FECHADO POR VACACIÓNS/ CHIUSO PER FERIE

Levo case todo: estou agora mesmo rodeado polas maletas. Mapas, reservas, libros, direccións. Sairemos en coche mañán pola mañán castela adiante, país vasco mediante e toulouse parante. Dalí partiremos rumbo ao mare mediterráneo e ás terras italianas (ou non) da liguria, piemonte, lombardía, véneto. O sábado e o domingo dormiremos en padova: o luns chegaremos a venezia. Non terei ordenata en que facer anotacións. Levarei un caderno para anotalo todo. Á volta prometo empregar os días coa transcripción ordenada das notas. Ata entón, fecho a contra do blog. Boas vacacións e feliz verán.  

O (EXCELSO) CEO DE VIGO

Teño unha pequena teima: a de mirar para o alto dos edificios. E sobre todo en Vigo, cidade maltratada polos visitantes que só teñen ollos para o máis superficial. Unha ollada a estes edificios senlleiros con este sol marabilloso certifica a extraordinaria arquitectura viguesa, case descoñecida para os propios habitantes. 

Non sei se mañán poderei engadir unha entrada máis. Se non é así, deséxovos boas vacacións. Tomarei un martini no Harry's Bar ás súas saúdes.

LITERATURA DRAMÁTICA DESDE GALICIA

Presentan mañán no Clube Internacional de Prensa (non sei onde porque non o pon na páxina web de Galaxia) o libro Literatura dramática. Unha introducción histórica . Xente coñecida (para min) escribe nise volume: e resulta unha mágoa, porque a posible loubanza fica, niste caso, inelegante. E o libro, creo, ben a merece. Como a amizade moi próxima con algún/algunha deles/delas mo impide, terei que quedar coas ganas de afirmar que o libro merece traducción inmediata ao inglés (ou ao español, alomenos), dado o extraordinario nivel acadado polo conxunto. 

Pero, en fin, xa llelo direi na curta distancia de The Irish Harp ou na terraza do Liceo de Bouzas.

    

TÍO BENITO DE BARRANTES

Era imposible atopar onde comer o día 25 pola zona do Salnés. Probamos no Che da Vichona. E tamén no Muiño ou no Forcado de Dena. Cheo ata a bandeira: unha ou dúas horas para xantar. Eran xa as tres. E decidimos ir a un dos nosos clásicos: o Tío Benito de Barrantes. 

Esta foi unha das primeiras tabernas, case restaurante, que coñecín cando cheguei por primeira vez a traballar a Cambados. Daban ben de comer por poucos cartos e aportaba a singularidade dun dono que estivera de camareiro en hoteis de luxo pola Cuba dos anos cincuenta e polos clubes nocturnos de Nova Iork daquelas mesmas épocas. Deixara os combinados do Ambassador por unha modesta baiuca no medio medio de Barrantes. Co tempo foi deixando o negocio á súa filla espelida e encantadora, Irene, que foi quen engrandeceu o local e deulle a sona que agora mesmo ten, con cheos case diarios e imposibilidade de atopar mesa nos días feirados. O día 25 chegamos ás 3 e cuarto, e, como era xa demasiado tarde, os anteriores da longa lista de agarda desesperaron e deixaron que puideramos sentar ás 4. 

Nunca é tarde se podemos xantar en semellante paradiso. Ameixas enchidas de sabor, callos (típico dos domingos e celebracións), pulpo con cachelos, xamón asado e un flan coñecido en toda a bisbarra, que convén reservar cando se pide a comida. O comedor estaba completamente cheo, co balbordo que dá a satisfacción de comer espléndidamente. 

O viño que tomamos non foi un Barrantes, senón un Albariño criado con todas as súas mans: as uvas do pai Camilo Lojo, a elaboración do fillo Marcos (a quen lle din clase e agora é experto enólogo de Gran Bazán), o deseño do etiquetado doutra filla, o nome da empresa de Saladina Abal, a nai de todos eles, e o servizo, coa axuda dun equipo de camareiros impecable, insólito por estes pagos (a un deles podemos outorgarlle o premio ao mellor camareiro de Galicia), a cargo desa excelsa restauradora (nunca mellor dito) que é Irene.  

Vaia esta anotación, xunto coa foto da etiqueta dos seus viños coma homenaxe a un dos máis nobles oficios que coñezo, por non dicir o máis, que consiste en dar de comer ás persoas. O que ocurre é que no Tío Benito a nobreza é de grande de Galicia. Bicos e noraboas para eles.

A PEDRA DA PEDRA

A Pedra é un mercado particular de Vigo. Ignoro o seu funcionamento polo miudo, pero o comprador cre entender que o que alí se vende descoñece as reglas que funcionan de xeito habitual para o resto dos comercios. Emprego tal perífrase para non afirmar cousas que están na mente de todos e que lindan con matute, contrabando, ilegalidade, anomalía fiscal. A tolerancia con este xénero de mercadorías non se practica con outras actividades económicas: mesmo parece constituir unha seña de identidade turística alimentada pola propia administración. 

Non obstante e sen entrarmos en consideracións sobre o aspecto ademáis cutre da instalación na actualidade, podo afirmar que esta forma de relación económica ten os días contados, porque sei de boa fonte (ficticia) que un grupo de comerciantes quere facer un sucedáneo da Pedra no Calvario: un mercado que ofreza imitacións das imitacións, tabaco decomisado de decomisos ou roupa desetiquetada na Laxe e retiquetada Choróns arriba. Nesa suposta Pedra da Pedra, as ostras serían por primeira vez, e non como agora que levan a pegata de Pesca, ostras de extranjis, esquilmadas a conciencia, coa ollada posta neses clientes, tamén importados, que gustan de comprar falsos productos exactos a un orixinal, que, por suposto, non existe. Auguro a tal duplicado de impostura un éxito rotundo.

BRIDGES CAR MEN 2008

Para o amigo Júlio Medela. 

24 DE XULLO

Intenso foi o día 24 para min. Primeiro pola emoción que supuxo coñecer en persoa (nun restaurante de Ourense) aos meus amigos contertulios de As uvas na solaina e visitantes desta bitácora: Jacques Delapierre, un cabaleiro do Recatelo (de houber novos títulos de nobleza xa lle acaía un baronato), que por riba convidou; Júlio Medela, torrencial e encantador furacán alaricano; e Xoan da Cova, o humanista ourensán de xenio e intelixencia pouco comúns. Nin que dicir teño que foi un pracer inmenso que nunca esquecerei na miña vida.

Voltei cedo porque tiña encontro cunha familia italiana (unha profesora de francés, un poliziotto a piques de ser pensionato e dous fillos tan pequenos coma espídicos). Foi unha oportunidade de practicarmos o noso italiano enferruxado. Fomos á gelateria Capri e alí falaron co dono, nado aos pes dos Dolomitas, a pesares da referencia á marabillosa illa do golfo de Napoli. Visitamos con demora a cidade, que lles resultou moi fermosa e, en certos momentos, sorprendente. Os italianos loubaban a limpeza, a orde (non esquezamos que el era policía) e o nivel de vida visible polas rúas. Viñeran de lúa de mel había 8 anos e declararon que o país lles parecía ter mellorado de forma considerable. 

Pero o día non rematou aquí, porque eles tiñan un compromiso en Vilagarcía. Cando xa pensabamos regresar a casa, a boa nova de que B. e N. querían tomar unhas copas connosco fixo que quedáramos a cear e a beber algún combinado (como dicían os italianos) ata tarde. Fomos primeiro ao Lizarrán (comida vasca franquiciada en Canceleiro, sen alardes, pero efectiva e rica: un servizo sempre cariñoso e magnífico) e despois, para probarmos, ao Chilam Balam, un interesante (utilizo esta palabra porque andaba eu xa moi sobrado de manxares e non puiden examinar correctamente a comida) restaurante mexicano (moi elegante e creo que a bó prezo: convidou N) na rúa Porto, nun coñecido calellón de escaleiras. E para rematar, cunha fina poalla por riba das miñas canas, leveinos ao Room, o lounge bar de xente guapa (faltaría plus) que eles descoñecían e que serve para conseguir, como di o meu amigo E, varios desprendimentos de rutina. 

Rematamos cedo (tras saúdar efusivamente ao porteiro do Brindis, un antigo alumno que loce tatuada a marca galeguista de Nós no seu ombreiro) e foi curiosa a sensación: a pesar das horas pasadas de acó para aló, o cansancio non aparecía por ningures. A intensidade coa que vivín todo o día impedía o descanso: a memoria de todos os intres bulía na cabeza. Tardei en durmir, pero poucas veces foi tan pracenteira a vixilia.   

FESTINA LENTE

Rematei Festina lente. O libro de Marcos S. Calveiro perseguíame desde que Folerpa, desde o seu blog Alfaias, o anunciara de xeito enigmático. O vello lema da moeda augustea, coa figura dun golfiño e unha áncora, que figuraba ademáis no Hypnerotomachia Poliphili e que adoptou Aldo Manuzio como empresa do seu prelo, estimulado polo aprezo de Erasmus quen gustaba moito da súa ensinanza moral, “bule a modo”, semellaba interesante reclamo. Anunciábase ademáis como unha narración de natureza histórica, cun encadernador nunha inventada Compostela de finais do século XVI e comezos do XVII como protagonista. Malia as miñas prevencións sobre iso que damos en chamar novela histórica, o libro, alicerzado por unha intriga prometida nos paratextos, parecía seductor. A lectura furtiva nunha librería dos primeiros capítulos logrou engaiolarme de vez.

A historia de Ambrosio Cavaleiro, que así se chama o personaxe central desta novela, está escrita por un narrador en terceira persoa, que, por veces amosa a súa omnisciencia de xeito explícito. A documentación histórica aducida, que por moi fidefacente que puida resultar, sempre remata por ser ficticia, está presentada cunha distancia crítica máis propia do historiador ca do narrador de invencións. Intervén no propio proceso de escrita, nun acto leve de metaficción, como cando adianta ao tempo presente (páxina 37) o resultado das indagacións históricas.  Esta decisión, xunto co emprego do presente histórico, supón unha distancia narrativa moi interesante, que permite engarzar o tempo interno do protagonista co descurrir cronolóxico da época.

Porque a historia recolle a vida dun mozo, nado no esteiro do Eume (coma o Lazarillo nace ao lado do río: a referencia á novela anónima non é gratuita dado o carácter do libro como relato de aprendizaxe), que deixa a súa familia para pasar a ser axudante de encadernador nunha especie de Compostela postridentina. 1578 é a primeira data; 1627, a derradeira. A vida enteira deste home que vive e obra na rúa d’Armada, no corazón dunha cidade amurallada chamada Santiago. O tempo é o da Inquisición revelada coma instrumento de control non só doctrinal, senón tamén ideolóxico. Aparecen, como telón de fondo inevitable, o erasmismo (o propio Cavaleiro le no seu obradoiro os libros do Index onde late aínda a crítica relixiosa, o cerne da libertade), Lutero, os modos da herexía condenada polo catolicismo militante, as formas de feiticería (coa queima de bruxa portuguesa na praza do Campo ou a sombra dubidosa dun lobishome), a escravitude (nun dos capítulos máis brilantes do libro) ou as reas de fanáticos amadores de lumes eternos.

O espazo é unha Compostela pechada por nove portas, claustrofóbica. A mención á peste, á suciedade, ás enfermidades, aos cheirumes de humores podrecentes encadean ás personaxes a un pequenísimo círculo opresor de rúas e ruelas. Só un par de excursións narrativas a Noia ou a Pontedeume alivia ese abafante universo reducido. O obradoiro de Ambrosio, que ademáis agocha secretos, conforma o núcleo simbólico dese cinto amurallado, baixo especie imaxinaria de laberinto. A limitación do espazo complétase coa mención dun buscado calendario de festas que inclúe un báquico san Martiño na praza de Mazarelos coa chegada dos viños do Ulla e do Ribeiro, un Corpus Christi ceremonial, unha festa da Ascensión ou o circunstancial rebumbio coa saída da Armada filipina na Coruña contra os ingleses.  Ambrosio, nesta atmósfera de autos de fe e secretos nunca confesados (incluido o seu amor platónico e cuase místico por un belísimo Alonso, cantado con palabras extraídas do Cántico dos Cánticos), con sambenitos amarelos mesmo en pesadelos, conserva os libros como signo dunha certa fortaleza moral, de estirpe estoica, pero ao cabo incapaz de superar a paulatina opresión dunha contrarreformada maquinaria eclesiástica.

Ademáis deste protagonista, derrotado, concurren nesta novela libreiros, inquisidores, rexidores, notarios, arcebispos. De todas elas, a figura do irlandés Patricio Sinot é sobranceira. Aparece en varios pequenos capítulos estructurados case do mesmo xeito, cunha disposición semellante á dos diálogos renacentistas, por veces maiéuticos, por veces maxistrais. A tensión dialéctica, mantida entre Ambrosio e o irlandés e resolta cunha simetría ben notable, ofrece tal vez as mellores páxinas do libro, chea de agudas reflexións sobre a relixión, a devoción ou o libre albedrío. E non podo esquecer, nesta mención de persoaxes, esa figura apenas esbozada, pero que está chamando por Marcos Calveiro para que lle dedique máis tempo: o fascinante Conde de Gondomar, aquí só presentado como dono dunha impoñente librería, pero listo para ser narrado.

Gremios varios, reliquias (fascinante a relación delas na Catedral), o san Cipriano, as arcas de chumbo atopadas na Catedral de Granada, mapas e portulanos de Galicia, o gallardete de Lepanto, a explicación da confección da púrpura a partir do múrice son ricos compoñentes da narración de Marcos Calveiro. Pero, como marca distintiva, convén destacar o emprego do verbo das arxinas con dúas funcións esenciais: a de dotar á lingua dun poderoso resorte significativo como verosímil mostra do mundo gremial que representa a Compostela finxida e a de conferir natureza hermética e iniciática á trama da historia e amplificar así a intriga principal. A erudición histórica atopa neste recurso un adicional modo de discurso,.

Porque o libro está marabillosamente escrito. Cunha sintaxe cuidadísima, de ritmo pausado e, por veces, complexo. Agradécese, nestes tempos, a escaseza de xerundios e o emprego da construcción paralelística con habelencia retórica, coa percura dun orde e dun número musical, como pode verse nesta cláusula elixida ao chou: “Sabe que o camiño da mortificación e da penitencia non o levará a ningures, que nin el é monxa que procure nos cilicios e vergallos o remedio aos seus arrebatos místicos, nin o lanzal paxe do deán tan cruel amante como para esixirlle semellante proba de amor”. A ordeación das frases compleméntase cunha inusual riqueza léxica, claro signo dunha deliberada vontade de estilo propia dos grandes narradores.

Festina lente devórase a modo e, ao tempo, deleita a ritmo trepidante. A áncora retén ao lector desexoso de non rematar a historia e o golfiño empúrrao ao final, interesado, intrigado coa vida de Ambrosio Cavaleiro e a dos seus libros. Cando ambos se entrelazan no final, o lector comprende o significado derradeiro da empresa.  Está diante dun dos libros máis fermosos que leu nos últimos tempos. Ogallá o seu éxito (que eu aventuro e desexo) sexa o da literatura galega, necesitada sempre de libros desta estirpe, gozosos, divertidos e cheos de talento narrativo. Fortuna audaces iuvat.

MEDALLAS USURPADAS

A Alcaldía de Vigo, ese ente diferenciado dentro do Concello do mesmo xeito que a Vicealcaldía, acaba de anunciar, a toda páxina no Faro e a media na Voz, a apertura da Axencia da Pesca coma se fora un logro político do Concello. A desvergonza non ten límites. 

MÍTICO CONCERTO

Fin de semán festeiro, familiar, fraterno. 

Festeiro porque na localidade mineira celebraban o Carmo. Non sei se algunha vez houbo mar en As Pontes, pero son xente devota da virxe do Carmo. E moi devota a xulgar polo número (para min escandaloso e insólito) de feligreses que acompañan a imaxe da Virxe e maila da Magdalena (cun cabelo longo prestado de seguro). Traen mesmo a sete mariñeiros (seica os chaman marines de Ferrol) para acompañaren con salvas a procesión desde a capela ata a igrexa da Vila. Ningún alcalde da democracia foi quen de ausentarse en semellante trance e gustan de xuntarse con xente que, podo xurar, nunca vin na miña vida. O programa de festas trata de repetir o de sempre, sen variacións desde hai máis de trinta anos que é o tempo que levo acudindo á festa, e polo tanto, sen a oportuna actualización de suxerencias. Este ano programaron unha estraña actuación de La Guardia y de Cómplices, que rematou de xeito patético, con menos de cen persoas vendo á parella viguesa nun campeiro xélido, inhóspito, mentres no palco da música o grupo Sintonía de Vigo encendía o campo da feira con bailes caribes e, ao longo da vila, os pubs e discotecas rexistraban cheos impresionantes. 

Familiar porque as comidas son multitudinarias, non sabes con quen quedar para non quedar mal, vas aos bares (dous bares como máximo) con xente de acó e de acolá, pagas unha ronda ou tratas de pagar algo, bicas á xente que hai tempo non ves (e que ás veces nin coñeces), comes pincho tras pincho (a empanada de liscos destaca de entre tortillas e anaco xamón) para aliviar a eterna caña que levas na man, pagas un potosí para celebrar sobriñas e fillas estaren xuntas e montaren nas atraccións con fichas que axiña rematan. Familiar frenesí que agradeces por xunto, sen condicións. 

E Fraterno nesta ocasión porque aí estaba fronte a nós, aí enriba do taboado, no lugar desexado, no espazo soñado. El, en cuarentena, The Mighty César.   

NO CANDELABRO

O venres, dentro do mítico Nabiza Rock de As Pontes e en terceiro lugar tocará o incomparable conxunto musical [encuarentena], composto, entre outros ghichos que descoñezo por completo, por un irmán meu ou, mellor dito, polo meu irmán: César. Coñecidos polo seu éxito mundial Blues Tradicional do Palique e pola súa falta absoluta de decencia moral ao encetar cancións rockeiras malia súa provecta idade, amenizarán no Heliporto da Canle IV a noite supostamente xélida de verán na vila mineira. O cantante, ou sexa Cesarín, está preocupado porque non tivo tempo para ensaiar comm'il faut: as súas obrigas como conferenciante principal dun curso de verán en Xinzo sobre figuras senlleiras de finais de imperio romano/primeiro medievo impedíronlle mellorar os riffs durante esta semán. Sirva este post para suplicarlle, desde a distancia, que me deixe facerlles os coros. Non confío, pero abofé que sería un puntazo.
[Actualización: o tal irmán anda platicando polas limias e daí o link que puxen]

A CANCIÓN DO VERÁN

Hai case un ano, vido da Italia, celebrei nun podcast a canción do verán. Entre elas, a lembranza dunha Amy Winehouse escoitada de esguello entre praia e praia da luminosa Sardegna, coas xanelas baixadas dun auténtico Citröen Saxo verde de terceira mán. E a de Sean Kingston, un ano despois número un da lista de sempre. Falan da globalización, pero non sei por que nalgures as cousas chegan antes ou, por mellor dicir, noutros lugares chegan as cousas máis tarde. Ou por que algunhas chegan e outras non. Ou, en fin, por que estamos a mercede do que queiran que podamos ler/escoitar/ver? Aínda estou a agardar por I'm not there. Chegará algún día ou é que eu non me enterei? 

NORDESTINAS

Nordestinas tocou no congreso. Coñecía as voces (poderosísimas) de Ugia Pedreira e de Guadi Galego e o talento pianístico de Abe Rábade. Gustei moito das súas propostas, penso que pola calidade da música e polo poderío notorio das cordas vocais desas dúas mulleres capaces de transmutar e trastornar o mundo. A presencia do piano, nalgúns intres protagonista, incomoda por veces ás cantantes que pasan ese tempo improvisando movementos e acenos. Un certo manierismo na actuación limita a intensidade da música. Nótase, sobre todo, cando interpretan cancións populares sen máis apoio que o tono que o piano lle outorga. Mentres escoito o seu disco, hai que recoñecer que son mellores en directo onde en pouco tempo proporcionan emoción e forza. Se consiguen mellorar a posta en escea (xa digo, con menos notoriedade do piano), o triunfo ha ser universal.

SÉCULOS ESCUROS

Na presentación do Congreso o meu colega S. fixo mención, moi necesaria para dar visibilidade á propia Compostela, á oposición entre o século áureo da cultura española (se podemos empregar tal termo nos séculos XVI e XVII sen cometermos os suficientes anacronismos) e os séculos escuros da cultura e da lingua galega. O outro día, a propósito da elaboración dos planos de estudio, apareceu a mesma expresión moi extendida entre a terminoloxía da historia literaria, séculos escuros, para referirse á época de postración da lingua e da literatura galegas. En ámbolos dous casos, manifestei a conveniencia de que tal categoría literaria, a estas alturas, fose desterrada e sustituida por outra tan acaída para expresar a perda, a desaparición, a usurpación, pero menos cargada alomenos na superficie de connotacións negativas. 

Andiven de congreso durante toda esta semán. En Compostela. Demasiado liado para adicarme ao blog. Agora retomo a cousa para relaxarme. Na cabeza aínda pervive a memoria destes días, pero tratarei de mirar para adiante. Cando regresaba a Vigo o sábado pola mañán en tren miraba o xornal coa terrorífica foto das persoas que aspiran a entrar neste recinto de benestar, cada vez máis pechado. No mesmo xornal se informaba da intención do goberno catalán de segregar aos cativos que veñen de fóra (sobre todo, de fóra de Europa, porque estes parecen máis familiarizados cunha suposta cultura hispánica) durante un tempo (falábase de non máis dun curso) co fin de "normalizar" a súa estancia. Decisión valente, declara o ministro; valente decisión, deploro eu. Debe de confundir Corbacho valentía con desvergonza. Todas estas informacións baixo o rótulo equívoco de "Los problemas de los inmigrantes", porque, por un lado, parece indicar que os inmigrantes teñen problemas para integrarense na nosa sociedade, pero, por outro, parecen causalos. Esa ambigüidade pode resultar perigosa. E ao cabo é perigosa. Advirto un preocupante discurso (mesmo entre as ringleiras seudoprogresistas) de rexeitamento contra os que veñen de fóra, de natureza xenófoba e fascista; a iniciativa do propio ministro de promover o regreso dos mesmos (coas garantías e os cartos que se queira) non é a mellor forma de defender os dereitos dos que menos teñen nesta xerárquica sociedade, de pirámide de cúspides máis afiadas e bases extensas ata o infinito. Pero é que empregamos o termo fascista tantas veces que cando ven non somos quen de velo coa claridade necesaria.

[Nota: o relato de Monteagudo en Antuerpe dá que pensar sobre a visión sobre o outro (ese que non son eu) que comezamos ou xa temos os europeus]

NORABOA

As imprescindibles.

VIGO DESDE O COCHE (III)

Falei varias veces do Camiño das Coutadas que para na Travesía de Vigo tras dar varias voltas desde Sanjurjo Badía e atravesar a autoestrada e a vía do tren. Pois ben: fun a semán pasada co coche e aproveitei para tirar unhas fotos que son no fondo a miña denuncia. 

COS MEUS PRIMOS

Viñeron vernos uns primos de Asturias durante estes días. É sempre un motivo de especial ledicia que veñan dalá a vernos, porque case todas as veces somos nós a visitalos. Non coñecían a nosa casa desde que nos instalamos nesta beira do mundo, aínda que por Vigo xa viñeran outras veces en épocas nas que nós estabamos de vacacións. Exercermos de anfitrións ofrece a oportunidade de mirar a cidade doutro xeito, cos ollos dos outros, estrañados. Así, aproveitamos para visitar despois de case dez anos a fortaleza do Castro e mirar desde alí, con ese luxo que incomprensiblemente esquecemos, a ría e determinar que poucas paisaxes resultan tan fermosas. Ou para pasear polos xardíns do Pazo de Castrelos e admirarmos aquelas arbres, aquelas fontes de calma entre a voráxine que soa ao fondo. Tamén os levamos ata Cabo Home en día de poalla transformada sucesivamente en orballo, en fugaz chuvia e finalmente en tímida neboa, sempre coa morna temperatura deste Xullo. Puido o meu primo mollar os pes e sentir a escuma queda da praia baleira de Melide. Tamén fomos onte a Patos, coa marea brava, apenas sen area, pero con ondas de outura e resaca. A auga xiada non foi obstáculo para recibir os golpes da escuma no peito e berrar de felicidade entre a maré de algas salgadas. Ver al mi primu rir a gargalladas de pracer e ledicia e a Chiti miralo coa mesma felicidade, tras os momentos tristes pasados e algúns presentes que compartimos, non se pode comparar con nada. Cansos de tantas visitas, aínda tiñamos folgos para ir cear a dous templos do Vigo máis vigués: ao Bar Puerto (despois, por certo, de coñecer na feira do libro ao fantástico Marcos S. Calveiro, cuxo Festina lente devoro estes días) e ao Nisio, para xantar peixe miudo, con zamburiñas exquisitas (no primeiro) ou calamares encebolados (no segundo) de parar o universo. Todo, mecajoendiola, con tal de celebrarmos que estamos xuntos.  Un bico e unha fortísima aperta para eles.