Caxigalines nella Reguera'l Campizu

30 agosto 2010

SEMPRE PODES

Sempre podes escoller, unha vez que estás xa instalado en Vescovado di Murlo, comer unha pizza diavolo no Castello de Murlo, na Pizzeria dell'Arco, para entrar en ambiente toscano da maneira máis directa e excelente. Ou tirar para Montepulciano e procurar unha mesa, un tavolino máis ben, na terraza que dá a san Biagio, e comer uns pici ai funghi porcini. Ou marchar cara arriba pola Chiantigiana e, logo de deixar Castelnuovo Berardenga, aferrarse a unha bistecca alla fiorentina ou no seu caso a un coniglio fritto, sempre cun Brolio aireado á vella usanza e unha panacotta de refresco, na Porta del Chianti, en san Gusmé, unha aldea de catro casas e dous restorantes de primeira superior, sen contar coa estrela michelín que hai dous casares máis adiante. Ou saír de noite na bellísima e morbosa Pitigliano e arrimarlle de novo a unha pizza quattro stagioni en Il cavaliere, ao lado da fonte. Tamén cabe a posibilidade de non atopar restorantes en Sovana ou non ter a fame suficiente para tavola e tovaglia e probar un tagliere de affettati toscani de caza con rosso di Montalcino. Ou, se estás perto do volcán apagado do Monte Amiata e chegas demasiado cedo a Piancastagnaio, arribar a Radicofani e mirar se está aberta a Trattoria La Grotta e probar de todo, sempre co viño da casa, excelente sexa branco sexa tinto. Ou alonxarse algo de Vescovado e entrar na Trattoria Dardano de Cortona a chorar cunhas pappardelle alla lepre mentres polo ar soan acordes de Schumann que outras fan que escoitan. Ou retirarse durante uns días na paz perugina e probar outra pizza desta vez siciliana no Bellini, perto da via Appia e da súa maxestuosa porta etrusca. Ou dar por enésima vez na Tufa de Ossaia, próxima ao lago Trasimeno, para zouparlle aos seus tagliatelle ai porcini. Ou ir mesmo a Firenze e penetrar na praza do Mercado de san Lorenzo na moderna pero xa clásica Zá-Zá para as trippe e para algún anaco de bistecca alla fiorentina que os amigos de mesa teñan a ben agasallar. Ou quedar algo máis perto de casa e sentarse no formidable comedor da Osteria La via di mezzo de Buonconvento, un pequeno pero precioso lugar amurallado, cando a tarde vai caindo aos poucos e o solpor pide en silencio recollerse baixo a luz das candeas e ir pedindo eu que sei por exemplo un piccione nostrano ripieno, unha fantasía para quedarse alí toda a noite, coas marcas dun rosso di Montalcino nos labios. Ou caer, tras unha xornada de baños nas fervenzas de Bagno Vignoni, na pequena Osteria della Madonna, onde unha amabilísima familia espaguetea á perfección un ragú de xabarín e, sobre todo, borda a crostata de melocotón. Ou, nun último caso, deixar que o coche, afeito ás curvas e ás estradas brancas, che leve ao centro de Montalcino, á Osteria Osticcio, e aceptar sen condicións os gozos que che ofrecen: un antipasto de Lardo* e guanciale di "cinta sienese" con crostini (unhas láminas de touciño preparado con pemento e panceta sutilísima), uns spaghetti simplicísimos con allo, aceite extravirxe e parmigiano, ou con panceta e raspaduras de pel de laranxa, e uns postres de froitas con fonduta de chiculate ou zabaione al vin santo e cantucci. E morrer de pracer, coas vistas de todo o val d'Orcia e máis aló intuir o do Chiana pola ampla xanela, co café preparado nunhas mokas individuais e cunha crema de azúcar e café para endozar a marabilla das marabillas.
Cun plan como este nunca fallas. Se non, sempre che queda o panino di porchetta o día do Palio ou ben os spaghetti de Susanna baixo a lúa de Murlo para enriquecer o tempo e o noso paso por este mundo.

27 agosto 2010

ROMA-AREZZO CON PASOLINI


Do libro Il fasciocomunista de Antonio Pennacchi, do que tentarei facer recensión, traduzo este pasaxe curioso.
Unha tarde, cando iamos para Milán, á entrada da autopista, na circunvalación de Roma, parounos un Mini. Non lembro se era un Mini Minor ou un Mini Cooper, pero era verde, isto si que o lembro. Parou lonxe, co chío dos freos, porque viña rápido. Deu marcha atrás para chegar onda nós e isto era bastante inusual, xa que normalmente a xente paraba e basta, non viña recollerte, deixaba que ti correras onda eles. El viu onda nós e apenas baixou a xaneliña recoñecino. Era Pasolini. Levounos ata Arezzo. Lupo ía de diante e eu detrás. Antes falaramos de Teorema e saiu alí que eu non o entendera: eu non entendera que o anxo ao final se convertira no pai. Todos os outros si, pero o pai, non. "É certo que se convirte no pai", dicía Pasolini. "Pero como non o comprendes? É tan evidente", dicía o cretino de Lupo, que case me daban gañas de dicirlle "Ah si? E por que non mo dixeches cando saimos do cine? Non mo dixeches". E Pasolini: "Negáchelo: non o quixeches ver". E quería velo: o pai non, deus bendito, aquelo nin de coña podía ser o pai. Pero el era moi amable, xentil. Quería que lle falasemos de ti, pero eu non era quen. Preguntábanos que facíamos, as nosas historias. Estabamos encantados. Agardabamos que dun momento a outro nos fixera propostas, porque os seus gustos eran ben coñecidos. Eu tiña mesmo curiosidade de ver como reaccionaría eu: el era Pasolini. A Poesía. A Cultura. Que máis podo dicir? Podíamos aceptar, se cadra mesmo Lupo; as outras veces de diante sentaba eu, pero desta meteume para atrás, el quería ir ao seu lado, de diante. Nun momento determinado comezamos a falar de política e Pasolini púxose como unha besta. Berraba con aquela voz aguda (cando berraba) que parecía a voz do meu tío Carlìn; semellaba un tipo violento coma el, parecía moito máis violento ca nós. Eu berraba forte e dicíalle de todo. Metíase con nós, co Movemento de estudantes: "Sodes curas, sodes fascistas roxos" e canto máis dicía máis me cabreaba, incluso con Lupo, que de cando en vez poñíase da súa parte: "Si, claro, verdadeiramente". El: "Fascistas roxos". Eu: "Cura será vostede", sempre máis forte. Eu pensaba, "Quen sabe onde vamos parar!" e non me gustaba nada porque el era a Cultura. "Pero, dame polo saco a cultura", dicía tamén para min, "Se busca lea, xa a atopou". Nun intre, quedou todo en silencio; estaríamos perto de Orvieto e despois de dous berridos simultáneos ninguén dixo nada. Seguimos un rato en silencio, cos faros na noite e o rumor do motor. Ofreceunos un cigarrillo. Sempre calados. Logo (faltaba pouco para a saída de Arezzo) parou botar gasolina. Pediu encher o depósito, pero tardou pouco: era unha escusa para parar. Pagou dez mil liras e o gasolineiro deulle a volta; debeu de meter unhas mil cincocentas ou mil seiscentas liras. Volveu coa volta na man e cando volveu á autopista deunos todo o resto, deullo a Lupo. Intentamos dicirlle "Pero que fai, deixe". Pero el quería nolo dar a toda costa. Agora case sorría e Lupo dixo, cando case chegabamos a Arezzo: "Algunha vez me gustaría ver esta Arezzo" e el, ao momento: "É fermosísima, tedes que vela á forza". Así chegamos a Arezzo. Eu non estaba moi convencido porque lembraba sempre aquelas oito horas e media e aquel lugar de merda especificado sobre o cartel, pero dixen: "Vale". Pasolini, os cartos, podía dicir que non? Chegados a Arezzo deixounos na rúa e despediuse de nós moi amable, xentil, con afecto, como se nada sucedera. (pp. 289-291, Piccola Biblioteca Oscar Mondadori, 2003)

26 agosto 2010

TRIPAS

Sabe quen me coñece que son un apaixoado dos callos (con perdón e mellorando o presente), en especial da variante chamada madrileña, sen facerlles menosprezo aos que enganan coa adición dun maior (iso xa case non) ou menor número de garbanzos (o engadido das fabas, a moda de Porto, tamén resulta moi aceptable). Por iso, sempre que nun restorante ofrecen tal manxar probo con el.
En Italia gozan de fama as trippe florentinas, feitas dun xeito moi particular: cortadas as tripas en anacos alongados prepáranse cun prebe de tomate (mellor se é pouco) e cebola, o que lles dá un lixeiro sabor doce. Mesmo lle botan algo de queixo parmigiano por riba. Son deliciosas, pero pola forma de preparación podemos sinalar que chegan a parecer prato ben distinto.
Pero todo este preámbulo é para falar dun libro moi interesante que lin durante estas vacacións, titulado Lampredottai e Trippaiuoli a Firenze. Trátase do típico libro a maior gloria florentina, con moito de nostalxia impúdica e de exaltación dos valores patrios e antigos. Pero, eliminadas estas excrecencias, necesarias moitas veces neste xénero literario, o libro describe o oficio dos que no Mercado de san Lorenzo ou en camionetas distribuidas por toda a cidade se dedican a vender bocadillos de lampredotto, unhas desas delicias culinarias exclusivas de Florencia. As miñas visitas a ese país, en verán, impídenme gozar de semellante marabilla, xa que pechan durante os días de agosto estes clásicos establecementos. Baleiro fundamental na miña experiencia papatoria que será convenientemene enchido en canto poida.
Polo de agora, a lembranza das trippe no Zá-Zá aínda me persegue por estes outonais días de fin de agosto.

Nota: buscando ilustracións atopo a única Accademia que realmente merece a pena.

Addenda: o escritor, Massimo Scheggi, sinala que lampredotto é un diminutivo de lamprea, "piccola lampreda", di el. Conta que no Arno había lampreas pero que desapereceron. Cita a Boccaccio e a Lorenzo il Magnifico, quen fala de lampredotti que caen na rede. Das imaxes das lampreas, segundo el tamén cocidas no seu propio sangue e polo tanto con esa cor vermella tan característica, case cárdena, viola (a cor típicamente florentina), quita el a orixe do nome aplicado a estes intestinos, tamén desa cor, sen esquecer que estas tripas ao collelas tamén esvaran das mans como as lampreas ou as anguias.

24 agosto 2010

KIPAS E CAPAS

No pequeno guetto da fascinante Pitigliano, a "piccola Gerusalemme", hai un tamén pequeno museo da vida xudea. Por unha módica cantidade poden verse adegas, baños, fornos, cuartos e outras dependencias daquel espazo de convivencia excavadas no tufo (unha terra de orixe volcánica furada desde a antigüidade) daquela extraordinaria cidade aínda toscana. Tamén pode visitarse unha sinagoga, reconstruida, supostamente a semellanza da anterior medieval, no século XIX. Para esta visita era obrigatorio o uso da kipá para os homes nos cubrir a cabeza. Se cadra ando algo sensible coas imposicións (sobre todo, se son de orde relixiosa), pero foi o caso que, tan axiña como me dixeron que debía enkiparme, púxenme roxo da irritación e estiven a piques de deixar kipá e billetes alí mesmo. Non estaba só e xa pagara as entradas e decidín ver o resto do museo e renunciar, no caso de que non me deixaran entrar sen a kipá, á visita do templo hebraico. Tiven a sorte de que non había ninguén vixiando e puiden admirar aquel fermoso lugar a cabeza descuberta, pero admito que as miñas vísceras rebulían a cada paso, con desacougo dos meus acompañantes a quen aproveito para pedir perdón.
Nas igrexas católicas da Toscana a tolerancia coa indumentaria para as visitas está algo máis relaxada que noutras igrexas da península itálica. Pero, con todo, un ombreiro de muller ao aire ou con tiras finas (para canottiere de home non vin eu tal prohibición e os vestidos de tiras algo más grosas, de máis de tres centímetros, teñen un pase) resulta inaceptable. Os pantalóns curtos, de home ou de muller, de perneira próxima (ou vindeira) ás zonas a priori eróxenas resultan dubidosos, pero vin moitos na santa Croce florentina (e iso que chovía), no Duomo de Siena (aquí entran os das contradas cando gañan en calzóns) e no recinto feiral do de Firenze. Só na de san Domenico en Siena, un magro inquisidor, cuns pantalóns vaqueiros de tiro alto, especie gaucha, con marcada considerable de paquete a dúas bandas, foi quen de amonestar a unha das miñas fillas por ir con tiras estreitas. A pequena quedou sen ver a obscena caaveira e o erecto matapiollos de santa Catalina en altares e relicarios de mármol e ouro, a santa que penitenciaba cunha metálica disciplina que, como non!, tamén se exhibe para felicidade e gloria dos seus fideles.
Marditos roedores.

CHILDREN OF CORN

Tras unha enteira comida, nunha terraza, con catro cativos que non paraban de escaparse para non comer, de berrar cando lles petaba, de tirar as sillas, de xogar entre as mesas a squarciagola, de zoscarse entre eles, de chorar de cando en vez, de dar en definitiva a lata a todos os demáis comensais e, tras o enésimo golpe na cara dun deles a outro e o conseguinte aturuxo do agredido, o pai do agresor (as nais foron as encargadas de darlles de comer aos pícaros/as: outra constante neste tipo de esceas) colle ao neno e, mentres o leva aparte, dille con voz tenra e delicada: "Imos pensar, imos pensar".
Tras unha hora de tocar os narices a un bar enteiro, o pai non ten outro recurso que levar ao seu fillo cara unha parede e dicirlle que se poña a pensar? A pensar que? Supoño que no "imos" tamén ía el incluido.

23 agosto 2010

MERCADO DA LAXE/PEDRA


Paseo a tarde de poalla de antonte polo mercado da Pedra. Miro por un instante o que venden os comercios alí establecidos. Non podo crer que haxa xente que os produza para que outra xente poda mercalos (o das gaitas coas cores españolas caseque é o menos horripilante). E, sobre todo, non podo crer que aínda baixo o sistema de concesión pública sigan a vender o que alí se vende. Non quixera eu, por falta de probas concluintes ao respecto, deixar dúbidas (razonabilísimas por outra parte) sobre aqueles locais, pero todo dá a entender que aquilo ten un aire medianamente clandestino (unha clandestinidade tamén low cost) que, por pintoresco e singular (un outlet do trile), segue atraendo ao turismo que se achega a esta cidade. O concello teme acabar ou substituir estes modos de supervivencia e probablemente non se atreve a facer o que calquera outro podería facer en beneficio dunha cidade algo menos cutre.
Pero ao mellor vaille mellor así, promovendo as incólumes esencias viguesas: a rúa das ostras (con mesas de metal, manteis de papel, balbordo insoportable, teitos de cristal suxo que empecen o incómodo ambiente, chan sempre húmido e cheirumes ás veces pouco amables) e as empinadas escaleiras, cheas de tendas que venden mercancía (quitada de non se sabe onde nin se quere saber de onde, salvo que alguén dea por interese propio a voz de alarma) entre bizarra e fraudulenta. Sempre que paso por alí imaxino, sen mingua de tales esencias (penso no mercado de san Miguel en Madrid ou en tantos lugares en Francia onde funciona tamén o das ostras) outro panorama. Pero se cadra non compensa. Como tantas outras cousas neste país e nesta cidade.

22 agosto 2010

A INCRIBLE FUXIDA


A Italia do interior (e, cando digo interior, apenas digo a dez kilómetros do mar) en ferragosto é un país desprovisto de italianos en idade activa. Nas fermosas vilas de Toscana só quedan velliños e velliñas que saen a facer a compra antes das dez e media da mañán (pomodori oblunghi, pesche, pecorino, pane) e volven saír á fresca, coas súas cadeiras, á porta da súa casa a parolar ata case a medianoite. O resto, desaparecido, pode ser atopado en atascos interminabeis nas localidades balnearias (desculpas polo italianismo), nas ringleiras de tumbonas (a seis euros ou máis diarios), perfectamente aliñadas diante dun mar calmo e algo pastoso cerca da area (limpo e marabilloso nos escollos, só transitados por miles de iates), nas colas dos chiringuitos praieiros agardando pola pizzetta ou polo panino de prezos estratosféricos, nas rúas atestadas de xente bronceadísima e hipermegamaqueada (guapísimos algúns, despampanantes sempre) ou nos bares onde toman millóns de spritzes cos novidosos snacks a un lado da barra que poden coller a volontè, sempre cheísimos.
Sempre convén achegarse alomenos un día a estes lugares para poder dicir que estiveches en Italia, porque o resto, ese país case destinado a vellos/as, turistas e cociñeiros de comida tranquila, é un paradiso que os italianos mesmo desaproveitan cunha inconsciencia digna, no que a min toca, de todo eloxio.

21 agosto 2010

RIENTRO MA NON TROPPO


Montalcino, Montefollonico, Montepulciano, Monteriggioni, Radda in Chianti, Castello di Brolio, Castellina in Chianti, Castiglione del Lago, Cortona, Perugia, Pitigliano, Sorano, Sovana, Saturnia, Porto Ercole, L'Argentario, Bolsena, Piancastagnaio, Radicofani, Firenze, Castelnuovo Berardenga, Ossaia, Grosseto, Bagno Vignoni, Pienza, San Quirico d'Orcia, Buonconvento, Cuna, Monteroni d'Arbia, Radi, Bibbiano, Murlo, Siena, Murlo, Siena.
Aínda ando por alí.

1 agosto 2010

ARRIVEDERCI: CHIUSO PER FERIE

A poucas horas de me marchare ás toscanas do sul, ilustro con palmeira autóctona galega esta tarde de domingo canicular de entre meses. Teño intención de darlle á tecla de cando en vez para contar os pormenores da estadía, pero tamén teño a intención contraria. Deixa ver. Polo de agora, acumulo os niquis ao fondo da mala, un par de pantalóns curtos, uns tenis e unhas andalias, dous gaiumbos de quita e pon, o speedo tamén de quita e pon, o minúsculo nécessaire e un libro que non lerei.
Escoito agora a Lisa Germano mentres baixo as persianas deste cuarto. Ata a próxima: un saúdo moi pero que moi caluroso para todos os que me ledes, coas miñas máis sinceras gracias.