à trois de total entrega, as que representan a efémera felicidade. A aparición de María Casares, xa María Casares actriz de grande sona, a figura do pasado do protagonista, racha o triángulo perfecto. E, con ela, outro personaxe capital, configurados en fantasmas locuaces e vivos dunha Galicia (Santiago e Coruña) perdida. E con eles o espazo da liberdade deriva en cadea tráxica. Buenos Aires, por conxunturas da trama, estimula (de novo coa límpida luminosidade das súas amplas avenidas) a memoria e o desexo de axustar contas: así dirá a voz primeira: “Buenos Aires era unha cidade con luz, coma a Coruña que eu lembraba da miña infancia”.

Quinto acto. The show must go on. Nova Iork, outra cidade marcada pola luz, pero fascinante espectáculo que arreda ao protagonista, serve para xustificar o retorno, para satisfacer o desexo de aprenderse. Santiago será fin provisional do periplo, un retorno aparente, a única cidade que é, como lemos, “gris, meu rei, gris suicidio”. A Coruña que visitará manterá a mesma luz, pero non será a Coruña. A apropiación da cidade será imposible. As palabras de María Casares desprazada resoan nesta recreación dese retorno inacadable. Santiago é a volta ao nacemento, ao comezo da morte pero un espazo da propia fuxida: o lugar desde onde se pronuncia o melancólico epílogo.

2 marzo 2009

ELECCIÓNS 2011


Sería moi conveniente para as maiorías supostamente de progreso deste país que reconsiderasen os pactos municipais á luz do sucedido onte. Non estou a dicir que os rachen ou que impoñan novas normas ao respecto. Simplemente pido que deixen de formar dous equipos, con dúas parcelas independientes e con dúas formas de entender a política. Que reorganicen as súas forzas e dean unha imaxe máis clara e cohesionada á cidadanía. 
Como non me van facer caso, sería moito pedir que polo menos me aforren a lectura desas Alcaldía ou Tenencia de Alcaldía que enchen co baleiro da obviedade as rúas de Vigo?  

1 marzo 2009

LONDON 6

Viaxar a Londres con cativas ten as súas desventaxes: unha delas, a de non podermos entrar nos seus marabillosos pubs, resulta insalvable. Unha pinta no Lamb & Flag, no Albert ou no Fitzrovia Tavern vale por toda unha viaxe pola Ingalaterra. As estrictas leis sobre permanencia de menores de dezaoito anos nalgunhas salas dos pubs impiden desfrutar deste pracer único. Terei que voltar de novo para embeberme máis dese país admirable. 

LONDON 5

A vista da sala de turbinas da Tate Modern desde o primeiro andar segue a producir vértigo. Poucos edificios representan mellor a nova andaina da arte contemporánea. E cando digo contemporánea non me estou a referir aos últimos dous séculos, senón ao agora mesmo. A desazón que provoca é o síntoma que preciso para recoñecer o pracer estético do meu tempo.

LONDON 4

Para algúns/has dos/as meus/miñas visitantes ilustres, seica admiradores/as do grande Bolaño. Nos andeis de Foyles disputa coroa coa triloxía do sueco ese. E coas mellores referencias nos principais xornais británicos. Non sei como entender que un libro para letraferidos ocupe primeiros lugares no ránkin das illas. Que será?

LONDON 3

Interesantes propostas de mapas nas rúas de Londres: a dos comercios, bares ou locais con este deseño atractivo, coa característica e exemplar claridade tipográfica da sinalización (aka sinalética) británica. Na zona de Carnaby Street e na zona de Neal Street ou de Seven Dials.
En Príncipe, en Vigo, non sei se será posible; en María Berdiales, outrora centro comercial de certa importancia, imposible, dado o galopante número de locais pechados ou por liquidación nos últimos tempos. 
Aquí o que se estila é o epidémico cartaz da alcaldía ou da tenencia da alcaldía pedindo desculpas, mesmo vinte meses despois de rematada a obra, por suposto, interrumpindo o paso.