Ata onde eu teño memoria a polémica recente xurde co artigo de Juan Goytisolo titulado El péndulo y los músculos del cuello. Coa lembranza de tempos pasados, Goytisolo repasa os exemplos de antigos militantes esquerdistas (comunistas, máis concretamente) que agora militan no outro extremo do abano político. EL PAÍS abriu un foro entre os seus lectores sobre ese mesmo tema, que supoño (porque nono seguín máis ca nas opinións de varios lectores recollidas no diario impreso) tivo certa aceptación na versión dixital do periódico. O domingo pasado, Fernández Buey e Ignacio Sotelo continuaron o debate desde perspectivas ben parellas. O martes, Fernando Savater se preguntaba nunha carta ao director por qué só saían casos de ex-esquerdistas pasados á dereita e non de dereitistas (Sacristán, Paris, Aranguren) transformados en militantes de esquerdas. "¿Quiénes son?", tamén demandaba Savater, eses intelectuales de esquerda hoxendía, que, segundo a reflexión de Fernández Buey, "luchan hoy por "la democracia participativa, la diversidad en la igualdad, la economía social económicamente fundada y los anhelos de los anónimos a los que un día llamamos pueblo". Hoxe, no xornal, noutra carta ao director, Fernández Buey resposta a Savater cunha nómina de intelectuais de esquerda: Xesús Alonso Montero, Ignacio Fernández de Castro, Josep Fontana, Joan Martínez Alier, Xosé Luís Méndez Ferrín, José Manuel Naredo, Juan Carlos Rodríguez, José Luis Sampedro, José Sanchis Sinisterra.
Cómo se pode ser hoxe de esquerdas? Qué significa ser hoxe de esquerdas? Cales son as súas señas de identidade?
Actualización 23 de marzo: carta ao director de Vidal Beneyto.
16 commenti:
Interesantísimo tema.Espero que empece pronto o debate e que sexa fructífero
Falta da nómina da carta de Fernández Buey o nome de Vidal Beneyto, citado ao comezo.
Empezo eu coa posición ou a perspectiva do debate desde o punto de vista de Savater. Non o meu, polo de agora.
Savater plantexa o esquerdismo desde unha perspectiva ilustrada, como o esperado desenrolo dos principais valores da enciclopedia. O principal concepto é, para Savater, o de cidadanía, por riba de condicionantes nacionais ou de pobo. Sen dúbida, Savater pertence á progresía ilustrada, burguesa (o que antes se denominaba con intención pexorativa o pequeno burgués). O seu laicismo extremo, a súa defensa dos dereitos individuais entran dentro desa corriente. As súas críticas acérrimas ao nacionalismo, coa bandeira dun constitucionalismo da cidadanía, son rexeitadas por un suposto paradigma esquerdista ata o punto de ser encadrado entre os filósofos reaccionarios ou conservadores. A súa visión negativa dos nacionalismos é considerada coma un xeito de traizón aos postulados esquerdistas.
Esta dicotomía nacionalismo/non nacionalismo parece resultar molesta para o pensamento esquerdista. Quero decir o propio debate resulta mesmo molesto: a moitos esquerdistas lles gustaría que estivera zanxado; sen embargo, ese factor contribúe a condicionar o discurso. Escoitar unha diatriba antinacionalista en boca dun esquerdista é, polo de agora, pouco menos que sacrilexio. A aceptación do nacionalismo como elemento consustancial da ideoloxía esquerdista máis paradigmática fai que aqueles pensadores que rexeitan esa posición sexan considerados de forma negativa. Pódese ser de esquerdas e ser belixerante antinacionalista (por suposto, de calquera nacionalismo)?
Esa é a primeira aproximación que se deriva da opinión de Savater: esquerda e/ou nacionalismo.
Outras aproximacións teñen que ver cos movementos sociais como feminismo, dereitos dos gays e lesbianas, igualdade social, nivel de intervención do estado, servizos públicos..., que supoño irán saindo.
Aviso importante:
Máis abaixo están discutindo acaloradamente un grupo de persoas (supostamente todas de esquerdas) e de seguiren así póden chegar ás mans!...Alguén debería comenzar a poñer orden(no terreo das ideas) para saber onde nos temos que posicionar os zurdos en temas tan vitais(burkas,etc.).
Ulo os nosos intelectuais
Pois á vista dos nomes que se citan (e a lista, por suposto, non debe nin pode ser completa), creo que é evidente que hai cando menos varias formas de ser de esquerdas...
Por outra parte, resulta sorprendente que 30 anos despois dos nosos anos universitarios, volva con esta virulencia o debate esquerdas/ nacionalismos, do que non se falaba tanto nos últimos tempos. A vida como soño circular, quizais.
Señor anónimo
Grazas pola súa preocupación, pero como ve, o sangue non chegou ao río. Non sei se son ou non de esquerdas, é un debate que teño moi superado (cara a miña persoa), pero o que lle podo garantir é que non son violento, até o punto que nin tan sequera desde que teño uso de razón lle peguei a ninguén, inda que levar levei (nese sentido son o que algúns chaman un gilipollas, que é o que ten apostar pola non-violencia).
Iso si, gústame discutir e argumentar con vehemencia, poño toda a carne no espeto pero, inda que pareza mentira, no 99% dos casos acabo a ben co que discuto e no 1% restante, poño tamén toda a carne no espeto para tratar de evitar que se enfaden comigo.
Son bo rapaz, oh! De verdade.
E por certo, quén carallo necesita dos intelectuais? e quén son eses?
Señor de la highway 61 non se xustifique tanto.Unhas boas hostias (dialécticas) nunca veñen mal.Pero non me gusta o seu tono nihilista:os intelectuais existen e son necesarios.A esquerda e a definición do seu ámbito,tamén.Quizais máis que nunca.
Señor Varcarcel
fíxese que ,dende sempre se falou "das esquerdas" en plural.Sempre foi un terreo no que concurriron diferentes sensibilidades.Con moitos matices.
Por outra parte,creo que dende que teño consciencia política,neste país falouse fundamentalmente de nacionalismo.
Hoxe leo a entrevista a Zizek no País, con esa aura de intelectual, e ademáis de enfant terrible e a fama que o precede, e penso: ostias, nestes blogs decimos o mesmo. Se ise é o paradigma do intelectual, por que non imos ser, cada un de nós, un intelectual desa natureza. Cantos máis intelectuais, mellor. Fáltanos pedigree, pero imola virando.
Pero si é o que eu digo: toda a puta vida preocupaos do que din mengano ou perengano. Se a verdade está aí fóra! Collámola! É nosa, e non de Fenosa!
O primeiro, noraboa polo post e polo blog:
Logo de ler as ligazóns que puxo a artigos de El País -as que puiden, non estou suscrito e non puiden acceder a algunhas- diría que así en xeral, un servidor ten envexa do que escribe Fernández Buey, por exemplo a capacidade de resumir con aquilo de:
"Para no gastar papel lo diré drásticamente, en dos frases. Una: no he conocido a ningún intelectual de verdad, que fuera de izquierdas de verdad, y que al mismo tiempo dijera de sí mismo que era un "intelectual" y "de izquierdas". Les bastaba con ser "rojos" y con tener pensamiento propio. Por algo será. Dos: la nómina habitual de los intelectuales de izquierda que se pasan a la derecha en este país está hinchadísima, pues se tiende a llamar intelectuales a muchos que no lo son y se tiende a considerar de izquierdas a otros tantos que sólo lo fueron en su imaginación de ahora".
Isto, probablemente, nos afasta do miolo do asunto, pero xa direi o pouco que penso, se é que é o meu caso.
A resposta de Savater no mesmo periódico responde, na miña opinión, á súa obsesión, -que probablemente ten todo o dereito de padecer- pero non está á altura do debate (como esta opinión miña, coa diferencia de que eu non son presunto líder ideolóxico de ningunha "revolución cívica")
Pero xa que falamos de revolución, imos entrar no asunto "dogma", que creo que ten tanto que ver co debate como a proposta de ordenación do noso pensamento que se procura no post. O dogma, dicía: ¿é necesario?: O de Lars Von Trier non, pero si un ve Dogville entende o que é a dereita, esa que últimamente enche a boca repetindo "libertade, libertade, libertade"; así, de paso, considerémolo o seu dogma: libertade (libertade de empresa, principalmente, libertade de consumo -excluídas certas substancias e pedazos de carne-, libertade de beneficio empresarial...)
En canto a dogmas -necesarios, afirmo- eu teño o meu e me gustaría que algún partido político fixese del bandeira: é vello, pero funciona: Libertade Igualdade Fraternidade (si, xa sei que no nome del se cometeron tropelías, rodaron cabezas e se roubaron bocadillos). Direi, ademáis, que sospeito fondamente dos políticos que o usan por partes, que son lexión)
O demáis, para min, son cuestións de dereito administrativo ou puramente sentimentais, ás que, evidentemente, tamén temos dereito.
Desculpas pola extensión e a escasez.
PD: Señor anónimo: é vostede falangueiro, contraditorio e ubicuo.
Non é vello, amigo: é o noso cerne. Ou tería que selo.
Señor, Rubén
Unha vez máis, aos seus pés.
Pois teña conta do nariz, mestre, que os lavo pouco.
Señor Arume: así me parece.
Un abrazo (aperta, se prefiren).
Certo, Zizek é un pouco showman pero ten unha obra superinteresante...as actuacións en directo e as entrevistas mellor obvialas. Algúns compañeiros bloguieros xa comentaron a súa actuación en Santiago hai uns días (http://trasalba.blogspot.com/2007/03/iek-en-compostela.html)
No deserto para o pensamento no que se está a convertir Europa, con Francia á cabeza no que a crise de intelectuais se refire, Zizek é unha illa onde todavía podemos refrescarnos un pouco. Eu, pola miña parte vexo máis profundidade de pensamento en Arume, Marcos, Sr. Hihgway, Rubén, (síntoo, os anónimos non me gustan, prefiro a xente que mantén a ollada), etc. que en moitos sermoneadores enclenques e arrogantes que escriben nos xornais (e deixemos a radio porque como dixo "El Roto", maxistral, coma sempre -tengo una infección de odio en la orina, creo que lo pillé oyendo la radio: http://www.elpais.com/vineta/?d_date=20070322&autor=El%20Roto&anchor=elpporopivin&xref=20070322elpepivin_5&type=Tes&k=Roto
ana bande :sinto moito ter que decirlle que ninguén dos que vostede cita mantén a mirada. Todos son anónimos.Incluido o noso anfitrión.
Ola
Lendo onte o affaire "Bryce Echenique" dixen eu: vaia cos intelectuais, que necesarios son, se non chega ser por eles, estamos perdidos. Menos mal que comparten con nós os seus pensamentos.
En canto o Anónimo, di Rubén que é contraditorio e ubicuo. Pois claro. Se non cómo ía dar escrito o Lazarillo, o Mio Cid e estes comentarios? Tes de cada cousa, Rubén.
Quixera corrixir a de la Highway: anónimo non escribiu o Lazarillo por varias razóns.
1)
Segundo Paco Rico, foi Lázaro de Tormes o que escribiu o Lazarillo. Así aparece na edición que publicou EL MUNDO.
2)
Na Universidade de Santiago, segundo os seus catálogos, está adxudicado a Hurtado de Mendoza. Por non cambiar as fichas e como hai tantos anónimos, deixarono así e así queda.
3) Un famoso alumno puxo o seu gran de area: foi o ínclito Lázaro Carreter.
Posta un commento