MAÑÁN EN FONSECA

Estou na sala de investigadores da Biblioteca Xeral de Santiago, no Pazo de Fonseca. Desde a fiestra míranse as arbres da Alameda e o perfil neboento do Pedroso. A sala é pequena: estamos dúas persoas e maila bibliotecaria. Hai obras no edificio de Correos e os martelos confúndense co bater da chuvia. O ceo ten esa negrura de treboada e a luz íntima da mesa protexe esta escrita. Agardo polos libros que pedín e penso, coa ollada posta nos lombos de coiro que agochan desafiantes as letras poucas veces lidas, noutro tempo, con estas mesmas pedras, pero sen esta morna lembranza.

VENEZIA È UN PESCE

Rematei de ler o libro de Tiziano Scarpa. Lese en moi pouco tempo. Dá pena rematalo. Penso despois de lelo que o autor esforzouse o xusto, o imprescindible. Disque é poeta, pero semella de versos curtos, de escaso alento. Intenso e enxeñoso, pero pedía máis esa intromisión en Venezia. Ao final, ademáis desvela de forma xenerosa unha bibliografía reducida sobre a cidade da lagoa e logo dá a impresión de que nada das suxerentes imaxes que se apoderan do lector é imaxinación súa senón da máxica composición da serenísima. Verei de lelo de novo cos cheiros das canles, coa escuridade dos fondamente onde as parellas saúdan aos veciños mentres fan o amor de pe sobre o brocal do pozo, coa humidade que rube polas paredes ata os tellados e outorgan fasquía de barco aos edificios, co tacto do peixe en Rialto de boa mañán, antes de que os vaporetti removan a lámina verdosa do Canal Grande. Mentres tanto deixádeme que adique este fragmento a Besbelliña.

Massa e Pindolo , también llamado lippa, es una
especie de beisbol o críquet que se juega en las plazoletas. En lugar de pelota,
se usa un cilindro de madera con forma de lápiz afilado por ambos extremos; tras
recibir un golpe certero de la maza en uno de sus dos extremos cónicos, la tala
salía despedida a un metro del suelo, y en esa breve fracción de tiempo,
mientras giraba en el aire, había que volver a darle por segunda vez para
lanzarla lo más lejos posible.

PREMIOS LARANXA

Repartiron a semán pasada as estudantes (algún estudante tamén había, pero son tan poucos que son invisibles) os premios laranxa e limón entre o profesorado. Sei dalgún limonado que ficou na casa e mesmo pediu unha baixa. Ou eso din. Pero sei que os laranxas foron para xente que eu estimo. E moito. Para Carmen. Para Luis. Para Anxo (si, Anxo, cómo non: dentro do sagrado). Eu quedei segundo: unha variña máxica foi o meu premio.

Pode resultar todo demasiado infantil, demasiado pueril. Pode. Pero alí Anxo e Carmen (eles mesmo con fitas e coroas: os máis republicanos da contorna) e máis eu, pola tarde nunha cafetería chea de estudantes algo bébedos, con Leo o de Matamá de cantante glorioso e con Abraham que cantaba unhas barbaridades con gracia e talento, eramos coma nenos. Coas nosas variñas máxicas. Felices e contentos. Que nos quiten lo bailao. Arrecarallo.

Foto de J. Albertos.

PRACER NA PRAIA

A praia estaba case baleira. Apenas parellas ou pequenas familias con algún paravento ousaron aproveitar o tempo non moi quente de hoxe. As ganas de area e mar puideran máis cá propio temperatura do día. Metémoslle o dente a uns bocadiños de tortilla francesa con pirixel, mentres contemplabamos ao lonxe o perfil das illas Cíes, coas ondas en primeiro termo levantadas con escuma e música.

Non hai pracer semellante.

MAN SALVADORA

Onte tiña dúas citas culturais: estiven barrenando toda a tarde a cal das dúas iría. E ao fin, unha man salvadora levoume ao Estrella Galicia a tomar unha caña. A partir dese momento, a cultura entrou en min como un bálsamo vivificador. Porque despois da primeira viñeron outras e despois uns viños e despois unhas tapas e logo todo. A noite de onte era extraordinaria, das que fan que ame eu esta cidade como a nengunha. Como para quedar nela (na noite, na cidade e na man salvadora) para sempre.

ROBERTO CAMAREIRO EN VIGO

Xa tes a entrada, De la Highway 61. Eu xa che estou no Ifevi gardando o sitio.

DÍA DO LIBRO LIBRE

Na Facultade as estudantes ofrecían libros para intercambiar. Solicitaban que se emprestara algún para o cambio. Cedínlles media biblioteca: decidín que fosen os libros que non tiñan dedicatorias (máis ou menos sentidas). Cando o facía, sentín un pracer insospeitado: o de velos marchar libres quen sabe onde. Non tiven nostalxia, nen lembranzas. Agás unha: a dos versos con que Lope conclúe un dos seus sonetos marabillosos: "dejad la tierra, entretened los vientos,/ descansaréis en vuestro centro mismo".

VENEZIA NO HORIZONTE

Ando moi liado últimamente, pero non podo deixar este vicio case insomne do blog. Escribo a todas horas porque teño que ir a Córdoba a un congreso sobre poesía. Pero tamén estou rematando un libriño dunhas cen páxinas sobre unha cousa erudita. Vou dun lado ao outro, recibo e escribo correos electrónicos, leo outros blogs interesantes, repaso a prensa diaria. Teño abertas agora no meu ordenador unhas seis pestañas. Esta dispersión pode perderme, pero non podería traballar nunha soa dirección.

Ao meu carón agarda solícito un libro fermoso: Venecia es un pez, de Tiziano Scarpa. E na páxina 13 atopo unha frase acougante: Perderse é a única maneira de chegar aos sitios que pagan a pena.

ELEXÍA PEDANTE

Fun onte ver un fiasco pedante e insulso. As películas convencionais norteamericanas son previsibles, pero, porén, non engañan. Amosan as súas cartas desde o principio e, como espectador, aceptas as consecuencias. En Elegy, a última peli de Coixet, todo resulta insoportablemente pretencioso. A mitade da película, como se a propia Coixet fose consciente do despropósito, fai dicir a unha personaxe (e digo ben porque os personaxes están sen construir ao capricho da directora): "Esta situación resulta ridícula". Ou é unha palabra de náufraga en mitade dunha encarga incómoda ou de forma involuntaria analizaba a mesma película.

Cuns diálogos forzados para non parecer verosímiles (El: "Tes uns peitos moi fermosos"; Ela: "Gústanche os meus peitos?"; El: "Venéroos"); cuns personaxes sen ferver, completamente planos; cunha fotografía deliberadamente oscura pero sen máis función cá de parecer cool; cunha música de recebo (pianito romántico e unhas concesións a un jazz de fío musical); e cunha historia increíble dun profesor vello, cunha sabiduría sobreactuada ata a cretinez, capaz (?) de namorar coas súas topicadas sobre Goya ou sobre a figura central das Meninas a unha estudante cubana (unha Penélope Cruz que fai de Penélope Cruz, pero se chama "simbólicamente"? Consuela) de clase alta e de insólita escasa cultura (por moi pouca que poida ter as chorradas do profesor non poden seducir: se aínda tivera unha habilidade eróticofestiva, pero nin eso) que queda prendada dun tipo cun parecido notable a Gandhi.

As esceas eróticas (un dicir) son directamente patéticas e a exhibición do corpo e dos fermosos peitos de Penélope (que ao parecer remite ao libro de Philip Roth en que se inspira o filme, co cadro de Modigliani de referencia) só serven para recoñecer o esforzo da actriz española por saír dunha situación, en efecto, ridícula. Só a aparición dun Dennis Hopper elegante no seu avellentamento alivia o penedo que nos vai caindo por riba. Para máis inri, a película dura unha eternidade con repeticións de planos completamente inservibles, que rozan o cursi e dan de forma certeira na pedantería.

Non sei se Coixet puxo algo da súa parte (quizáis esa teima polo dramón con enfermidades terminais e anuncios da morte, presentado cunha demora intragable) no que parece unha encarga de estudios. Entre o convencionalismo americano e a suposta alta cultura europea que aporta o nome da directora española, quedámonos cun producto inútil, cunha culturetada aburrida e perfectamente prescindible.

Terei que ver hoxe Un día en Nova Iork para sanarme.

ESTAMPAS DESDE A FIESTRA

Nunha oficina de debaixo de casa traballan unhas dez mulleres. Editan unha revista desas que tratan de temas da terceira idade (Entre mayores é o nome da revista, que, por certo, e sen enterármonos resulta ser o mellor periódico do sector en España). Entran a traballar puntualmente ás nove da mañán e saen sobre as sete e media da tarde. Nengunha supera os trinta e cinco anos e todas elas amosan maneiras admirables de enerxía no seu traballo. Non é infrecuente velas falar por teléfono fóra mentres aproveitan para botar o pitilliño da mañán ou acarrear paquetes coas revistas xa preparadas ata a furgalla que as distribúe. Pero o que me chama a atención é que á hora de xantar saen cos seus tuperwares de casa ou coa comida mercada no coren da esquina e póñense a comer nos bancos que hai cerca da miña casa. Desde a miña fiestra podo velas sentadas, mesmo algunhas no chan, comendo coma se fora unha merenda no campo. Gústame velas desfrutar dese momento do día e sinto envexa da súa ledicia. Pasan todo o día nesa oficina e ao mellor non están tan contentas como parece. Pero eu un día baixo e como con elas. Poño eu mesmo o viño, se fai falta.

[Catrocentas entradas hoxe coma catrocentos soles]

2013 ODISEA ESPACIAL

Advirto un silencio elocuente na blogorrúa viguesa sobre o magno acontecemento de 2013. Non é hoxe o momento, pero vai brilar pola súa ausencia o estandarte na miña casa. De momento, conviría que enviaran aos avaliadores rúa Santander arriba, cruzaran por riba da autoestrada pola rúa Coutadas e repasaran a parte de atrás da Travesía de Vigo. Alí está aínda a cidade sempre aspirante.

[Gamelas ancoradas no Berbés: mobiliario urbano]

NON PIANGERE

Berlusconi representa o contrario da ilustración. Asume por principio a soflama elemental. Fala como se emitira titulares, con voz de teletipo e inflamación marcial. Con el resulta superflua calquera adición ao exabrupto que enuncia por toda expresión. Fala sen escrúpulos; pronuncia as frases que ninguén ousa, sen asomo de vergonza algunha, mesmo entre amigos. Levanta soberbio a voz contra os inmigrantes, clandestinos, extracomunitarios: todos delincuentes. Reúne un vocerío ao seu redor de iniquidades que, por repetidas, semellan inocuas. Cada día, nos seus xornais, nas súas canles de televisión, nas súas empresas de comunicación, desfila a infamia. Esta anomalía da democracia italiana acaba de gañar as eleccións. Gracias ao rico norte, convencido de estar sendo estragado por unha Roma ladra. Gracias ao profundo sul, cunha Sicilia sempre fidel, que parece agradecer tamén esas mesmas palabras contra o sistema. Os trece millóns que votaron a Veltroni e a di Pietro terán que agardar. Eu irei velos este verán. Desde o ghetto ebraico do Cannaregio tratarei de explicalo todo mellor. Co sol cegador da lagoa véneta voltarei amar a ese país, a pesar dos pesares.

Foto de IPP, Castello de Torrechiara, Parma.

14 DE ABRIL

Hoxe lembro que non fixen a prometida reseña dun dos meus libros de memoria preferidos: os Diarios de Manuel Azaña. Tomo ao chou de entre miles de párrafos admirables o que narra o comezo do exilio. As súas palabras, escritas nun prodixioso español, serven de homenaxe e honra á II República Española e a todos os meus familiares que viviron sempre con aquela feliz lembranza, usurpada durante tanto tempo.

Me enteré de la rendición de Barcelona por las arengas radiadas del vencedor. No le extrañe a usted. Todavía no ha habido ningún Gobierno que me haya comunicado la rendición de Málaga. ¡Hacía más de una semana que el jefe del Gobierno no me visitaba! Y en la mañana del sábado, 28, algún ministro ponía en duda la pérdida de Barcelona. Ventajas del optimismo, que acorta, por el comienzo, la duración de las pesadumbres. La fuga había empezado. Las autoridades francesas hicieron repasar la frontera a doce o trece mila soldados, con los que el mando militar quería reorganizar unos batallones para tapar los boquetes abiertos en el frente. Figúrese usted su utilidad. Estando ya los facciosos en Arenys y Granollers, las desbandada cobró una magnitud inmensurable. Una muchedumbre enloquecida atascó las carreteras y los caminos, se desparramó por los atajos, en busca de la frontera. Paisanos y soldados,
mujeres y viejos, funcionarios, jefes y oficiales, diputados, y personas particulares, en toda suerte de vehículos: camiones, coches ligeros, carritos tirados por mulas, portando los ajuares más humildes y hasta piezas de artillería motorizadas, cortaban una inmensa mesa a pie, agolpándose todos contra la cadena fronteriza de la Junquera. El tapón humano se alargaba quince kilómetros por la carretera. Desesperación de no poder pasar, pánico, saqueos, y un temporal deshecho. Algunas mujeres malparieron en las cunetas. Algunos niños perecieron de frío o pisoteados. Un funcionario de la Presidencia, que volvía de Francia, pasó diecisiete horas dentro de su automóvil, preso en el atasco. Se tardó dos o tres días en restablecer la
circulación. Las gentes quedaron acampadas al raso, y sin comer, en espera de que Francia abriera la puerta. Dejaban pasar a muy pocos, no sé ya cuál día se logró que ampliaran el permiso hasta unos miles de personas. Aún no había llegado a la raya el alud de los combatientes. El 15 de enero quedaban en línea y encuadrados setenta y ocho mil hombres. Según los datos oficiales, han pasado la frontera 220 mil soldados de todas las armas. Estas cifras le permitirán a usted formarse idea de la magnitud del desastre.

Carta a Ángel Ossorio, 28 de junio de 1939. Francia.

Roubo a Azaña esa frase extraordinaria: "O optimismo acorta, por el comienzo, la duración de las penalidades".

ELECCIÓNS XA

En agosto o goberno bipartito cumprirá tres anos. Leva esgotada, logo, unha parte principal da lexislatura. Escóitanse xa os primeiros avances da campaña electoral, entre dúbidas sobre adiantos técnicos. Hai dúas semáns, en visita adiada polas eleccións, o propio Rajoy anunciaba intensidade e esforzos redobrados para conseguir a maioría. O BNG, por boca de Quintana, rexeitaba oír falar de eleccións. E Touriño, co silencio, postergaba a decisión.

Eu vou ser moi claro: hai que adiantar as eleccións ao outono. Por dúas razóns principais. Unha, xa declarada, pola miña percepción de que os principais desafíos desta lexislatura están cumpridos. Á marxe da nosa valoración dos mesmos. Aqueles que non o están, son suficientemente complexos e difíciles como para non poder afrontalos no tempo que queda. Entre outros, a cuestión lingüística, motivo de enfrentamento moi notable, mesmo entre os socios de goberno, ou a cuestión de vivenda (o plano Habitat e as liortas entre o Fegamp e a consellería de Táboas) e ordenamento do territorio, que precisan dunha maior estabilidade gubernamental, sexa ou non bipartito o novo goberno. A nova situación económica precisa, ao meu xuízo, dunha nova situación política que clarifique posicións. En todo caso, as continuas disensións no seno do goberno están a afectar á gobernabilidade e, polo tanto, á conformación dunha nova política para Galicia. Non basta con distanciarse do modelo fraguista, que parece a arela fundamental do presidente, senón artellar novas fórmulas de gobernación, arestora difíciles de levar adiante por mor dunha excesiva distinción entre os dous socios de goberno. Non abonda con falar de lealtade, senón dunha maior coordinación, dunhas maiores ensamblaxe e cohesión. A separación tallante amosada en todos os niveis da administración ensombrece a decisiva transformación de Galicia.

En segundo lugar, por unha razón ben egoísta e máis sinxela: non sei se darei aturado unha nova campaña electoral desde este mesmo momento. Aforrenos meses de debate e vaiamos ás eleccións xa.

[Foto extraordinaria de Hugo Arias, Mans de Celestino Pastor]

SI PUÒ FARE

La bella Italia vai ás urnas esta fin de semana. En litixio, o desempate. Máis ca hexemonía dun país profundamente dividido. Berlusconi ofrécese no Polo das Libertades xunto aos seus alaídes complementarios: pola banda centralizadora e republicana, il Fini, de Alleanza Nazionale, o grupo derivado do movemento misino, descendente á súa vez do partido fascista e agora aggiornato nun partido de dereita pura coa imaxe sempre repulidísima do seu líder; pola banda descentralizadora, o secesionista Bossi, a quen Berlusconi prohibiu durante a campaña baixar máis aló do fiume Po e que reclama as armas no caso de derrota nas urnas, teima que levamos escoitando desde hai máis dun ano, moi pouco despois de que saíra dunha parálise cerebral que o mantiña alonxado da acción política. En torno ao líder septuaxenario (con acenos, suliñados polos xornais, mussolinianos), estes dous compañeiros de viaxe, tan contrapostos como afíns na súa desmedida ambición política, aspiran a recobrar o poder perdido durante estes tres anos de breve goberno de Prodi.

No lado esquerdo, emerxe a figura do actual alcalde de Roma, secretario xeral do novo Partito Democratico, elixido tras unha longa campaña de construcción interna dun partido aglutinador da esquerda moderada. Non é exactamente a Unione que deu vía a Prodi, pero aproveita a súa cerna. Cunha ousada novidade ou cun risco calculado, segundo se mire: a de concorrer ás eleccións sen alianzas con outros partidos da esquerda máis radical.

As enquisas dan un empate, lixeiramente inclinado cara a Berlusconi, despois de comezar o proceso, desde a demisión de Prodi, cunha diferencia moito máis notable para il Cavaliere.

A esquerda confía que, na recta final, a xuventude, sobre todo, pero tamén o país máis canso coa situación actual outorgue a unha fórmula máis homoxénea cas anteriores, como é o caso de Veltroni, o necesario voto para cambiar o país. Aínda que Veltroni non suscite un entusiasmo unánime, a esquerda plantexa a consulta como unha nova páxina, unha especie de non ritorno dunha casta política que avergonza ao país.

Pero non está nada claro e todo apunta a que, de novo, coa mesma estéril estructura electoral, Italia pase outros anos non sen goberno (xa pasou por estas e medraba o país), senón sen rumbo nen forza social que dinamice o que ven sendo, por riba de todo, o país máis fermoso do mundo.

[Na foto, o café Sant Eustachio, o paraíso]

GLAMUR NA LAXE

Non podía fallar ao acto cultural principal deste ano: a inauguración da nova tenda de Adolfo Domínguez no polémico centro comercial de a laxe. Unha tenda soberbia, de máis de 1500 metros cadrados, a máis grande do mundo coñecido, a carón do mar, con roupa para todos os públicos, con cartiños no peto, e cunha cafeta que mira ao peirao de Vigo e aos tinglados de cordas e redes. Puxeron viño e cava para beber, pero esqueceron poñer pinchos coa prontitude necesaria para non collermos un coloque antes de nada. E así foi como cando se presentou o mesmísimo Adolfo diante das miñas narices fun capaz de darlle a noraboa e loubarlle o gusto. Faltoume un tris ou unha copa máis para reclamarlle máis manduca e unha cazadora para o verán. Pero cando me din conta xa estaba eu fóra buscando onde cear. O ambiente da inauguración, glamuroso e cursi a partes iguais e misturadas, convidaba á envexa e á fuxida segundo miraras. Gunillas arroutadas e melifluas versaces chuchaban rolliños de primavera xunto a armanis de vainilla e xulianmuñoces de plastilina.

Menos mal que nos quedaban as chistorras do Lizarrán, que se non a arcadia adolfista remataría por aniquilarnos.

BARES DE VIGO: FILIPO

Filipas? é a nosa consigna eseemeésica. Iso pretende averiguar se hai tertulia pola mañán cedo no Filipo, a nosa cafetería de primeira hora. Atendida por unha rapaza habaneira e por un arxentino do Boca, ofrece uns churros artesanais (un dicir: fanos eles e punto) para acompañaren o grolo diario de cafeína en vea. Ten unha decoración levemente cool, co sucedáneo de wengé en mesas e chan e unhas cadeiras de cores pops. Ten dúas pantallas televisivas, coa música ben baixiña. Está sempre cheo polas mañáns: os homes e, sobre todo, mulleres das oficinas próximas brequean a morning para tomar alí o(s) seu(s) pitilliño(s). Os da Radio Nacional tamén veñen por alí e comentan as novidades. Poñemos a lingua a pacer e laretamos sobre o humano (o infrahumano por riba de todo, aínda que pareza unha contradicción) e sobre o divino, esto último sempre coa inevitable pulsión pornográfica que non ven ao caso.

En fin, que quentamos motores. Ou sexa: Filipamos.

ROSALÍA BLUES

Quixo o amigo AA agasallarme e non puido facelo millor que entregándome en man Rosalía 21, unha primorosa obra de arte (o deseño de cuberta e precioso: mágoa dun formato maior) que mistura Romanticismo (coas letras maiúsculas) e ritmo lento e limpo de jazz. Veño de escoitalo durante esta fin de semana: por veces, encollido pola envergadura cálida e diáfana da voz de Guadi Galego en A xustiza pola man; por veces, aledado pola voz cantareira e repoluda dun anxo angueirado por rosalías na súa clásica Miña santiña; e sempre aloumiñado polo fraseo elegante do piano de Abe Rábade, sobre todo, nos arranxos bellísimos de Negra sombra. Sorprende, con todo, comprobarmos a musicalidade do prólogo combativo de Cantares gallegos na gorxa grave de AA. E, xaora, a perfecta fusión de versos decimonónicos e melodías en fuga jazzística: os blues, en fin, que escribiu Rosalía.

AMIZADE

Foi domingo salnés. Un pincho no Pandemonium (un deses bares da oferta excepcional de Cambados: Yayo Daporta, Lucio, Ribeira de Fefiñáns) e un xantar en casa dos marqueses de Corvillón. A longa tertulia rematou na porta da casa co solpor caendo por Tragove. O intre pedía algo especial e alí apareceu. Unha botella de cava foi descorchada á nosa gloria naquel momento irrepetible. E as cores do sol en fuga iluminaron os rostros felices da amizade.

Moitas gracias a don Xaime pola botella e polo libro de don Darío Xohan Cabana, polo mesmo autor asinado, que me deixou no Isolino de Ogrobe. Unha aperta ben grande.

[A foto é do Muiño de mareas de Tragove, Cambados]

NORABOA BLANCOAMOROSA PARA INMA

Souben ao chegarmos a casa, despois dun periplo Prada a Tope, Taberna Andaluza e a Proa, este último, na rúa Canceleiro, un dos mellores lugares para tomar pinchos e cear de Vigo (eses polbiños, esa sepia, eses revoltos, eses espárragos, esa empanada de Mónica, mamma mia), que a amiga Inma López Silva gañara o premio Blanco Amor. Vaian todas as copas tomadas como homenaxe retroactivo. Pero eso non evita a paella prometida.

NORABOA A HELENA DE CARLOS

Moito me alegra saber agora mesmo, nesta tarde de sábado calurosa, case de verán, que Helena de Carlos gañou o Premio da Crítica de Poesía en galego por Vigo, un poemario que aquí eloxiamos coa vehemencia necesaria.

CHESIL BEACH

Hai que ler Chesil Beach. E, se é posible, dunha soa ollada. Ou de dúas. En calquera caso, non máis de dous días. Hai que cobralo dunha soa peza, como un suspiro. A relación demorada dunha noite de bodas, nun hotel de praia, nun verán do 62, constitúe a vértebra da novela. Sobre ese fío, Ian McEwan, nun continuo ir e vir cara ao pasado, reconstrúe a vida de Florence e Edward, dous mozos nunha Inglaterra que está a despedir a postguerra e comeza albiscar o novo horizonte dos fulgurantes sesenta. Esa fronteira, esa liña separadora de dous mundos aparece representada nesa noite, nas conversas e, sobre todo, nos movementos carnais, nos acenos sexuais que conforman a súa relación íntima. O sexo, que aparece como obstáculo, pero tamén como fito, revela o paso do tempo. Un aloumiño resulta poderoso: encarna non só un progreso emocional, senón intelectual e, ao tempo, social. Nos límites, angostos ademáis, dun leito con catro columnas, aparece descrita unha páxina de historia. A vida deses enamorados, aínda virxes, é a vida dun país, aínda que esta representación, polo maxisterio de McEwan, estea completamente disfrazada por unha narración sempre seductora.

McEwan exhibe un estilo envexable. A frase, sempre simple, cortada cunha retórica da densidade e da economía lingüística, resulta exemplar. A precisión con que describe os personaxes e, en particular, os seus íntimos pensamentos a cada paso que dan, é memorable. Non carece de ironía o relato, tal vez derivado do feito de que está contado por unha terceira persoa desde o final, coa perspectiva dun tempo renovado. Os bucles constantes desde o pasado ata a noite de bodas son sometidos a unha mirada distante, que lle outorga ao tempo verosimilitude e dimensión levemente irónica. Como neste pasaxe en que se conta o tempo de estudante de Edward en Londres.

Los cambios sociales nunca avanzan con un ritmo constante. Se rumoreaba que en el departamento de inglés y en la carretera que llevaba a la SOAS y, bajando Kingsway, a la London School of Economics, hombres y mujeres con vaqueros negros prietos y suéters negros de cuello alto practicaban continuamente el sexo fácil sin tener que presentarse entre sí a sus padres. Se hablaba incluso de canutos. Edward daba a veces un paseo experimental desde el departamento de historia hasta el de inglés con la esperanza de descubrir pruebas del paraíso en la tierra, pero ni los pasillos, ni los tablones de anuncios, ni siquiera las mujeres parecían diferentes.

Con todo, a novela ofrece unha construcción perfecta. Nada é superfluo ou innecesario (déixoo así, porque acabo de ler a crónica de Eduardo Mendoza e emprega os mesmos termos: pero non o retiro). Todo mira ao instante revelador da noite de bodas. E cando este queda resolto, un precioso epílogo de fonda melancolía inunda toda a narración. Non correrron as miñas bágoas, porque o desvelo da noite as impedía. Pero unha compracente sensación de tristeza recorreu os últimos grolos deste sensacional libro.

[NOTA: Terei que ler outros libros deste autor: o de Sábado non o din aturado. E teño que facer outro comentario sobre Inglaterra, Inglaterra, fascinante de principio a fin: unha novela entre satírica e fabulosa que merece todos os honores. O meu querido Julian Barnes, o máis grande escritor destes tempos] .

BLÁZQUEZ/ CÁCCAMO: VENTO SEGREDO E CANLE DE SAL

Un serán vehemente e apaixoante ofreceu onte na Casa do Libro Xosé María Álvarez Cáccamo ao presentar ao tempo o seu novo libro de poemas, Vento de sal, e o poemario (cando aínda non se chamaban así, coido) do seu pai, Xosé María Álvarez Blázquez, Canle segredo. A súa intervención foi extensa e chea de intensidade. Comezou explicando a voluntaria estructura dual do seu poemario (eu/nós: versos breves/ versículos), cunha selección de versos ben fermosa. Gustei desas novas propostas, de sintaxe sinxela, léxico familiar e sinestesias agudas, que el mesmo amosaba con respecto. Leu tamén algún poema dos chamados sociais, pero entendín entre liñas que estes pertenceran a unha etapa anterior, tal vez superada por unha intimidade recente de corte máis sentido. Terei que ler detidamente eses versos, porque parecen abrir novidades moi interesantes.

Despois enfiou a parte máis importante, segundo el confesou, da intervención: o comentario do Canle segredo, desde a historia procelosa do texto, premiado en Bos Aires en 1954 e editado 22 anos despois en Galicia, ata a análise minuciosa de cada verso, con gorentosos e divertidos excursos (o trasfondo familiar) sobre o contexto dos poemas. Procurou amosar a variedade temática e formal do poemario de XMABlázquez: cantigas de imitación popularista, cheas de ritmo e música; versos melancólicos de recuperación do paraíso da infancia, sempre vencellada á apropiación sentimental da terra; e mesmo composicións heroicas de lembranza fúnebre como o adicado a Alexandro (sic) Bóveda (un momento especialmente emotivo o da súa lectura coa filla de Bóveda entre o público) ou á memoria do seu pai asasinado en Tui. Unha torpe maniobra da Casa do Libro ao anunciar o peche cunha música comercial estivo a piques de estragar a emoción do acto, que Xosé María Álvarez Cáccamo soubo concluir coa lectura apaixoada duns fermosos versos que pronto veremos transcritos nun lugar que prefiro non desvelar.

Estivo a falar durante case unha hora, animado polos rostros entregados de todo o público. E podería seguir se o tempo non fora tan impío. Como empregue semellante entusiasmo e vehemencia nas presentacións do seu pai que se lle apresentan durante estes días non sei se dará chegado enteiro ao 17 de maio, día principal das homenaxes. Forza, logo, a este extraordinario poeta e ao non menos magnífico filólogo do seu propio pai. Foi un pracer escoitalo no serán morno dun abril nada cruel de Vigo.

BOB DYLAN EN VIGO

É moi posible que vexamos en Vigo e escoitemos da súa propia voz Maggie's Farm. Xa me alegraron o mes e o que queda de ano.

QUIERO SER GUITARRA DE SINIESTRO TOTAL

Pptansolo y Carne de Psiquiátrico presentou no ano 1983 no espacio de Jesús Ordovás, Esto no es Hawai, de Radio 3 unha canción xenial que hoxe lembro como homenaxe á mellor banda de rock da historia, no día en que presentan 2cd+dvd baixo o título, Que parezca un accidente: Siniestro Total.